10 tips om veilig te klettersteigen

Veel klettersteigers die in de problemen raken, hadden die problemen makkelijk kunnen voorkomen als ze iets meer zelfkennis hadden en zich beter hadden voorbereid. Dat stelt het Oostenrijkse Kuratorium für Verkehrssicherheit. Daarom geeft het Kuratorium 10 tips voor een veilige klettersteigtocht.

Over het algemeen bereiden klettersteigers hun tochten wel voor, maar volgens het Kuratorium kan het allemaal veel beter. Zo heeft weliswaar meer dan 90% klettersteigers een helm en een klettersteigset, maar vergeet een kwart van hen die regelmatig te controleren op slijtage. En hoewel het onvoorstelbaar lijkt: ook op schoeisel wordt vaak bezuinigd. Bergredders halen meer dan eens klettersteigers op sandalen van de berg. Ook in de tochtplanning gaat het nog vaak mis. Veel mensen controleren wel de weersverwachting, maar laten vervolgens de gedetailleerde tochtinformatie voor wat die is en vergeten thuisblijvers in te lichten over hun tocht. Om over de conditie van de klettersteigers nog maar niet te spreken. Meer dan de helft van de ondervraagde klettersteigers gaf aan niet of nauwelijks te trainen voor een tocht. En zodoende gaan veel klettersteigers zonder begeleiding op pad op routes die ze eigenlijk helemaal niet aankunnen.

Geen nieuwtjes, vakantietips of winacties meer missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, of volg ons op Facebook

10 tips voor een veilige klettersteigtocht

1. Conditie en zelfkennis

Zorg ervoor dat je in topconditie bent voor een klettersteig. Kracht, uithoudingsvermogen, lenigheid, tredzekerheid, ze worden allemaal aangesproken tijdens een klettersteig en de moeilijkheidsgraden van een tocht zijn op deze factoren gebaseerd. Wees ook kritisch op jezelf als het gaat om je conditie. Denk je dat je een tocht aankan? Of weet je het zeker? Ga bij zo’n keuze liever voor een makkelijkere tocht. Daar haal je net zo veel plezier uit, terwijl het risico op ongelukken een stuk kleiner wordt.

2. Pas op voor steenslag!

Vallende stenen liggen altijd op de loer, dus draag die helm. Probeer zelf ook te voorkomken dat er stenen losraken door voorzichtig te bewegen. Als er toch stenen naar beneden komen, waarschuw dan klettersteigers beneden je, druk je zo dicht mogelijk tegen de bergwand aan en wacht tot de steenslag voorbij is.

3. Plan je tochten goed

Verzamel vooraf zo veel mogelijk informatie over je tocht, via kaarten, tochtgidsen en online artikelen. Kijk bij het plannen van je route altijd goed naar de lengte, de moeilijkheidsgraad en de locatie van de tocht. Hou daarbij de conditie en vaardigheden (zie de eerste tip) van alle groepsleden in het oog. een ketting is net zo sterk als de zwakste schakel, dus stem je tocht af op de groepsleden van wie de vaardigheden en conditie het minst zijn. Hou tot kort voor vertrek het weerbericht in de gaten en vertel achterblijvers (zoals familie of de huttenwaard) vooraf welke route je gaat doen en hoe lang je verwacht daarmee bezig te zijn.

4. Zorg voor een goede uitrusting

Een complete outfit met klettersteigset, klimgordel, helm en goed stevig schoeisel is het absolute minimum. Zorg ervoor dat je je spullen op de juiste manier draagt en dat je weet hoe je er mee om moet gaan. Neem ook een opgeladen mobiele telefoon met een kabeltje en een powerbank mee. En last but not least, neem een compleet EHBO-setje mee voor het geval dat. 

5. Ga niet op pad als er kans is op onweer

Dit geldt natuurlijk voor alle bergtochten, maar speciaal voor klettersteigtochten. Dan ben je immers niet alleen op grote hoogte, maar sta je ook nog eens met een heleboel staal in verbinding. Controleer kort voor vertrek het weerbericht en let  ook tijdens je tocht op het weer. Zie je onweerswolken naderen, of hoor je de donder aankomen? Ga dan via de kortste route naar beneden. Wordt je overvallen door het onweer? Blijf dan rustig en zoek naar een schuilplaats. Holtes, ravijnen en grotten kunnen een beetje extra bescherming bieden.

6. Controleer de kabels en verankeringen van de route

Het is een goed gebruik om aan het begin van je tocht de eerste meters even te controleren op schade. Zeker aan het begin van het seizoen is dit verstandig. In de winter kunnen sneeuw en steenslag aanzienlijke schade aanrichten aan de klettersteigroutes. Natuurlijk zijn afgesloten routes helemaal een no-go. Kijk daarvoor naar punt drie.

7. Partner check!

Controleer elkaars uitrusting aan het begin van je tocht. Vier ogen zien immers meer dan twee. Zitten sluitingen van je gordel goed dicht? Zit je helm niet te los op je hoofd? Je klimpartner ziet dat soms beter dan jij!.

8. Houd afstand op de route

Een gouden regel is dat er maar één persoon aan een stuk kabel tussen twee ankerpunten gezekerd mag zijn. Daarbij is afstand houden ook nog eens handig in een valpartij. Als je per ongeluk wegglijdt, eindig je altijd een eindje onder het laagste ankerpunt van het stuk kabel waar je aan gezekerd bent. Als je te dicht op elkaar klimt, bestaat de kans dat je je klimpartner(s) meeneemt in een val.

9. Houd contact met andere klettersteigers

Klettersteigen doe je nooit alleen. Niet alleen jij en je klimmakkers zijn op pad, op de meeste routes kom je veel meer Gipfelstürmer tegen. Kijk dus altijd even achterom en houd contact met achteropkomende klimmers. Dat voorkomt gevaarlijke situaties en onverwachte inhaalacties. Haal elkaar sowieso alleen in op plekken waar dat kan en overleg even met elkaar hoe je gaat inhalen. Is het nou zo druk dat er files ontstaan op de route, overweeg dan om een andere route te nemen. Dat is voor jezelf ook veel leuker.

10. Volg een cursus

Met een hoop gepruts, vallen en opstaan kom je allicht een heel eind. En als je goede vrienden hebt die je de eerste stappen op een klettersteig kunnen aanwijzen, gaat dat een stuk makkelijker. Maar met een cursus gaat dat allemaal veel eenvoudiger én veiliger. Een goede (meerdaagse) cursus onder leiding van gediplomeerde gidsen bereiden je voor op de uitdagingen die je tegenkomt. In een goede cursus worden niet alleen je praktische vaardigheden geoefend, maar krijg je ook uitleg over de theorie en leer je om te gaan met stukken op de route die misschien wat spannender zijn dan je had verwacht. Voor zo’n cursus hoef je niet meteen de Alpen in. Ook in Nederland en België is er een groot cursusaanbod.

Hier lees je het hele rapport én alle tips van het Oostenrijkse Kuratorium fur Verkehrssicherheit.

Meer tips? De Oostenrijkse Alpenvereniging heeft alles ook nog eens handig samengevat op youtube: