Magische bergwerelden: Onderweg in het Val di Sole en Val di Fassa

Heerlijk vind ik het om op de Brenner Autobahn naar het zuiden te rijden. Na de pas zie je links en rechts bij de afslagen borden met de namen van de valleien die je kunt bereiken via die afslagen. Ze roepen bij mij mooie herinneringen op. Vlakbij Bolzano zijn er twee die een speciale plek in mijn hart innemen: het bord ‘Val di Sole’ (rechtsaf) en het bord ‘Val di Fassa’ (linksaf). Namen die beloftes inhouden van onbezorgde wandelingen, zon, ongerepte gletsjer-bergen en steile wanden van dolomiet.

Tekst Mark van Hattem

Val di Fassa

Als ik mijn hoofd naar links draai, naar de dalengte van het Val di Fassa, komt het gevoel terug dat ik had toen wij met zijn tweeën in het hart van de Rosengarten de Passo d’Antermoia overstaken. De poëtische naam past bij de sprookjesachtige sfeer van deze bergketen. De streek is beroemd om zijn Alpenglühen, dat hier zo mooi is, dat de bewoners van het gebied een magische herkomst achter dit verschijnsel zochten. De dwergenkoning Laurin zou zijn rozentuin onzichtbaar hebben gemaakt uit wrok voor een onbereikbare liefde. Bij het uitspreken van zijn vervloeking noemde hij de dag, maar vergat de schemering. Zo is het gekomen dat alleen tijdens de schemering de gloed van zijn rozen nog zichtbaar is, zegt men.

Betoverend uitzicht

Maar het is niet alleen tijdens de schemering dat dit gebied als betoverd is. Wanneer wij de Passo d’Antermoia bereiken is het ochtend, en hoewel er een zonnige dag aan zit te komen, is de wind die er waait nog koud. We zijn vroeg vertrokken en de andere wandelaars voor. De kom waarin wij lopen is smal, maar het slingerpaadje levert geen noemenswaardige problemen op. Als bij toverslag verandert het uitzicht zodra onze hoofden net over de pas heen kunnen kijken. De hele bergketen ligt aan onze voeten, de hoogste toppen maar iets hoger dan waar wij zijn, maar wat een dieptes onder ons! Geen berg hier heeft een normale, afgeronde vorm, alle bergen zijn als kasteeltorens, afgebrokkeld en steil, en elke graat is voorzien van kantelen en torenspitsjes. Je raakt hier geen moment uitgekeken. We zien de Rosengarten Spitze zelf, de Kesselkogel en de silhouetten van de Vajolet-torens in de verte. Het landschap is niet bepaald lieflijk, maar ruig, ongenaakbaar, grillig als de wind die over de pas waait.

Val Crontin Dolomieten

Grasleitenhütte

Toch weten we: ietsje lager slechts ligt de Grasleitenhütte, een van de vele berghutten die een tocht door deze magische wereld relatief comfortabel maken. We worden verleid op het terras de zon af te wachten alvorens we onze tocht vervolgen. Maar wat heb ik een moeite om de Passo d’Antermoia achter mij te laten, en hoe levendig komt de herinnering weer terug als de naam ‘Val di Fassa’ op het bordje langs de Autobahn verschijnt!

Val di Sole

Een warme wind is wat in mijn gedachten opkomt als ik die andere afslag langs zie komen, naar het Val di Sole. Het is een zachte wind, een briesje. Een briesje van een mooie zomerdag, dat je kleding en het gras net een beetje optilt, speels en plagerig. Tom van acht jaar staat voor mij, op een kleine ronding in het landschap, en hij overziet een panorama van gletsjerbergen, weids en onuitputtelijk. We zijn in het koninkrijk van de Monte Cevedale. Meertjes liggen her en der verspreid en zijn te herkennen aan hun geschitter in de zon; oude gletsjermorenes komen onder het ijs vandaan, verlenen het landschap een mooi bruine kleur en gaan dan lager over in het groen dat hier alomtegenwoordig is. Dit landschap is lieflijk, maar tegelijkertijd weids en leeg, ongerept. Tom heeft een houten wandelstok met schildjes, zo een waar wij vroeger ook mee liepen. Een houten stok past hier goed. Hij staat dicht bij de natuur, bij het aloude gevoel van herders en jagers die hier al eeuwen in de bergen hun voetstappen hebben achtergelaten. Het past bij een omgeving waar een spiedend oog elke dag wel beesten ontwaart. In de lucht kun je altijd wel een grote roofvogel vinden en op de grond zijn er bergmarmotten, gemzen, steenbokken en andere grazers. Het moment dat wij daar stonden is mij misschien nog wel beter bijgebleven omdat we onderweg waren naar de eerste berghut waar wij met de kinderen hebben overnacht. Daarvoor hadden wij geen beter gebied uit kunnen kiezen dan hier, in het stille maar majestueuze en lieflijke Val di Sole.

Val di Sole Bergen Italië

Twee verwante berggebieden

Zo bieden die borden ‘Val di Fassa’ en ‘Val di Sole’ toegang tot twee verschillende, maar toch verwante berggebieden. Het eerste gebied is een typische Dolomieten- vallei, omkroond door rotstorens, bergen als kastelen, ruig en onbegaanbaar ogend. Het tweede is een op het eerste oog lieflijk landschap, maar uitgestrekt, hoog, voorzien van ronde ijskappen. Beide gebieden nodigen uit tot het maken van meerdaagse tochten en hebben comfortabele berghutten. Het is in het Val di Sole ook mogelijk om tochten te maken langs de malga’s of malghe, almhutten gelegen op de hogere weiden in de bergen. Wij hebben zowel met als zonder kinderen heel wat tochten rondom deze onmetelijke valleien gemaakt, en altijd was het mogelijk voor elk wat wils te vinden door de grote afwisseling die je aan deze kant van de Brenner hebt. Tochten door bergwerelden die ieder op hun eigen manier magisch zijn.

Ligging

Het Val di Sole en Val di Fassa zijn valleien die bereikt kunnen worden vanaf de Brenner Autobahn naar het zuiden, ongeveer ter hoogte van Bozen/Bolzano. Het Val di Sole strekt zich uit ten westen tot aan de Tonale-pas. Aan de vallei ligt het Nationaal Park Stelvio, waarvan de Ortler- en Cevedale-berggroep deel uitmaken. Verder grenst ook het Adamello-Brentapark aan het dal. Het Val di Fassa is uitgangspunt voor de beroemde Dolomietenberggroepen van de Rosengarten-groep (Catinaccio), Marmolada en Sassolungo.

IDTravel ontzorgt

In deze berggebieden zijn zo ontelbaar veel mogelijkheden om tochten op alle niveaus uit te zetten, dat het menig wandelaar zal duizelen. IDTravel biedt de mogelijkheid om in te schrijven op een berghuttentocht waarbij voor u de tocht is uitgezet (in overleg met de plaatselijke bergwacht). Alle accommodaties worden voor u gereserveerd en bij aanvang van de tocht krijgt u de meest actuele stand van zaken doorgegeven over de toestand van de wandelpaden.