Zoektocht naar de Heilige Graal op IJsland
Volgens recent wetenschappelijk onderzoek zou de Heilige Graal ergens in een geheime grot in het IJslandse binnenland langs de Kjöler-route (Spookweg) verborgen liggen. Deze zou tijdens een geheime missie door de ridders van de orde der Tempeliers samen met andere tempelschatten uit Jeruzalem in de dertiende eeuw naar IJsland zijn gebracht om hier te worden verstopt. Dit beweert althans de Italiaanse geoloog Giancarlo Gianazza. Hij meent belangrijke aanwijzingen te hebben gevonden in de gedichten van Dante en het schilderij The Last Supper van Leonardo da Vinci. Meerdere expedities in dit actieve vulkanische gebied hebben tot dusver nog niet geleid tot de vindplaats van de Heilige Graal.
Het spookt op de Kjöler-wandelroute
De Kjöler-route werd al in de negende eeuw door de Vikingen gebruikt. Deze honderden kilometers lange ‘spooksnelweg’ loopt vanaf het noorden dwars door het IJslandse binnenland tussen de gletsjers Langjökull en Hofsjökull, over dampende lavavelden en langs heet pruttelende bronnen naar het zuiden. Tussen het gletsjermeer Hvitárvatn en Hveravellir (Veld van de warme bronnen) loopt een vierenveertig kilometer lang afwisselend wandelpad. Wandelaars kunnen in vier dagen tijd dit pad belopen met overnachtingen in vier knusse berghutten van de IJslandse padvinderij. In tegenstelling tot het populaire IJslandse wandelpad de Laugavegur (Warmebronnenpad) kom je op het onbekende Kjöler-wandelpad weinig wandelaars tegen.
De bijgelovige IJslanders mijden de Kjöler-wandelroute omdat ze geloven dat het hier spookt. Volgens de legende van de broers van de schapenboerderij Reynisstadur, die hier met drie medereizigers en honderd schapen in de vroeg invallende winter van 1780 door een sneeuwstorm werden overvallen en doodvroren, dwalen hun geesten nog steeds rond langs de Kjöler-route. De overblijfselen van de mannen en de schapen werden bij een heuvel gevonden en liggen hier uit respect voor de doden nog altijd. Deze plek heet daarom heel toepasselijk Beinhól (Bottenheuvel).
De Kjöler-wandelroute kun je starten vanuit Hveravellir ten noorden van het uitgestrekte lavaveld Kjalhraun met zijn warme bronnen, maar ook vanuit het zuiden bij de oudste berghut (1930) van de IJslandse padvinderij Fedafélag Íslands aan het groenblauwe gletsjermeer Hvitárvatn. De reden om de wandeltocht in Hvitárvatn te beginnen is omdat je jezelf na vier dagen wandelen als afsluiter kunt verwennen met een thermisch bad in de hotpool van Hveravellir. Vanuit Reykjavik is het met de bus vier uur rijden naar het startpunt van de wandelroute. In de middle of nowhere word je gedropt en is het acht kilometer door verlaten en kaal landschap wandelen naar de eerste berghut aan de rand van het gletsjermeer Hvitárvatn, dat door twee gletsjertongen van de Langjökull-geltsjer wordt gevoed. Bij helder weer doet de avondzon deze ijstongen verblindend glinsteren.
Tweede etappe langs gletsjers
Het tweede traject van Hvitárvatn naar de berghut Pverbrekknamúli bedraagt veertien kilometer en voert door vlak en toendra-achtig terrein met Arctische vegetatie en kronkelende beekjes. De berghut Pverbrekknamúli ligt aan de voet van de vergletsjerde 1396 meter hoge Tafelberg Hrütfell. Van hieruit is het de derde dag twaalf kilometer wandelen langs de kolkende Fúlakvísl-rivier (Rivier van de idioten) naar het piepkleine berghutje in het schilderachtig groene bergdal Pjófadalir (Vallei van de dieven). Deze vallei ligt verborgen tussen de bergpieken Pjófafell (900 meter) en de rode bergpiek Raudkollur (1075 meter). De vallei dankt zijn naam aan de schapendieven die zich hier in de Middeleeuwen met hun wollige buit verborgen hielden. Deze idyllische plek heeft met zijn groene weiden vol met romige boterbloemen, lieflijk kronkelende en kabbelende bergbeekjes en smeltende sneeuwresten op de roestbruine hellingen, wel wat weg van een Alpenweide. Volgens berekeningen van de Italiaanse geoloog Giancarlo Gianazza zou de Heilige Graal hier wel eens verstopt kunnen liggen.
