Tour de Bernina deel 4: de terugweg

Maandag 16 juli, in de verte hoor ik stemmen en lawaai. Het is erg ver weg. Ik registreer nog niets. Ik zweef in een witte leegte met vage omtrekken van schimmen die wat rondscharrelen. Het geschuifel zwelt aan en toch word ik niet wakker. Veel later. Plotseling hoor ik een harde stem en tegen mijn matras op de grond wordt geschopt. Niet veel later zijn mijn voeten aan de beurt. Ik moest maar eens wakker worden vond de huttenwaard.

Wij konden verder slapen in een rustiger omgeving. Voor ons een geheel verlaten privé lager. Het is rond vijf uur, nog geen vier uur geleden kropen wij onder de dekens. Ik weet het niet precies meer, maar tegen half tien ga ik naar de eetzaal. Mijn maagwekker is door de koffie en broodjeslucht actief geworden. Jordi en Hans slapen nog. Ik weet dit wel zeker want een van beide heren is nog een bos aan het omzagen. Jan heeft beneden al een ontbijt achter zijn kiezen. Ik mag de 2e aanval op de gedekte tafel doen. Wij nemen nog even de dag van gisteren door. De positieve dingen en de wat mindere leuke dingen. Tja; we hebben veel te lang over de tocht gedaan, er was geen keuze op dat moment meer mogelijk. Toch hebben we het beste er van gemaakt. Dat in ieder geval. Wij zitten hier. Veilig en wel.

Vandaag ligt het niet in de planning om te vertrekken. Voordat de andere twee ook wakker zijn, ontbeten hebben, enz. is het te laat om nog te vertrekken. De sneeuw en ijs condities worden in de middag er niet beter op. Wij gaan de klimspullen een beetje bij elkaar zoeken. Jordi en Hans komen er later bij. Ik probeer nog bij een vertrekkende driemans groep het voor elkaar te krijgen dat als ze mijn pickel zien of ze die dan mee willen nemen. Ondertussen is het heerlijk buiten in het zonnetje.

Niet veel later arriveert er een helikopter. Een gids en andere gasten worden ontvangen. Een zeer belangrijke delegatie voor de huttenwaard. Een persoonlijk begeleiding krijgen zij. Binnen wordt er een complete maaltijd, met koffie en (veel) wijn geserveerd. De souvenirskast wordt ook aangesproken. Zo snel als ze gekomen zijn zo snel zijn zij ook weer weg. Daarna ziet het ernaar uit dat een van de vaste medewerkers met de helikopter wordt opgehaald. Geweldig om te zien. Wat moet je anders de hele dag doen. Als een baksteen bijna verticaal daalt de helikopter het dal in en vliegt verder over de gletsjer en morene heen. Wij vermoeden dat de piloot even wil laten zien dat hij de baas is met vliegen en of de klimmer geen vrees kent.

De terugroute wordt vanuit het zonnige bankje bestudeerd. Er lopen nog touwgroepen over de gletsjer. Het kan dus nog wel. Er loopt rondom de hut een bijzondere gast. Een wolf en hij kijkt beetje schuchter in het rond. De Huskyhond is niet erg bang van de huttenwaard en krijgt niet veel later wat eten van hem. De Huskyhond is de laatste overgeblevene van een koppel van een beroemd Italiaanse sledehonden team. De vorige huttenwaard nam deel aan sledehonden wedstrijden.

Ik koop 2 stuks T-shirts voor Tom en Wendy met het opschrift: 4049 m Bernina hoogste Italiaanse top. Daarna gaan wederom even eten. Soep, brood en thee. En natuurlijk uitbuiken op de matrassen. Tot het weer druk wordt op de slaapzaal. Wij gaan maar ook herinpakken, als voorbereiding voor morgen. Ik mis nog steeds een carabiner. Na veel zoeken hangt de carabiner toch ergens aan Jans gordel. Mijn schoenen zijn nu ook goed droog. De hele dag hebben mijn schoenen op het randje liggen drogen o.a. met behulp van de stijgwind. Ik heb net op tijd mijn schoenen voor de regen naar binnen gehaald. Nog niet eerder heb ik de regen van onderaf zien komen. Maar ik heb het echt op de ramen gezien. Door de sterke stijgwind uit het dal spettert de regen van onder naar boven op de ramen. Om het wachten te veraangenamen, doden wij onze tijd met het lezen van tijdschriften. Leeuwentijd komt er weer aan. Langzaam druppelt de eetzaal vol. Wijn en bier vloeien rijkelijk.Wij weten niet wat we meemaken. Het voorgerecht bestaat uit twee keuzen, elke ronde wordt de bestelling opgenomen. Idem voor het hoofdgerecht en drie keuzes met dessert. Soep, rosbief, patat en chocoladetoetje heb ik gekozen. Na een lange zit verdwijn ik rond negen uur naar het lager. Het is erg koud boven. Ik trek mijn thermische ondergoed aan. Veel vetreserves heb ik niet om me warm te houden. De wekker voor morgen instellen en slapen maar. Het blijft een raar gezicht; Jordi en Hans die niet in de volle lengte in een lager matras passen. Of de voeten steken uit of het kussen wordt hoog tegen de wand gelegd. Morgen staan wij op een mooie tijd op. Het streven is om rond 06:30 uur te vertrekken.

