Wandeltocht in Fribourg: Driedaagse trektocht met overnachting in B&B en berghut

Dag 1: Schwarzsee (1047 m) – Alp Hubel Rippa (1134 m) – Unterer Euschels (1442 m) – Euschelspass/Ritzli-Alp (1550 m) – Jaun (1014 m). 5½ uur, 600 m stijgen, 550 m dalen.

Deze driedaagse begint in Schwarzsee en eindigt in Jaun. Dat voegt zeker veel wandel- en culinair plezier aan de route toe, maar ook een logistiek probleem, want van Jaun terug naar Schwarzsee – als daar de auto staat – reis je met het OV via Charmey – Bulle – Fribourg – Schwarzsee. Handiger is de auto in Fribourg laten staan en per OV naar Schwarzsee reizen, of er een tweedaagse van maken vanuit Jaun. 

Van Schwarzsee gaat een kabelbaan naar Riggisalp (1434 m); dat scheelt zo'n 400 hoogtemeters, maar dan mis je ook een heel mooi deel van de route; het dagtraject is zónder kabelbaan maximaal 5.30 uur, dus prima te doen. Beide routes (mét en zónder kabelbaan) komen bij Unterer Euschels bij elkaar. Enkele boerderijen op deze etappe hebben horeca en/of huisverkoop.

Wie in Schwarzsee begint te lopen en de kleine omweg via Alp Hubel Rippa maakt, loopt de mooiste combi: een mix van heerlijke bergpaden, stukjes jeepweg, bos en alpenweiden. Vooral de wandeling van Alp Hubel Rippa naar Unterer Euschels is mooi, via een alpenweide bespikkeld met grijze rotsblokken. Het pad gaat op-en-neer en dus maak je meer hoogtemeters dan de optelsom van de hoogteverschillen op de kaart. Sommige delen van de afdaling zijn steil (knieën) maar absoluut niet moeilijk.

• Alp Hubel Rippa, de eerste boerderij, met de gezelligste gelagkamer. Specialiteit: merengue met een enorme bak dubbele room waaruit je zelf mag scheppen.
• Bij Unterer Euschels is de droge worst het hoogtepunt, héél erg lekker.
• Ritzli-Alp is groot en wat onpersoonlijker. Zij hebben een uitgebreide theekaart met kruidenthee van kruiden uit de omgeving. En – heel apart – op de dames-wc hangt een kalender met enigszins pikante mannenondermode! Veel gegiechel van de struise boerinnen op de vraag of de boeren hun ondergoed tegenwoordig via het webadres op de kalender bestellen.

Dag 2: Jaun (1014 m) – Unter Moos (1178 m) – richting Hinteri Pilard – bergstation kabelbaan Musersbergli/Bärghus am Musersbergli (1540 m) – Gustiweidli (1546 m) – Untere en Obere Sattel (1633 m) – Soldatenhaus (1752 m) – Wolfs Ort (1921 m) – Husegghütte (1780 m) – Grubenberghütte (1840 m). 5 uur, 1100 m stijgen, 300 m dalen.

Een prachtige etappe naar het hart van het gebied: de Gastlosen, een compact kalksteengebergte met steile toppen. Je kunt de etappe bekorten door de Gastlosen-Express te nemen, de kabelbaan van Jaun naar Berggasthaus Musersbergli. Maar ook nu weer is dat jammer omdat je dan een mooi stuk wandelen mist en de etappe niet al te lang is.
Tot Wolfs Ort verloopt de wandeling op bospaden en paden door alpenweiden. Helaas ook via een stuk jeepweg. Bij het Soldatenhaus begint het mooie, op één plek steenslaggevaarlijke (waarschuwingsbordje) alpiene pad naar de pas, die je via een smalle graat bereikt. Op de afdaling loop je onder de immense rotswanden van de Wandflue door, waar op mooie dagen altijd klimmers aan het sportklimmen zijn. In een uurtje wandel je vervolgens door alpenweiden naar de Grubenberghütte. De hut wordt bij toerbeurt door verschillende huttenwaarden gerund en is in het seizoen in de weekends geopend. Voor een groep komt de huttenwaard ook door-de-week naar boven (tijdig reserveren), anders moet je eten meenemen en zelf koken. Als je geluk hebt is huttenwaard Hans Bühler er, 77 jaar oud. Hij is van de diverse huttenwaarden degene die de meeste dagen op de hut is. Hij zorgt voor sla uit zijn eigen tuin, brood van de bakker uit Jaun en – bijvoorbeeld – kaasfondue.
Alternatief: In ongeveer vijf uur loop je de Gastlosen Tour, een rondje om de Gastlosen via Wolfs Ort. Start/eindpunt is het bergsstation van de Gastlosen-Express, de kabelbaan vanuit Jaun.

Dag 3: Grubenberghütte (1840 m) – Le Savigny (1833 m) – Pertet à Bovets (1794 m) – Fessu Devant (1605 m) – Le Pralet (1807 m) – Fregina Devant (1752 m) – Le Lapé (1574 m) – Soldatenhaus (1752 m) – Jaun (1014 m). 8½ uur, 1200 m dalen, 400 m stijgen. Een veel kortere route is mogelijk, zie bij Dag 2.
Het oorspronkelijke plan voor deze dag was, afgaande op de kaart: Grubenberghütte (1840 m) – afdalen naar 1361 m – Pertet à Bovets (1794 m) en vervolgens de hierboven beschreven route. Gelukkig kregen we Wanderleiter Franz Jelk mee, die een avontuurlijker en nog mooiere route kende die via Le Savigny naar Pertet à Bovets loopt en waarbij we niet naar 1360 meter hoefden af te dalen.

Vlak bij de hut begint een oud, onder het gras verdwenen pad dat nieuw leven wordt ingeblazen. Mijn dagboek meldt over deze route: 'Het nieuwe pad is zeer smal en traverseert de helling. Waar het pad eindigt zijn we padloos op hoogte naar Pertet gewandeld. Heel leuk en het spaart hoogtemeters. We volgen telkens een stukje pad en steken dan weer dwars door. Er is zelfs een pad gemaaid in het kniehoge gras, maar de markering laat hier te wensen over. Hier komen duidelijk minder wandelaars dan op het rondje rond de Gastlosen. De grillige rotswanden van de Gastlosen zijn echt de blikvanger. Het landschap eromheen is heel lieflijk, met zijn uitbundige bloemenpracht en het geklingel van koeienbellen. Andere wandelaars zijn schaars, tot op een half uurtje lopen van het Soldatenhaus waar we een groep schoolkids inhalen. Van het Soldatenhaus naar Jaun zijn jeepwegen en een stukje asfalt onvermijdelijk, maar er zijn ook mooie stukken beschaduwd bospad bij.'

Kortom: het was een heerlijke bergdag met zo'n beetje alles wat een wandelaar wil, behalve gevaarlijke of onaangename passages. Smalle paden op steile hellingen, padloos terrein, kniehoog gras, koeien met en zonder kalf op het pad, brede paden, smalle paden, steile paden, overwoekerde paden, bloemenpracht, bos, wondermooie rotswanden en rotstorens.

Alternatief: Wie de beschreven route te lang vindt, kan via de oostkant van de Gastlosen via Châlet Grat naar Jaun teruglopen, of via de westkant en het geologische pad dat tussen Wolfs Ort en het Soldatenhaus begint. In beide gevallen loop je van de hut terug naar Wolfs Ort en neemt daar dan een andere route. Wie de kaart goed bestudeert, ziet meerdere mogelijkheden.