Een uiterst steile maar niet ongevaarlijke klim vanuit het dal langs de puinhellingen naar de top van de Raudkollur, wordt beloond met prachtige vergezichten over het IJslandse binnenland. In het westen zie je de imposante 950 vierkante kilometer langgerekte Langjökull-gletsjer als een dikke ijsplak over de 1450 meter hoge bergketens liggen. Deze gletsjer is de op één na grootste van IJsland. En in het oosten ligt enkele tientallen kilometers verderop aan de overkant van het Kjalhraun-lavaveld de rondvormige ijsplak van de 1796 meter hoge Hofsjökull-gletsjer uitbundig in de zon te blinken.
Wandelen naar de warme bronnen
Het laatste traject van tien kilometer naar het warmebronnenveld Hveravellir voert over het relatief vlakke Kjalhraun-lavaveld. Al op kilometers afstand zie je de stoompluimen omhoog kringelen en komen de zwaveldampen die ruiken naar rotte eieren je tegemoet. Hveravellir is één van IJslands mooiste geothermische gebieden. Het warmebronnenveld telt zeker een dozijn aan thermische bronnen. De twee bekendste zijn Bláhver en Öskurhólshver. Bláhver is een blauw cilindrischachtige hete bron die zijn kleur dankt aan het hoge gehalte siliciumzuur en andere mineralen die zich als een kleurrijke grillige en sierlijke korst langs de randen hebben afgezet. Öskurhólshver is de beroemdste. Het is een kegelvormig geisertje van siliciumafzetting met een gele punt waaruit continu onder hoge druk stoom naar buiten sist.
Bij het warmebronnenveld staat het Weather Station Hveravellir. De Duitse seismoloog Martin Hensch doet hier onderzoek naar bewegingen in de aardkorst. Het onderzoeksstation is rondom bezaaid met allerlei hightech meetapparatuur. Zo staat er een GPS-apparaat dat om de vijftien seconden de bewegingen in de aardkortst registreert. Martin legt uit dat het weerstation zich op de Noord-Amerikaanse aardschol bevindt en dat deze zich per jaar gemiddeld met 9,7 millimeter van de Europese plaat afbeweegt. Deze beweegt zich op zijn beurt eveneens met 9,7 millimeter per jaar van de Amerikaanse aardschol. Deze twee tektonische platen bewegen zich dus met gemiddeld bijna 2 centimeter per jaar van elkaar.
Soms bewegen de aardschollen zich met enkele centimeters per seconden. Dit gebeurde in 2008 toen het zuiden van IJsland door een zware aardbeving werd getroffen, waarbij een aardschol in een paar seconden tijd maar liefst twintig centimeter horizontaal verschoof. Naast horizontale bewegingen kan de aardkorst ook verticaal omhoog komen. Dit gebeurde in 2010 vlak voor de uitbarsting van de roemruchte Eyjafjallajökull-vulkaan een paar honderd kilometer verderop. Door de magmaopwelling in de kern van de magmakamer die zich op vier tot zes kilometer onder de oppervlakte van de aardkorst bevond, werd de bodem in een straal van tien kilometer rondom de vulkaan in vier weken tijd met ruim twee decimeter opgetild. In horizontale richting bewoog de aardkorst door deze magmaopwelling veertien tot zestien centimeter, om na de uitbarsting weer terug te veren.
Seismische activiteiten
Naast onderzoek naar tektonische plaatbewegingen doet de Duitse seismoloog ook onderzoek naar bevingen in de aardkorst. Martin vertelt dat er dit voorjaar een aanzienlijk verhoogde seismische activiteit is waargenomen. Het gemiddeld aantal bevingen bedraagt tussen de 800 en 1200 trillingen per maand die lager zijn dan 3 op de Schaal van Richter. Een enkele beving is met 4 à 4,5 op de Richterschaal iets zwaarder en wordt soms licht gevoeld. In de maanden maart en april bedroeg het aantal bevingen ineens 3000 en in mei werden er zelfs 6000 trillingen waargnomen. De wetenschapper vermoedt dat de bevingen te maken hadden met een stress change in het magmatische systeem diep onder de aardkorst. Dit is een soort vulkanische activiteit waarbij het magma horizontaal beweegt, en zich in tegenstelling tot een eruptie niet door de aardkorst naar buiten wurmt. Dergelijke bevingen lijken veel op reguliere aardbevingen als gevolg van tektonische verschuivingen maar zijn dat niet, omdat hierbij horizontale plaatbewegingen abrupt plaatsvinden en daarna een serie naschokken vertonen. Bij stress change in het magmatische systeem is er daarentegen een geleidelijke opbouw in het aantal trillingen waarneembaar met een daarbij geleidelijk doorgaande horizontale beweging.
