Te voet door de Dinarische Alpen

In de zomer van 2016 heb ik een nieuw lange afstandswandelpad door de Balkan gelopen, de Via Dinarica White Trail. Een veelbelovende route die zijn weg vindt langs talloze bergkammen, heuvelruggen, meren, rivieren, kloven en prominente toppen in de Dinarische Alpen. Uitgerust met een grote rugzak, twee paar FiveFinger schoenen en een superdeluxe GPS trok ik van Albanië door Montenegro, Bosnië en Herzegovina en Kroatië naar Slovenië. Een voettocht van ruim 1500 kilometer door Europa’s grootste Karst gebergte.

˝Polako polako˝ – rustig aan doen, was mijn motto. Ik wilde de tijd nemen. Tijd om alle indrukken, ontmoetingen en belevenissen te ervaren, op me in te laten werken en een plekje te geven. Voor mij was het lopen van de Via Dinarica meer dan een mooie voettocht of een stoere solo-hike. Het was een ontdekkings- en verkenningstocht naar de Balkan én naar mezelf.

Na een maandje acclimatiseren in de Sarajevo, begon ik op 17 Juni in Albanië met lopen. Valbona is officieel het eindpunt van de Via Dinarica, maar ik vond het een mooi idee om terug naar het Westen te lopen. Valbona ligt in een overweldigend mooi dal in het Prokletije gebergte. Ze dwingen gezag af, die zogeheten ˝vervloekte bergen˝. Omringd door hoge, grillige pieken voelde ik me klein en log, terwijl te midden van de met bloemen bezaaide velden het speelse, ondeugende kind in me naar boven kwam. Ruig en lieflijk tegelijk.

In Albanië ben ik vreemd genoeg slechts een handje vol andere wandelaars tegen gekomen. Voornamelijk Duitsers die een stuk van de ˝Peaks of the Balkans˝ trail liepen. Montenegro was plaatselijk druk bevolkt. Durmitor NP is bijvoorbeeld erg populair bij wandelaars, maar zodra je uit het door dagjeswandelaars bereikbare gebied bent, heb je het rijk voor jezelf. Hier en daar een herder met wat schapen of een Katun waar enkele families op afgelegen plekken hoog in de bergen op traditionele wijze de zomer met hun vee doorbrengen. Deze eindeloos uitgestrekte bergketens is wat Montenegro voor mij typeerde. Sluimerend, zinderend en indrukwekkend.

De Via Dinarica is nog in ontwikkeling, slechts in Bosnië Herzegovina is de White Trail officieel geopend. In Bosnië en Herzegovina verbindt de Via Dinarica verschillende majestueuze massieven met elkaar. Dit betekent fikse hoogteverschillen, indrukwekkende uitzichten en een ongekende verscheidenheid aan landschappen. Dag in dag uit. Een land met grote contrasten, uitersten, diversiteit en expressiviteit. Zowel de natuur als de mensen wisten mij diep te raken. Een schoonheid die verder gaat dan een mooi plaatje of praatje. Ongepolijst, puur en eerlijk.

Kroatië vroeg om een andere aanpak, omdat er op een aantal trajecten nog geen sprake is van een trail. Wandelpaden tussen de populaire gebieden (pareltjes) zoals Dinara, Paklenica, Velebit en Risnjak, zijn veelal overgroeid of afwezig. Skippen van deze “tussenstukken” is een optie, maar ik besloot om de pareltjes via fietsroutes aan elkaar te lopen. Veel asfalt, maar daardoor veel tijd om om je heen te kijken. Zon, zee en bergen.

Met een afstand van bijna 600 kilometer beslaat Kroatische sectie iets minder dan de helft van de Via Dinarica. Het mooie aan lange afstandsroutes vind ik het doorkruizen van een regio, een gebied, een land en daarmee losse plekken met elkaar te verbinden. Stap voor stap. Langzaam, maar zeker. Met iedere stap die je zet verandert een lijn op de kaart of een onuitspreekbare naam op je GPS scherm in iets echts. In een verhaal, jouw verhaal.

Tegen de tijd dat ik in Slovenië aan kwam, had de herfst zijn intrede gedaan. Dagen die snel korter werden, koude nachten en gesloten berghutten. Hier en daar zelfs al wat sneeuw. Tegelijkertijd veranderden de dichtbegroeide, bossige heuvels en bergen in een prachtig sprookjesachtig kleurenspel. Betoverend warm en magisch mooi.

Nanos was voor mij het eindpunt. Van Valbona naar Vipava. Van puntige pieken naar plat plateau. Ik viel even stil. Keek achterom, naar de weg die ik had afgelegd. Dit is het dan, besefte ik me. Bijna vier maanden gelopen en nu ben ik klaar… Oeff. Wow en jeej!
Tijdens mijn voettocht heb ik bijna dagelijks een verhaal geschreven en op mijn blog geplaatst. Daarnaast heb alle gegevens over de route, alternatieve tracks, condities, waterbronnen, faciliteiten en bezienswaardigheden verzameld op mijn Outdooractive Platform. Zo probeer ik de trail voor toekomstige Via Dinarica wandelaars een stukje toegankelijker te maken.

