Natuurbeleving bevordert teamgeest

Wandelen in de natuur doet ons goed. En dat komt niet, wat je ook mag geloven, door de frisse lucht. In de experimentele psychologie is bewezen hoe het intens beleven van een natuurlandschap het sociaal denken stimuleert in de hersenen. Het 'milde avontuur in de bergen' is een weldaad voor jezelf en je medemens!

Professor Manfred Spitzer van het psychiatrische universiteitsziekenhuis in Ulm (D) betoogt in de mei-editie van Bergauf, het ledenblad van de Oostenrijkse Alpenvereniging (OeAV), dat wandelen in de natuur de motivatie en het gedrag jegens de medemens beïnvloedt. Hij beroept zich naast eigen onderzoek op onderzoeksresultaten van de universiteit van Rochester, NY.

Gevoel van vrijheid

De hypothese die de wetenschappers onderzochten is, dat het beleven van de natuur (in tegenstelling tot het leven in een kunstmatige omgeving zoals de stad) gevoelens van inclusiveness stimuleert, het zich opgenomen weten in een groter geheel, namelijk de natuur en de gemeenschap van mensen.

Als deze veronderstelling klopt, dan moeten ook de effecten daarvan meetbaar verschillend van elkaar zijn om ze te staven. Dit bleek het geval in een reeks experimenten.

Tijdens een eerste proef kregen 98 proefpersonen minuten lang beelden van landschappen en stadszichten te zien en werd hen gevraagd wat ze telkens voelden. Stad betekende drukte, haast, stress, afhankelijkheid, blokkades en conflict. Natuur stond voor rust, zelfvertrouwen en vrijheid.

Een ander onderzoek, dit keer met 112 personen, leidde tot gelijkaardige conclusies. Aan deze groep werden stellingen voorgelegd, waarin ze na het observeren van natuur- resp. stadsgezichten een score (van ‘helemaal oneens’ tot ‘helemaal eens’) moesten toekennen aan uitdrukkingen die een bepaald gevoel uitdrukten, zoals bijvoorbeeld “ik voel nu dat ik mezelf kan zijn”. Uitdrukkingen met woorden als ‘verbondenheid’, ‘zelfstandigheid’ en ‘zelfvertrouwen’ scoorden consistent hoger bij het observeren van natuurlandschappen.

Samen delen

Een derde experiment was erop gericht om de gevolgen op het menselijk gedrag na de natuurbeleving te onderzoeken op dezelfde groep personen. Hierbij werd hen gevraagd 5 dollar te verdubbelen in 10 dollar als beloning voor een goed antwoord, dan wel 5 dollar weg te geven aan een ander, erop vertrouwend dat weer een ander even gul zou zijn en je hetzelfde bedrag weer terug zou schenken – dit alles in volstrekte anonimiteit. Deelnemers waren consequent vrijgeviger naarmate ze meer natuurbeelden hadden gezien. Diegenen die meer stadsbeelden hadden geobserveerd, bleken gieriger te zijn.

Ego-krimp

Maar volstaat het bekijken van natuurbeelden om sociaal positieve effecten te sorteren of moet je in de natuur ondergedompeld zijn? Dit was de vraag waaraan een vierde experiment met 72 mensen was gewijd. De deelnemers moesten bij aankomst in het proeflokaal eerst vijf minuten ontspannen en dan een vragenlijst invullen. Bij de ene groep stond de ruimte vol met kamerplanten, bij de andere stond geen groen – meer niet. Daarna werden hen ogenschijnlijk triviale vragen gesteld waaruit bleek dat de mensen die uit de ‘groene’ kamer kwamen minder zelfzuchtig reageerden dan de andere groep.

Kortom: ons ego krimpt bij het beleven van de natuur, zoals andere studies ook al hebben aangetoond. Het is daarom niet om het even waar u uw volgende bedrijfsuitstap of teambuildingsessie plant: in een congresruimte in de stad of in de vrije natuur. Contact met de natuur brengt verbondenheid en onbaatzuchtigheid tussen mensen, en vermindert egoïstisch gedrag. Dit betekent, dat als we onze verbondenheid met de natuur verliezen, we ook verbondenheid met elkaar en met onszelf verliezen.

Jonathan VandevoordeHoofdredacteur Bergen Magazine

Bron: Bergauf 20-2014, Österreichischer Alpenverein, Innsbruck.

Met mijn initiatief MildAventures.org breng ik leidinggevenden uit organisaties bij elkaar door in de bergen van hut naar hut te trekken, weg van afleidende prikkels. Enkel met elkaar.