Door Tektonikarena Sardona
Je kunt de Alpen zien als één grote manifestatie van oerkrachten in de natuur. In de Tektonikarena Sardona in Oost-Zwitserland doet die natuur er nog een schepje bovenop.
Beste periode voor de Sardona
Juli t/m september. In juli ligt nog vrij veel sneeuw op de zuidwestflank van de Piz Segnas) dus een pickel meenemen. In augustus/september is de Sardonagletsjer blank en heb je stijgijzers nodig.
Vervoer
Vanuit Bad Ragaz rijdt een bus naar Vättis en de stuwdam in het Calfeisental. Parkeren kan bij St. Martin. Vanuit Elm met de bus naar Schwanden, vandaar per trein (overstappen in Ziegelbrücke) terug naar Bad Ragaz.
Gelopen tocht
Het beschreven traject tussen Vättis en Elm is in het middengedeelte (dag 2: Sardonahut naar Mountain Lodge) een hoogalpiene tocht (WS, T4) die afhankelijk van de omstandigheden gebruik van pickel of stijgijzers vereist. In ieder geval ook klettersteiguitrusting meenemen (staalkabels oostwand Piz Sardona). Op dit gedeelte vind je deels padsporen, deels is het terrein volledig ongebaand. Voor dit uitdagende traject zijn er twee eenvoudigere alternatieven.
Dag 1
Vättis (943 m) – St. Martin (1340 m)– Alp Sardona (1743 m) – Sardonahut (2158 m)
Duur en hoogteverschil: 6 uur, 1200 meter stijgen, T2
Lange wandeling over goede paden (rood-wit gemarkeerd) door het Calfeisental.
Tip: Vertrekken vanaf de stuwdam of St. Martin scheelt 2-3 uur. Bergrestaurants in St. Martin en Alp Sardona.
Dag 2
Sardonahut (2158 m) – Piz Sardona (3011 m) – Piz Segnas (3098 m) – Segnaspass/Mountain Lodge (2627 m)
Duur en hoogteverschil: 6-7 uur, 1100 meter stijgen, 650 meter dalen, WS/T4.
De route: Vanaf de Sardonahut eerst blauw-witte markeringen richting Trinser Furgga volgen. Let op: bij een steenman en houten wegwijzer niet linksaf de markeringen volgen maar rechtdoor de morenehellingen op tot de rand van de Sardonagletsjer. De gletsjer recht oversteken en de zgn. Mittelgrat (rots) van de Piz Sardona beklimmen (staalkabels). Over een sneeuwveld naar het hoogste punt en de afgeronde kam naar de Piz Segnas volgen. De afdaling loopt eerst over een steil graatje naar het zuiden. Al gauw voert er een padspoor door de steile gruishelling naar beneden. Op ca. 2500 m bereik je het gemarkeerde pad van Flims naar de Segnaspas. Een kleine tegenstijging voert naar de pas.
Alternatieve routes voor dag 2:
• Van de Sardonahut in noordelijke richting over de Heubützlipas en de Foopas direct naar Elm. Rood-wit gemarkeerd, 7 uur, stijgen: 800 m, dalen: 2000 m, T3. Dit is etappe 5 van de 84 km lange Sardona Welterbeweg.
• Van de Sardonahut kun je in zuidelijke richting over de Trinser Furgga en zuidelijk om Piz Dolf en Piz Segnes naar de Segnaspas lopen. Eerste stuk over Trinser Furgga blauw-wit gemarkeerd, daarna rood-wit gemarkeerd. 5 uur. Naar Trinser Furgga T3/4 (smal pad over steile puinhellingen), daarna T2/3.
Dag 3
Mountain Lodge (2627 m) – Nideren (1480 m) – Elm (975 m)
Duur en hoogteverschil: 3 uur, 1650 meter dalen, T3.
Steile afdaling over rood-wit gemarkeerde paden. Kan ingekort worden door kabelbaan Nideren–Elm te benutten; spaart ¾ uur.
Onze tip
Sardona Welterbeweg (Schweizer Wanderweg nr. 73): in 6 etappes van Filzbach naar Flims, waarbij je het Sardonapark van noord naar zuid doorkruist. Niet moeilijk maar zeer pittig met dagetappes van 6 à 7 uur (www.geopark.ch/Sardona-Welterbe-Weg.340.0.html).
Slapen
Kaarten
• Swisstopo 247 T Sardona, 1:50.000
• Swisstopo 1174 Elm en 1194 Flims, 1:25.000
Meer weten?
• Alte Schichten – neue Sichten: Drietalige geologiebrochure. Inclusief beschrijving van de Sardona Welterbeweg.
• 'Steen geworden tijd' Door Bert Vonk in Bergen Magazine 3-2016
Magic line
Al meer dan tweehonderd jaar geleden merkte de Zwitser Hans Conrad Escher dat er in de centrale Glarner Alpen iets raars aan de hand was: daar lagen oude gesteentelagen boven op jonge sedimentlagen, slechts van elkaar gescheiden door een flinterdun laagje gele kalk: de magic line, die zich kilometers ver door de hoge bergwanden voortzet. Het zou nog ruim honderd jaar duren voordat geologen een verklaring vonden. Hun theorie dat er enorme gesteentepakketten over elkaar waren geschoven is sindsdien uitgebouwd door de moderne theorie van de platentektoniek.
Vastgesteld is dat door de botsing van de Afrikaanse en de Euraziatische plaat vanaf ongeveer 50 miljoen jaar geleden 200 miljoen jaar oude, diepliggende verrucanogesteenten vanuit het zuiden schuin over jongere sedimentlagen schoven. Uiteindelijk schoof het verrucanopakket veertig kilometer op naar het noorden en ontstond de Glarner Hauptüberschiebung.
Door een heel dun laagje zachte kalk tussen de twee pakketten is er een messcherpe overgang te zien, de magic line. Later werden de overlappende gesteenten door de voortgaande botsing van de continenten, waardoor de Alpen ontstonden, omhoog gestuwd. Daardoor kwam de magic line in het gebied rond de Piz Sardona op ongeveer 2800 meter te liggen. Ten zuiden daarvan, in Flims, ligt de lijn op 1300 meter en aan de noordkant, in de buurt van Schwanden op circa 500 meter. Aanvankelijk lag de scheidslijn diep onder het aardoppervlak, maar door de erosie die er dwars doorheen vrat, is hij nu op vele plaatsen zichtbaar. Bij Schwanden kun je de magic line – een pakket van helgele zachte kalk van amper vijftig centimeter – bekijken in een rotswandje vlak naast de weg, de zogenaamde Lochseite. Op mijn tocht naar de top van de Piz Sardona ben ik er in een paar stappen overheen geklauterd. Een bijzondere ervaring!
