Leren over Rebluchon en tavaillons

Bonjour et bienvenue dans le centre Nordique, klinkt het gastvrij als ik de herberg in Grand Bornand binnenstap. Ik tref hier 23 andere accompagnateurs in de dop die zich net als ik hebben aangemeld voor een nieuw opleidingsdeel, namelijk de connaissances fondamentales. Deze 2 weken komen er allerlei vakken aan bod die de basis moeten leggen voor een brede kennis over alles wat zich in de bergen afspeelt.

La Pointe Percée

De auberge ligt op een fantastische locatie; diep weggestopt in een prachtige vallei en aan de voet van de imposante Pointe Percée. Om dagelijkse 2,5 uur autorijden te voorkomen en nog harder aan m'n Frans te kunnen werken, heb ik ervoor gekozen om gedurende de twee weken hier te verblijven. Ik deel een kamer met twee sympathieke Fransozen, de een komt uit la Plagne en de ander uit Beaufort; een échte Savoyard.

Voor alles een diploma

Na een korte introductie, beginnen we met een les over wet- en regelgeving. Wat mogen we straks wel en niet als accompagnateur; tot waar reikt ons werkveld en waar begint die van de guide du haute montagne? Ook nu weer blijkt dat de Fransen écht overal opleidingen en diploma's voor hebben verzonnen en beroepen af te kunnen bakenen. De info is nuttig maar wat droog en we zijn dan ook blij als we na de warme lunch lekker buiten mogen spelen. Op het programma staat het leren aanleggen van een touw in geval van een lastige passage. Denk aan het passeren van een steile wand of het overbruggen van een snel stromend riviertje. Mijn conclusie is dat ik best wat meer mag gaan klimmen en nog een paar knopen moet gaan oefenen.

Een dag op de ENSA

De overige dagen vullen zich onder andere met lessen in geologie, flora en fauna, pedagogie, oriëntatie, bosbouw en meteorologie. Deels vinden de lessen plaats in het klaslokaal van de herberg en deels gaan we met elkaar op pad. Zo zijn we een dag op de ENSA, de beroemde Ecole National du Ski et Alpinisme in Chamonix, waar we naar de glacier d'Argentière klimmen om deze aan een nader onderzoek te onderwerpen. Een ochtend worden we uitgenodigd op een boerderij waar de eigenaar ons gepassioneerd vertelt over de productie van zijn Rebluchon fermier. En 's middags krijgen we nog een lesje in de oorspronkelijke architectuur van Grand Bornand en leren we meer over de 'beschermde' tavaillons daken.

Hollandse nieuwsgierigheid

Blij verrast ben ik dat ik het meeste aardig kan volgen. Sommige leraren zijn echter zo gepassioneerd over hun vak, dat ze soms veel te diep gaan in hun informatievoorziening. De ene les kan ik dan ook beter volgen dan de ander. Als er teveel jargon wordt gebruikt raak ik de draad kwijt en kost het veel moeite de boodschap mee te krijgen. Ik weet niet of het Hollandse nieuwsgierigheid is of iets anders, maar het valt me op dat mijn medecursisten zich weinig laten horen. Op de vraag of iedereen het begrepen heeft ben ik regelmatig de enige die (ontkennend) antwoord en ook de meeste vragen komen vaak vanuit mijn richting. Op de laatste avond, tijdens een klein feestje, hoor ik dat dit erg gewaardeerd wordt door mijn klasgenoten. Merci Arno, voor het stellen van de vragen die wel bij ons opkwamen, maar waar jij de enige was die ze durfde te stellen. Bescheidenheid siert de mens, mag dan een Nederlandse uitdrukking zijn, maar de Fransen zullen er vast een vertaling van kennen.

Een te late zomer

De laatste twee dagen vormden het hoogtepunt van dit opleidingsdeel. Op donderdag gaan we op pad met een groep schoolkinderen. Met drie medecursisten hebben we om de beurt de leiding over een groepje van zeven kids tijdens een mooie bergwandeling in le Grand Bornand. Ik ben als derde aan de beurt en probeer les gamins wat inzicht te geven in het verschil tussen het natuurlijke berglandschap en het gecultiveerde gedeelte. We kijken over een prachtig berglandschap waar die koeien nu staan te grazen op de plek waar een paar maanden terug de skiërs nog naar beneden gleden. We praten over alpenweides, sneeuwkanonnen, chalets d'alpage en het feit dat de natuur een dikke vier weken achterloopt. De sneeuw is op 2000 meter hoogte nu pas aan het smelten. Dat betekent dat de koeien nog beneden in het dal staan, waar het gras (en hooi) op begint te raken. Verder komen de bloemen net pas uit en zijn er dus nog nauwelijks insecten en dus ook weinig vogels. Dieren als de ree en de marmotte hebben honger ten gevolge van de winter die veel te lang heeft aangehouden. De zomer zal dan ook haar tol gaan eisen in de vorm van sterfte onder de dieren en hogere prijzen voor de lokale (Rebluchon) kaas. Ik krijg een goede beoordeling en de complimenten voor m'n Frans én pedagogische aanpak. Wel mag ik de volgende keer wat strenger en autoritairder zijn. Gezag is het motto; de top-down gedachte wint het duidelijk van ons poldermodel.

Na een klein feestje op donderdagavond staat op vrijdag de laatste dag op het programma. Met hetzelfde groepje collega's trekken we onder aanvoering van een geroutineerde gids de bergen in om onze nieuw opgedane skills in de praktijk te tonen. Touwoefeningen, kompastechnieken en reddingsacties komen aan bod en een volle dag lang struinen we als een troep wilde zwijnen door de bossen.

Onder genot van een welverdiend biertje horen we dat we allemaal met succes de twee weken door gekomen zijn en ons op kunnen maken voor een zomer vol met stagewandelingen.

Het waren twee bijzondere weken waarin we enorm veel kennis opgedaan hebben. Hoewel niet altijd even gemakkelijk, vond ik het een enorme uitdaging om zo twee weken tussen alleen maar Fransen door te brengen. Mijn (berg)woordenschat is dan ook gestegen als de hoogtelijnen op een reliëf-kaart!