Dinsdag 17 juli
De volgende morgen. Een uurtje eerder zijn de andere gasten uit de slaapzaal vertrokken. Na het ontbijtje staan wij tien voor zeven bepakt en bezakt, compleet in de touwen en stijgijzers klaar. Toch weer iets later. Het spoor is goed en de sneeuw is hard. Op weg naar het spletengebied. Langs de Fuorcla Crast Agüxxa en pass da Zuppo. Voor de laatste maal vandaag moeten wij nog even stijgen naar 3802 m. Mijn ademhaling stijgt snel en bij wat vlakkere stukken wordt het weer normaal. Op zich niet vreemd, maar het gaat wat sneller dan bij de voorgaande dagen. Bij de splitsing richting Fortexxa-Morteratschgletsjer en Piz Palü houden wij even een fotopauze. Er loopt net een touwgroep langs een paar grote blokken ijs, die vrij recent naar beneden zijn gedonderd. Heel toevallig wel over het spoor richting Piz Palü. Wij zijn hiervoor langs een smalle gletsjerspletenpassage gegaan. En in het laatste gedeelte hoog boven ons een traject met overhangende ijsblokken. Je weet niet wanneer het los komt. Je gaat ervan uit dat het vroeg en koud genoeg is en dat de blokken ijs nu blijven hangen. Wij hebben hier een prachtig uitzicht op de Bernina. We nemen nog wat meer foto´s van deze kant. Wij vervolgen onze weg richting Bellavista, Fortexxa. Bij de overgang van de gletsjer nemen wij een pauze en bereiden ons voor op een stukje rotsklimmen. Aanwijzingen genoeg. Met rode pijlen staat het startpunt aangegeven. Hier en daar zien we onderweg wat haken. Om het hoekje is er een abseilpunt. Ik ga als eerste en vervolgens Jan en Hans. Bij Jordi boven arriveren nog twee klimmers. Jordi roept of zij ook gebruik kunnen maken van het abseiltouw. We vinden het geen probleem hoewel het wel wat meer tijd kost. Maar verderop kunnen wij met ze allen met tweemaal dubbele touwen sneller gaan abseilen.

Het was nog maar net afgesproken of ik krijg een vermoeden dat het niet snor zit. Ik zie Jordi dingen uitleggen. Even later komt iemand naar beneden. Maar wel op een manier of hij het voor het eerst doet. Hele kleine stukjes dalen, onstabiel slingeren langs de rotsen en de prusik loopt ook niet lekker vrij. Binnen een redelijke afstand bij ons in de buurt probeer ik wat aanwijzingen te geven. Daarna op een wat ongeduldige manier en indringender wijze. Jan gebaart dat ik wat rustiger met de abseiler moet omgaan, want zo te zien zit de man niet lekker in zijn vel. Niet veel later bij het eindpunt zeggen Jan en ik tegen elkaar “ik zie het al”. Alle spullen, inclusief de klimspullen, carabiners, acht e.d., zijn fonkelnieuw. Er zit echt geen krasje op. Nadat wij geholpen hebben met het maken van zijn standplaats, kon de tweede man komen abseilen. Wij proberen wat meer informatie eruit te krijgen; ze hadden het moeilijk, maar meer kwam er niet uit. Idem met de tweede persoon. Jordi, komt later als laatste naar beneden en verontschuldigt zich. Dat hij dit ook niet geweten heeft. Ik zelf was redelijk geïrriteerd dat deze mensen zonder ervaring op de bonnefooi ergens gaan klimmen en gletsjers oversteken en anderen met hun problemen opzadelen. Of in het ergste geval gebruik moet maken van de reddingsdienst. Van dit punt laat ik ze met een halve HMS naar een lager punt abseilen in de hoop dat ze zelfstandig weer verder gaan in plaats van bij ons op sleeptouw te blijven. Dit was het betere werk, de twee waren vlot beneden en zij gingen verder. Zonder enige groet of iets anders. Zo gekomen en zwijgend weer verder. Tegen de tijd dat ze bij het volgende abseilpunt aankwamen, werden de twee onbekende klimmers op gelijke manier geholpen door een iets oudere gids met zijn jeugdgroep. Een tweetal klimmers stond half hangend aan de rechter zijde van onze kant gezien; de stijgende kant en een tweetal wachtend bovenop. De gids liet de twee klimmers aan de linkerzijde via een halve HMS zakken; de abseilkant.