Algemene informatie

Afstand: 1260,80 kilometer (op dit moment)

Hoogtemeters: 51,815 meter omhoog & naar beneden

Hoogste punt: 2692 meter, Maja Jezercë in Albanië

Beste tijd om te wandelen: mei – november

Meer informatie: www.viadinarica.com|www.viadinarica.hr|www.dinarskogorje.com|Summit Post

Praktische informatie

Op de Via Dinarica website vind je de complete GPX track inclusief WayPoints van de White Trail, de beschrijvingen per etappe inclusief opmerkingen van andere wandelaars, huidige condities en de optie om alle kaarten en informatie als een PDF bestand te downloaden.

Er zijn van een aantal gebieden wandelkaarten te vinden, dit zijn de kaarten die ik gebruikt heb. De meeste kaarten heb ik in Nederland (www.alternativebalkantourism.nl) besteld, anderen heb ik ter plaatse in een berghut of bij NP informatiecentra gekocht.

Het kan handig zijn om de Outdooractive App te installeren op je Smartphone. Via Dinarica verzamelt alle benodigde informatie op dit platform. Bovendien biedt Outdooractive de mogelijkheid om kaarten Offline te gebruiken. Daarnaast kan je lid worden van de community en op jouw beurt jouw informatie met andere Via Dinarica wandelaars delen.

Accommodatie

Wild kamperen is niet toegestaan in Slovenië en in de Nationaal Parken van Kroatië. Informatie over berghutten en andere accommodaties langs de White Trail, kan je op de Via Dinarica website vinden.

Water en bevoorrading

Hoewel er voldoende waterbronnen en putten zijn, is het belangrijk goed uit te zoeken waar je deze kan vinden. Het is immers een droog karstgebergte, wezenlijk anders dan de Alpen. Met een combinatie van wandel- en GPS kaarten én de informatie op het Outdooractive platform, kom je een heel eind. Ik raad wel aan iets mee te nemen om het water te kunnen zuiveren. De putten zijn niet altijd afgesloten en er loopt veel vee op en rond de trail.

Over het geheel genomen kom je eens in de drie dagen een plek tegen waar je een warme maaltijd kan nuttigen of eten kan kopen. Op sommige trajecten zijn minder voorzieningen, zoals in Velebit in Kroatië. Op het OutdoorActive platform op mijn website, heb ik aanvullende informatie zoals waterbronnen, accommodaties, pinautomaten, supermarkten en andere faciliteiten per land en per etappe geüpload. Als het goed is, wordt alle informatie van andere wandelaars uiteindelijk in de officiële Via Dinarica White Trail verwerkt.

Landsgrenzen

Tussen Albanië en Montenegro moet je officieel een aanvraag indienen om de grens door de bergen over te steken. De procedure kan ingewikkeld en bureaucratisch zijn. Je moet bijvoorbeeld op zijn minst 15 dagen van te voren de exacte datum en tijd van oversteek vermelden. Op de Peaks of the Balkans website kan je de benodigde formulieren downloaden. Een andere mogelijkheid is om hulp in te schakelen van lokale ‘tour operators’ zoals Zbulo!

Zelf heb ik geen van deze procedures gevolgd, met het risico politie tegen het lijf te lopen terwijl ik ‘illegaal’ het land was binnen gekomen.

Rond de grens tussen Montenegro en Bosnië Herzegovina, lopen veel verschillende wandelpaden die zeer frequent worden gebruikt. Zo ver ik weet, is hier geen officiële procedure om de grens via de bergen over te steken.

De overige grensoversteken gaan vooralsnog via de grote weg. Hoewel Kroatië in de EU zit, is het nog geen Schengen land. Daarom maakt de Via Dinarica nu nog een omweg via de officiële grensposten in plaats van de meest logische route door de bergen te kiezen.

Vrijwilligerswerk op de Via Dinarica

Heb je zin om te vrijwilligen? Heeft de Via Dinarica jouw aandacht getrokken, ben je benieuwd naar de Balkan en ben je bereid om de handen uit de mouwen te steken? Dan is er dit voorjaar de mogelijkheid om te helpen met het onderhouden, schoonmaken en markeren van de Via Dinarica White Trail in Bosnië en Herzegovina. Van 21 April tot 2 Mei 2017, organiseert Via Dinarica een kamp voor eenieder die enthousiast is om zijn of haar steentje bij te dragen aan de ontwikkeling van deze nieuwe route. Check deze link als je meer te weten wilt komen.

En tot slot kan je hier een blog lezen over mijn ervaringen met het markeren van de Via Dinarica in BiH, ˝Polako, polako˝.

Over de schrijfster

Eva Smeele (32) komt uit Amsterdam en houdt van bergen, blote voeten en de Balkan. Het liefst is ze buiten, of liever: in de bergen waar ze als het even kan een lange trektocht maakt. In de zomer van 2016 heeft ze de Via Dinarica van Albanië naar Slovenië op FiveFingers gelopen. Dit jaar loopt ze vanuit Amsterdam terug naar de Balkan. Daarnaast schrijft Eva verhalen over haar belevenissen, haar passies en wat ze denkt en voelt. Met haar blog wil ze een kijkje achter de schermen van het grote avontuur geven. Hier vind je meer over haar nieuwe project: