Zwitserland worstelt met munitie
De Zwitserse regering looft een prijs uit voor wie de beste oplossing heeft voor een groot probleem: oude munitie. Op verschillende plekken in het land liggen grote bergen oude gedumpte munitie en niemand heeft een idee hoe dat opgeruimd moet worden.
Op de bodem van een aantal Zwitserse meren liggen tonnen munitie. Jarenlang werd gedacht dat op de bodem van de grote meren een veilige plek was om oude, niet meer bruikbare munitie te dumpen. Inmiddels weten we beter. Het dumpen van munitie onder water is allesbehalve veilig. De bommen en granaten corroderen, waardoor het risico dat alles ontploft juist groter wordt. Daarnaast zitten de kogels, bommen en granaten vol met chemische stoffen: van de springstof, tot de zware metalen die in de kogels zitten. Daarnaast zorgen al die stoffen voor schade aan de natuur. Kortom: de opbergplek die veilig leek, blijkt helemaal niet zo veilig te zijn. En dus moet alles worden opgeruimd.
Veilig en milieuvriendelijk opruimen
De Zwitserse regering weet zelf ook niet goed hoe het probleem aangepakt moet worden. De munitie ligt soms wel honderden meters onder water. Op andere plekken is het juist maar een paar meter. Maar bovenal is de munitie ook onveilig: het kán ontploffen. De Zwitserse regering maakte zelf al eens plannen om de oude munitie op te ruimen, maar kon geen techniek ontwikkelen die geen grote risico’s met zich meebracht. Daarom heeft de regering een prijs uitgeloofd voor drie organisaties die met de beste ideeën komen waarmee de munitie veilig van de bodem van de meren verwijderd kan worden. Niet alleen het ontploffingsgevaar vormt een risico. Inmiddels liggen veel van de voormalige munitiestortplaatsen onder een metersdikke laag sediment. De vrees is dat als dat sediment wordt omgewoeld tijdens de verwijdering van de munitie, het zuurstofgehalte in het water dusdanig afneemt dat het bodemleven daar onder lijdt.
Zwitsers munitieprobleem
Het probleem met de munitiestortplaatsen op de bodem van de meren staat niet helemaal op zichzelf. In 2020 werd bekend gemaakt dat het dorp Mitholz in 2031 geëvacueerd zal worden, omdat er dan een munitieopslagplaats naast het dorp ontmanteld zal worden. Bij die munitieopslagplaats vond in 1947 een ramp plaats. De munitieopslag, die zich in een berg bevond ontplofte, waardoor een deel van de berg instortte.
Waar komt al die munitie vandaan?
Zwitserland is al eeuwen een neutraal land. Tijdens grote conflicten zoals de Eerste en Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog, sloten de Zwitsers zich bij geen van de strijdende partijen aan. Ze bereidden zich echter wel op het ergste voor. Door de eeuwen heen veranderden de Zwitsers hun land in een enorm fort, het zogeheten Nationale Reduit. Daarvoor legden ze grote voorraden munitie aan, die eigenlijk nooit gebruikt werden. Gelukkig maar, al leverde dat dus wel een probleem op. Ook kogels, bommen en granaten raken namelijk over datum. Tot 1964 werd veel van die overtollige munitie in meren gedumpt. Vooral in de Thunersee, Brienzersee en het Vierwoudstrekenmeer liggen grote hoeveelheden munitie op de bodem.
