Grappa – gedestilleerde druivenresten
Grappa is een Italiaanse gedistilleerde drank die gemaakt wordt van druivenpulp dat overblijft na het maken van wijn. De drank kent een alcoholpercentage dat kan variëren van 37,5% tot 60%. Grappa is vergelijkbaar met een aantal andere dranken die in de rest van Europa worden gemaakt, zoals het Spaanse orujo, het Griekse tsipouro en het Turkse raki en verschillende dranken uit landen op de Balkan. De smaak van de grappa hangt af van het type druif dat gebruikt is om wijn te maken, de kwaliteit van de druiven, het materiaal waarvan de vaten gemaakt is en hoe lang de grappa in de vaten heeft gerijpt.
Grappa wordt gemaakt van overtollig druivenpulp, dat overgebleven is na het maken van wijn. Deze pulp bestaat uit resten van de druiven, druivenvelletjes, vruchtvlees, zaden, steeltjes en wat er nog meer overblijft. Grappa werd oorspronkelijk gemaakt om overtollige druiven niet weg te hoeven gooien aan het einde van het wijnseizoen en om alle overblijfselen van de wijnmakerij niet te hoeven verspillen. Grappa wordt gemaakt door de druivenresten te laten fermenteren en de overblijfselen daarna te distilleren. De smaak van de grappa kan daarnaast bij de productie beïnvloed worden door de toevoeging van kruiden of zoete fruitsiropen.
Volgens een bekende Italiaanse legende werd de eerste grappa in de 2e eeuw voor Christus gemaakt door een Romeinse soldaat. Hij zou dit in het Noord-Italiaanse plaatsje Bassano del Grappa gedaan hebben met instrumenten die hij in Egypte gestolen had. Dit is echter waarschijnlijk een mythe, omdat de middelen voor distillatie uit die tijd niet geschikt waren voor het maken van grappa. De eerste grappa werd vermoedelijk tussen 1300 en 1400 in Italië gemaakt, nadat de instrumenten via de Kruistochten uit Perzië en de Levant waren gekomen. Bassano del Grappa wordt tegenwoordig nog steeds gezien als de plaats waar grappa voor het eerst is gemaakt en het plaatsje heeft hier ook haar naam aan te danken. Spaanse Jezuïeten waren de eersten die rond 1600 de distilleermethode voor grappa op schrift stelden.
De productie van grappa is tegenwoordig wettelijk vastgelegd door de Europese Unie. Om een drank grappa te mogen noemen moet de drank geproduceerd zijn in Italië, San Marino of het Italiaanse deel van Zwitserland. Daarnaast moet de drank gemaakt worden van puur druivenpulp en mag er geen extra water worden toegevoegd bij de fermentatie en distillatie.
Hoewel grappa tegenwoordig over de hele wereld en op alle momenten van de dag wordt gedronken, wordt grappa in Italië vooral gezien als digestief en drankje voor na het eten. De meest traditionele Italianen beginnen tegenwoordig echter ook wel van deze gewoonte af te wijken, waardoor grappa meer een drank voor ’s avonds wordt. Naast dat grappa puur wordt gedronken is het ook een populaire drank om in de koffie te doen. In het Italiaans wordt zo’n koffie dan een caffè corretto genoemd, wat iets als ‘gecorrigeerde koffie’ betekent. Een andere variant is amazzacaffè (koffie-doder), waarbij een kopje espresso wordt gevolgd door een glaasje grappa.
