Waarom staat er een kerktoren in de Reschensee

Wie over het water van de Reschensee in Zuid-Tirol uitkijkt, kan er niet omheen: midden in het meer steekt een kerktoren uit de dertiende eeuw uit het water. Hoe komt die kerktoren daar?

De Reschenpas was al in de Romeinse tijd een belangrijke pas tussen het huidige Oostenrijk en Italië en was dus al eeuwen bewoond. In de twaalfde eeuw ontstonden er dorpjes, waarvan er een zou uitgroeien tot Graun. Het gebied rondom Graun werd in de negentiende eeuw bekend om de bergmeren. Toen het toerisme in die tijd ontstond, werden de Reschensee, de Mittersee en de Haidersee al beschouwd als van de eerste bekende pareltjes voor het toerisme. Maar voordat het toerisme echt op gang kon komen, werd het landschap flink veranderd.

Plannen voor een stuwmeer

In 1920 besloot de Italiaanse regering dat er een grote waterkrachtcentrale in het dal zou komen. daardoor zou de waterspiegel in het dal meters stijgen, het doprje Graun zou daardoor opeens een stuk dichter bij het meer komen te liggen. Maar het plan verdween in de ijskast nadat Mussolini in 1921 aan de macht kwam. 

In 1939 kwam er een nieuw plan voor een stuwdam, maar deze werd een stuk groter. Het concern Montecatini presenteerde een plan voor een dam, die het water met 22 meter zou laten stijgen. Daardoor zou Graun onder water komen te staan, maar in de plannen werd aan het belang van de dorpelingen geen aandacht geschonken. Ook dat plan ging niet door doordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak.

Wil je meer van dit soort weetjes? Of wil je tips voor mooie wandelingen en huttentochten?Niks missen? Schrijf je in voor de wekelijkse nieuwsbrief of volg ons op Facebook.

Protest bij de Paus

Maar ondanks de oorlog, raakte het plan niet vergeten. Twee jaar na de oorlog, in 1947, werd het plan weer opgepakt. Nog altijd werd er aan de belangen van de bevolking weinig aandacht besteed. Die bevolking protesteerde uit alle macht, bij Montecatini, bij de regering, zelfs bij de Paus, maar het mocht niet baten, het landsbelang ging voor. De dam kwam er en de bevolking moest huis en haard verlaten.

Gedwongen verhuizing

De bewoners werden ondergebracht in houten barakken aan wat de rand van het nieuwe meer moest worden. Als compensatie kregen ze een magere schadevergoeding, voor velen te weinig om van te leven. De winter was, voor de meesten, een barre tijd, zeker nu vrijwel iedereen beroofd was van alle bestaansmiddelen. Velen waren min of meer gedwongen de streek te verlaten.

Graun afgebroken

Onderwijl werd het dorp afgebroken, zodat de sluizen in de dam dicht konden. Niet heel het dorp ging tegen de vlakte. De kerktoren van Graun stamde uit de dertiende eeuw en stond op de monumentenlijst. Hoewel de toren zeker onder water zou komen te staan, mocht niet worden afgebroken. Zo kon het dus gebeuren dat de kerktoren van Graun nog overeind stond, toen in 1950 de sluizen gesloten werden en het dal langzaam volliep.

Sindsdien zijn de Reschensee en de Mittersee één meer geworden. Inmiddels is Neu-Graun verrezen boven de waterspiegel van het nieuwe stuwmeer. De kerktoren in de Reschensee is een toeristische attractie van jewelste geworden, die terug te zien is op ansichtkaarten en menig vakantiekiekje. In 2009 werd er een groot restauratieproject opgezet om de toren weer op te knappen. Daarbij werd zelfs een deel van het stuwmeer drooggelegd. Voor eventjes. In het voorjaar van 2021 werd een deel van het meer nogmaals drooggelegd. Dit keer niet om de resten van het dorp op te knappen, maar wegens groot onderhoud aan de dam. Daardoor kwamen de laatste overblijfselen van het dorp weer even boven water.