Deel van het Zwitserse Lötschental ontruimd

Weer is er in Zwitserland een dorp ontruimd vanwege een dreigende instorting. In de ochtend van 19 mei kregen de inwoners van het dorp Blatten in Wallis te horen dat ze in allerijl hun dorp moesten verlaten vanwege een dreigende instorting op de berg boven het dorp. 

Dat betekende dat alle driehonderd inwoners van het dorp hun huis moesten verlaten. Maandagavond leek het er even op dat er inderdaad een grote instorting plaats zou vinden, toen een groot deel van de helling boven het dorp in beweging kwam. Gelukkig  richtte dit vooralsnog geen schade aan in het dorp. Wel blijft een deel van het Lötschental voorlopig ontoegankelijk, want autoriteiten vrezen dat er meer en misschien zelfs grotere instortingen plaats zullen vinden. Hoewel deze vooralsnog niet plaatsvonden, klonk de hele nacht het gerommel van kleine verschuivingen en instortingen door het dal.  

De Zwitserse krant Blick deelde beelden van de instorting van maandagavond op youtube:

Wat is er aan de hand?

Kort gezegd werd zaterdag bekend dat een groot deel van de berg Kleines Nesthorn instabiel is, waardoor het dorp Blatten bedreigd wordt. Uit beelden blijkt dat de top van de berg zich inmiddels meters richting het dal verplaatst heeft. In het slechtste geval zou zo’n twee miljoen kubieke meter rots in één keer kunnen afbreken. In zo’n geval kan het gebeuren dat het dorp Blatten, de rivier Lonza en de wegen op de dalbodem volledig bedolven worden. Of dat gebeurt is niet zeker, het zou kunnen – en daarop wordt gehoopt –dat de berg stukje bij beetje afbrokkelt en dat de kleine lawines die dan zouden ontstaan het dorp niet treffen. Tot nu toe (maandagochtend 26 mei), lijkt dat scenario zich af te spelen. Tot nu toe is de berg inderdaad stukje bij beetje afgebrokkeld, maar daarmee is de situatie nog allebesbehalve veilig. Het puin van al die kleine lawines hoopt zich op op de gletsjer, die nu onder het gewicht van al dat gesteente lijkt te bezwijken. 

Wat dat precies voor gevolgen gaat hebben, is afwachten. Er wordt nu rekening gehouden met twee scenario's. Of er breekt een klein deel van de gletsjer af. Dat zou betekenen dat er een grote murgang op gang komt, maar wel een die klein genoeg is dat Blatten zelf de dans zou ontspringen. Een andere - veel dramatischer - scenario is dat het puin van de afbrokkelende bergtop zich op de gletsjer blijft verzamelen, totdat die bezwijkt. In dat geval zou een bijna de volledige gletsjer, of in ieder geval een veel groter deel daarvan, in één keer in het dal kunnen storten. De schade van zo'n enorme murgang zou enorm kunnen zijn. 

Eerdere evacuatie

Al eerder in het weekend moesten 92 mensen hun huis verlaten omdat de hellingen van de Kleines Nesthorn en delen van de Birchgletscher dreigden in te storten. Er stortten inderdaad rotsen van de Kleines Nesthorn naar beneden, die op de Birchgletscher terechtkwamen en daar een modderlawine veroorzaakten. Die modderlawine kwam echter op zo’n 500 meter van het dorp tot stilstand. 

Gesloten delen Lötschertal

Vanzelfsprekend zijn ook veel wegen en wandelroutes afgesloten. De weg van Wiler richting Blatten en Fafleralp is tot nader order gesloten. De bus die door het dal rijdt, rijdt voorlopig tot de halte Wiler Talstation. Ook zijn de wandelroutes vanaf Wiler in de richting van Blatten en Fafleralp ontoegankelijk. 

De situatie doet enigszins denken aan de situatie in Brienz in Graubünden. Dat dorp werd in 2023 ontruimd en in november 2024 zag het er wéér naar uit dat de hellingen in beweging zouden komen en moesten de inwoners hun huizen verlaten. Toch zijn er volgens Zwitserse geologen ook veel verschillen. Het grootste verschil is dat de situatie in Blatten zich veel sneller ontwikkelt. Ook liggen er verschillende geologische processen aan de dreigende lawines ten grondslag.