Barbarazweige – een oude kersttraditie in de Alpen

In veel gebieden in de Alpen is het gebruikelijk om op 4 december, de naamdag van de heilige Barbara, een tak van een fruitboom af te knippen en die in het water te zetten. Als hij dan bloeit tijdens de kerst, dan geeft dat geluk voor het volgende jaar. Maar wat is het verhaal hier achter? En hoe kan je zelf ervoor zorgen dat jouw tak bloeit tijdens de kerst?

Het verhaal van St. Barbara

Aan het eind van de derde eeuw woonde Barbara in de Turkse stad wat wij nu als Izmit kennen. Ze werd geboren als de dochter van een welvarende en invloedrijke Romein, maar werd zelf christelijk. Daarvoor werd ze -door haar eigen vader- gevangen gezet, gemarteld en ter dood veroordeeld. In afwachting van de executie werd ze opgesloten in een donkere grot. Op weg naar haar gevangenis bleef haar jurk haken aan een tak. In haar cel gebruikte ze een deel van haar -weinige- drinkwater om die tak tot bloei te brengen. Op de dag dat haar doodvonnis werd voltrokken, 4 december, bloeide de afgebroken tak voor haar geloof. Ook al was die tak eigenlijk al dood.  

Sint Barbara groeide uit tot een belangrijke heilige die in veel katholieke landen aanbeden wordt. Dankzij haar gevangenschap in de donkere grot, wordt Sint Barbara ook als beschermheilige van mijnwerkers aanbeden, waardoor je rondom oude mijnwerkersplaatsen in de Alpen vaak kapellen of andere heiligdommetjes voor haar tegen kan komen.

Je eigen tak neerzetten

Ter nagedachtenis aan de heilige worden in de aanloop naar kerst nog altijd takken van fruitbomen in water gezet, een Barbarazweig. Wie ervoor kan zorgen dat de tak op eerste kerstdag bloeit, kan een gelukkig nieuwjaar tegemoet zien. De traditie van de Barbarazweige is vooral in Oostenrijk en de katholieke delen van Duitsland nog altijd populair. Kijk dus niet raar op als je tijdens een kerstvakantie in die gebieden een bloeiende tak in een vaas ziet staan. Traditioneel worden de takken van een zoete of sierkers neergezet in een vaas. Maar je kan ook een tak van een andere fruitboom kiezen.

Om ervoor te zorgen dat je Barbarazweig ook werkelijk bloeit met de kerst, moet je afgeknipte tak eerst een nacht in lauw water zetten. Na die eerste nacht in het water, moet je hem schuin afsnijden met een scherp mes. Probeer dan een snijvlak van ongeveer drie centimeter lang te krijgen.
Daarna kan je ze in schoon water zetten. Verschoon dat water elke 3 tot 4 dagen.

Het beste is om de tak niet in een te warme kamer te zetten. Daardoor droogt hij uit. Probeer hem daarom wel op een lichte plek te zetten, maar dus niet al te warm.

Traditie

Ondanks dat de tak laten bloeien al een traditie is, is hier nog een traditie aan vast gehangen. Zo zouden vrouwen meerdere Barbarazweigen neerzetten. Elke tak gaven ze dan een naam van een van hun aanbidders. De tak die dan het eerste bloeide, zou  de echtgenote van de vrouw worden.

Bronnen: Erzbistumköln en Tuinkriebels.nl