Alpenromaans

Het Reto-Romaans, ook wel Alpenromaans genoemd is een taal of variëteit in de Zwitserse- en Italiaanse Alpen en behoort tot de Romaanse talen. Het Reto-Romaans (meestal kortweg Romaans genoemd) heeft ruim 35.000 sprekers. Het heeft in het drietalige kanton Graubünden de status van officiële taal. Elders in Zwitserland en op federaal niveau is dat niet zo: de landelijke wetten worden weliswaar in drie talen opgesteld, maar niet in het Reto-Romaans.

In Zuid-Tirol in de Dolomieten wordt de taal Ladinisch genoemd en wordt gesproken door 30.000 mensen. Het Friulisch wordt in het Noordoosten van Italië en delen van Istrië en Dalmatië in Kroatië door circa 794.000 mensen gesproken. De invloed van het Duits op deze taal is veel minder dan die op de talen die in Zwitserland worden gesproken. In het Friulisch bestaat veel literatuur, met name streekromans en streekgedichten. De bekende filmregisseur en dichter Paolo Pasolini schreef (ook) in het Friulisch. Het bijzondere is dat nog altijd veel literair hoogstaande teksten worden geschreven in het Friulisch. De drie talen zijn zeer verschillend en sprekers van de ene taal kunnen de andere nauwelijks verstaan.