Op zoek naar de Heilige Graal
In 2004 reisde een team van Italiaanse onderzoekers onder leiding van de geoloog Giancarlo Gianazza naar het IJslandse binnenland om hier de Heilige Graal te komen zoeken. De wetenschapper zou na diepgaande studie van het schilderij The Last Supper van de Middeleeuwse kunstenaar Leonardo da Vinci en in het werk The Divine Comedy van de Italiaanse dichter Dante, cruciale aanwijzingen hebben gevonden dat de Heilige Graal door tachtig ridders van de Tempeliers tijdens een geheime missie in 1217 samen met andere tempelschatten in een vijf meter lange grot ergens in het IJslandse binnenland zou zijn verstopt. Gianazza durft zelfs te beweren dat deze monastieke militaire orde de heilige relieken uit Jeruzalem met behulp van de IJslandse dichter Snorri Sturluson, bekend van het Middeleeuwse proza Edda, in het hoogland heeft verborgen.
De geoloog vermoedt omdat IJsland ten tijde van de donkere Middeleeuwen een verre onbekende en obscure bevroren uithoek in Europa was, dat dit de reden is geweest dat de Tempeliers dit vulkanische eiland als verbergplaats hebben gekozen. Maar ondanks al het speurwerk en de expedities van Gianazza en zijn expeditieteam is de Heilige Graal tot nu toe nog niet gevonden. Wellicht dat een verdwaalde wandelaar, die ergens in een nog niet ontdekte lavagrot langs de Kjöler-wandelroute voor een storm schuilt, de drinkbeker waaruit Jezus Christus samen met zijn discipelen tijdens het laatste avondmaal vlak voor zijn kruisiging dronk, ooit nog eens per toeval vindt.
Praktische informatie
Voor boekingen voor het volledige Kjöler-wandelpakket met overnachtingen in de berghutten, de busreis vanuit Reykjavik naar het startpunt van de wandeltocht in het binnenland en de busreis terug: www.ijslandspecialist.nl
De eerste drie hutten kunnen ook los worden geboekt bij The Icelandic Touring Association Fedafélag Íslands: www.fi.is. De laatste hut in Hveravellir is niet van de FI en kan geboekt worden via: www.hveravellir.is.
De bus vanuit Reykjavik naar het binnenland vertrekt dagelijks om 08:00 uur vanaf het centrale busstation BSI in het centrum en wordt verzorgd door busmaatschappij SBA-Nordurleid: www.sba.is. En vanuit Hveravellir vertrekt deze bus dagelijks om 12:15 uur terug naar Reykjavik.
Vervoer naar IJsland
Wanneer u per vliegtuig op de nationale luchthaven van Keflavik Airport landt, kunt u het beste de shuttlebus van Reykjavik Excursions nemen die direct naar Reykjavik gaat: www.re.is. Het is ook mogelijk om met deze shuttlebus via een tussenstop bij de geothermische spa de Blue Lagoon naar Reykjavik te reizen. Het is een heuse aanrader om na drie uur vliegen in dit natuurlijk verwarmde mineraalwater een paar uurtjes heerlijk te ontspannen: www.bluelagoon.com
Voor de goedkoopste vluchten naar IJsland zie de website van de prijsvechter WOW Air: www.wowair.nl. Deze nieuwe IJslandse vliegtuigmaatschappij biedt gedurende de zomermaanden spotgoedkope vluchten aan. WOW Air vliegt in juni, juli en augustus drie maal per week op maandag, woensdag en vrijdag zonder tussenstop heen en weer tussen Schiphol en Kefklavik International Airport.
Tekst en foto's: Pieter Bliek
