Malga in de hoofdrol

Keizer Franz Josef wist al dat de grazende koeien op de hoogvlakte Vezzena in de Noord-Italiaanse provincie Trentino verantwoordelijk zijn voor een heerlijke kaas. Naar men zegt liet hij steeds een voorraad van deze smaakvolle en iets pikante kaas aanleggen om niet mis te grijpen. Wij gaan er wandelen en ervaren van dichtbij de sfeer op de bergboerderij.

Tekst en foto's Sytske Maaijen

De kat blijft kopjes geven terwijl mijn dochters de geiten aaien. De kippen lopen er als kletsende dames tussendoor en in de verte horen we koeien loeien. Een kleine impressie van een bezoek aan een bergboerderij op een zomerse dag in Valsugana Lagorai. Wij staan bij Malga (bergboerderij) Palù op de hoogvlakte Vezzena (1500 m) en Patricia van het lokale toeristenbureau loopt ons tegemoet. Zij vertelt ons dat deze hoogvlakte inderdaad bekend staat vanwege haar kaas maar ook door de forten uit de Eerste Wereldoorlog. Ze toont een kaart met daarop diverse wandelingen die hier gemaakt kunnen worden. Het wordt voor ons de groene, eenvoudige, route maar je kunt ook kiezen uit een pittige wandeling naar de top Cima Vezzena, ook wel bekend als Pizzo di Levico (1908 m). Ondertussen begroeten we Paolo, de boer van Palù, en beloven dat we op de terugweg stoppen.

Langs de boeren

Lykke, onze hond, springt als een jong veulen voor ons uit terwijl we over het brede pad omhoog wandelen. Her en der zien we koeien grazen en tevreden herkauwen in het aangename zonnetje. Vrij snel lopen we door het bos en gaan we op zoek naar het punt waar Daar zien we in de verte zelfs de Brenta Dolomieten liggen. De route gaat verder rond de berg Colle Verle met de optie om Malga Cima Verle te bezoeken, maar wij lopen door en stoppen bij de resten van het fort Busa Verle. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vormde deze streek de grens tussen Italië en het Oostenrijks-Hongaarse rijk en je kunt hier diverse forten bezichtigen. Vele zijn niet meer dan een ruïne zoals deze Busa Verle of die op de top van Cima Vezzena, maar sommige zijn nog in bijzonder goede staat en een gegidste rondleiding geeft veel informatie over die periode en de gevolgen voor de bewoners.

Met zicht op de hoogvlakte lopen we terug naar ons startpunt voor de lunch. Malga Palù heeft niet alleen een winkeltje waar de zelfgemaakte kaasproducten worden verkocht, je kunt er ook ter plekke wat eten en drinken. Mijn dochters Grete en Noora hebben honger en vallen de tagliere (borrelplank) aan. We proeven van de diverse Vezzena-kazen, van jong tot oud, pittig tot romig van smaak. Ernaast ligt onder andere hartige salami, rauwe ham en groenten op olie. Met een glaasje wijn genieten we van deze smakelijke pauze en neem ik tussendoor een kijkje in de kaasmakerij.

Sissi

Een jongetje, met een ID-kaart in de hand, rent naar de boer en vraagt waar hij “zijn koe” kan vinden. Patricia vertelt dat je in de streek jaarlijks een koe kunt adopteren. Diverse boerderijen in Valsugana Lagorai doen mee en tonen online hun koeien waardoor je kunt kiezen uit Sissi, Nutella of Matita. Je betaalt 65 euro waarna je een identiteitskaart met informatie over ‘jouw koe’ ontvangt en tijdens je verblijf in Valsugana kun je haar bezoeken. Vervolgens mag je bij de boer kaas, melk en andere producten ter waarde van vijftig euro uitzoeken. Het overige geld gaat naar een goed doel ter ondersteuning van de regio. Vrij snel daarna zien we het hele gezin, zoon voorop, door de wei richting de bontgekleurde dames lopen.

Bloemenroute

Terwijl we terugwandelen naar onze auto vraag ik Patricia naar een mooie bergtocht bij de hoogvlakte van Tesino. Die streek ken ik nog niet goed en moet erg mooi zijn. Ze bevestigt dat de dorpen en wandelingen daar, in het hart van het Lagoraigebergte, nog vrij onbekend en onontdekt zijn. Er zijn ruim twintig wandelroutes uitgezet, van eenvoudig tot uitdagend, en we mogen zeker de wandeling Il trodo dei fiori niet missen. Een botanische route waarbij we wel meer dan driehonderd bloemensoorten kunnen tegenkomen, plus een prachtig uitzicht mogen verwachten op de Dolomieten en de Lagorai zelf. We krijgen de tip te parkeren bij Passo Brocon (1620 m) waar deze wandeling begint. Beneden in het dal, met een ijsje in de hand, zien we hoe Lykke een sprintje trekt om in het Caldonazzomeer te duiken. Goed plan! 

Routes: 

Giro delle malghe (rondje bergboerderijen)
Startpunt: Hoogvlakte Vezzena bij Malga Palù, ong. 5 km en h 100 meter. Route ook geschikt voor wie met een wandelwagen op pad wil gaan.  De diverse routes op de hoogvlakte worden met nummers en kleuren aangegeven.

Il trodo dei fiori (bloemenwandeling) 
Startpunt: Passo Brocon (1620 m), bord “trodo dei Fiori” 396, ong. 6,5 km.