Al 7000 jaar herders in Berner Oberland
Zevenduizend jaar geleden kende Zwitserland al herders die met hun kuddes naar passen trokken, om ze daar te laten grazen. Klimaatonderzoekers van de Universiteit van Bern presenteerden bewijs hiervoor. Ze deden dit door prehistorische vondsten te combineren met een reconstructie van het vroegere landschap.
Herders met kuddes migreerden duizenden jaren eerder dan gedacht
Mensen die rond 5000 voor onze jaartelling in het gebied dat nu Sitten heet woonden, waren veehouders. Zij hielden onder andere schapen en geiten. De begroeiing op de steile en droge hellingen van Valois was niet voldoende voor hun vee. Daarom liepen herders een tweedaagse tocht met hun dieren naar Berner Oberland.
Beneden de Schnidejoch-pas (2.756 meter) kon hun vee grazen. Dat was alleen mogelijk tijdens een warme periode in de laatste ijstijd, toen gletsjers zich terugtrokken en de Schnidejoch niet langer door ijs was bedekt. Deze periode is bekend als de warmste periode van het Holoceen.
Het landschap van herders in het verleden: paleo-ecologie
De klimaatonderzoekers konden herleiden hoe het landschap er zevenduizend jaar geleden uitzag. Een analyse van grondmonsters uit het Iffig-meer, wat een paar kilometer van Schnidejoch ligt, gaf hier duidelijkheid over. In de grondmonsters zijn pollen en zaden gevonden, waardoor is te zien welke planten er groeiden.
Uit analyse van pollen is gebleken dat brandnetels vanaf 5000 v. Chr. In het gebied groeiden. Brandnetels gedijen goed in aarde met voedingsstoffen, zoals mest. Meer bewijs voor grazende dieren komt van een gevonden schimmel (spormiella) die floreert in mest.
Prehistorische vondsten van herders in het Berner Oberland
Archeologen hebben, sinds 2003, in het smeltende ijs van de Schnidejoch-pas honderden voorwerpen gevonden. Zo zijn er houten schalen gevonden, die herders waarschijnlijk gebruikten om eten mee te nemen. Een ander bewijs voor de eerst bekende herders in de Alpen zijn gevonden ringen, gemaakt van twijgen.
Het fascinerende van deze vondst uit de vroege bronstijd is dat hier sprake van een traditie van duizenden jaren. Op een zwart-wit foto van boren het Thun in Berner Oberland is te zien hoe boeren een verplaatsbaar hek maken met behulp van dezelfde van twijgen gevlochten ringen. Het is aannemelijk dat deze techniek teruggaat tot de allereerste boeren in het gebied.
Het onderzoek naar herders
Wetenschappers van het Oeschger Centre for Climate Change Research (OCCR) deden onderzoek. Albert Hafner en Christoph Schwörer, beiden omgevingswetenschappers en specialisten in vegetatiegeschiedenis verzamelden data van de Schnidejoch-pas. Na analyse van de vroegere vegetatie en de vondsten in het gebied, presenteerden ze hun bewijs voor het bestaan van herders rond 5000 v. Chr.
Bronnen: swissinfo, Universiteit Bern foto: pixabay
