Berg of heuvel? Zoek de verschillen

Het is een vraag die je zelf als kind vast wel eens gesteld hebt: wat is nou het verschil tussen een berg en een heuvel? Het verschil tussen een berg in de Alpen en een heuveltop in de Ardennen zien we allemaal wel. Maar waar ligt de grens? Wanneer wordt een berg een heuvel? Zelfs de wetenschap heeft geen officieel antwoord op die vraag. En toch zijn er verschillen tussen een berg en een heuvel die we allemaal zien. Welke zijn dat?

Hoogte

Vaak denken we bij het verschil tussen een berg en een heuvel aan de hoogte. Vanaf een bepaalde hoogte boven zeeniveau zouden we verhogingen in het landschap een berg noemen, en daaronder alles een heuvel. Maar dat is eigenlijk een relatieve factor. Het hangt er maar van af in welk land je bent. In Groot-Brittannië krijgt elke top boven de 600 meter al snel de benoeming ‘berg’, maar in de Alpen heb je genoeg plekken waar de dalbodem op die hoogte ligt. In de Alpen zou de Ben Nevis, met 1344 meter de hoogste berg van Groot-Brittannië, een pukkeltje zijn. En die Alpen vallen ook wel weer mee als je naar de Himalaya en Andes kijkt. Op wereldniveau zijn die kilometershoge bergruggen natuurlijk dé bergen. Niet alleen vanwege hun onbetwiste hoogterecords, maar ook door hun spitse toppen en steile hellingen.

Uiterlijk

Daarmee komen we bij een andere eigenschap die bepalend is voor de definitie van een berg. Hoe ziet de berg of heuvel eruit? Hoogten met een ronde top en glooiende hellingen worden eerder beschouwd als heuvels, al zijn ze, zoals de Kinder Scout of de Howgills in Engeland, ruim 600 meter hoog en de enige hoogte van hun omgeving. Bij een berg denken we aan een steile, rotsachtige hellingen die vaak een stuk moeilijker te beklimmen zijn. Ook de verschillen tussen een bergtop en een heuveltop zien we snel voor ons. Een bergtop is scherper, puntiger dan de ronde top van een heuvel. Vanuit dat perspectief is ook de Ben Stack in Schotland, ondanks zijn relatief lage hoogte van 721 meter.

Verschil met de omgeving

Het verschil met de rest van de omgeving is natuurlijk ook een goede graadmeter. Het verschil tussen de top van een berg en het dal is groter dan het verschil tussen een heuveltop en het dal. Met dat verschil zijn we terug bij een van die vage definities die we eerder noemden: een berg valt op in het landschap, veel meer dan een heuvel.

Sneeuw?

Als we aan bergen denken, zien we in onze fantasie vaak besneeuwde toppen. Natuurlijk hoeft een berg geen sneeuw te hebben om een berg te zijn, maar het maakt het plaatje wel af. Bij een heuvel zien we die sneeuw niet zo snel voor ons, al kan winterse sneeuw een heuvel soms wel een klein beetje de magie van een berg geven.