Wij nemen ook onze positie in. Zodra de route vrij was kwamen wij in actie. Even met de gids gesproken over het mysterieuze klimmersduo. Hij begreep er ook niets van. Ondertussen stond zijn jeugdgroep te klappertanden op de tochtige rotspunt. Vervolgens nog een klein stukje over de dunne gletsjer en een oud sneeuwveld. Zonder touw vervolgen wij onze weg. Verder de gletsjer op die aan de rechterzijde over gaat in een ijzig gedeelte. Dit is de kant waar Jan voor kiest. Wij dalen slingerend aan de linkerzijde naar beneden. Daar komen wij op het laatste rotsgedeelte uit en moeten naar Isla Persa gaan. Hier kunnen wij zonder stijgijzers verder. Niet lang, want aan de andere zijde is de gletsjer aper. Het lijkt erop dat wij zonder touw de oversteek kunnen maken. Hier en daar moeten wij toch over besneeuwde veldjes. Je kunt het niet maken om zonder touw daar overheen te gaan. Vooral omdat wij precies in het spletengebied zaten. Jordi en Hans willen een soort running belay met ijzerboren uitzetten. Op zich niets verkeerds aan. Na verloop van tijd blijven wij ons te veel horizontal verplaatsen in plaats van meer te dalen. Met de running belay beveiligd is het altijd nog langzamer dan gewoon als touwgroep over de gletsjer te lopen. Dus met algemene stemmen van 2.5 voor en 1.5 tegen worden wij weer gewoon een touwgroep. Bij het einde van de Persgletsjer en de overgang naar de rotsen van Sagl dal Vadret Pers lopen we langs de morene richting Moteratschgletsjer. Alle spullen doen wij in de rugzak en zonder stijgijzers lopen wij de ook hier apere gletsjer op.

Langzaam dalen wij verder af. Ter hoogte van de Bovalhut zie je pas goed hoe hoog de gletsjer is geweest. Zeker wel vijftig meter hoger. Aan het eind en onderweg zijn er gedeeltes afgezet. Wij zien waarnemers en wetenschappers aan het werk. Zij brengen vermoedelijk het afsmelten en het verplaatsen van de gletsjer in kaart. In de laatste etappes om van de gletsjer af te komen doen Jan en ik nog even de stijgijzers aan. Ik glibber te veel weg en wij moeten langs toch wel redelijke grote spleten lopen. Ook hier is een glijpartij niet op zijn plaats.
Aan het eind van de gletsjer komen wij wandelaars tegen die even op de gletsjer willen rondlopen. Met vaste voet op de grond nemen we hier een pauze. De laatste waterdruppels en proviand worden opgemaakt. Nog meer kledingstukken gaan uit. Het wordt steeds maar warmer hoe meer wij afdalen en het zonnetje brandt al vanaf vrijdag aan een stuk door. Wij lopen het laatste paar kilometers naar de auto. Het is weer lekker om op een vlakke weg te lopen. Onderweg komen we om de paar honderd meter borden tegen. Vanaf dit punt eindigde de gletsjer in het jaar 2000. Vervolgens 1990, 80, 70, 60, 50 en 40 en daarna 1900. Het is goed zichtbaar dat tussen 2000-2007 de gletsjer in verhoogd tempo aan het terugtrekken is. De andere periodes is de afstand kleiner dan die van de laatste 7 jaar. De spurt zit er goed in. Wij lopen zelf het terras voorbij bij het stadion Morteratsch. Het ijs zag er niet lekker uit. Er komt net een trein voorbij. Ziet er erg leuk uit. Bij de auto aangekomen ben ik reuze benieuwd of ik een wielklem heb of een boete of een brief dat ik bij moet betalen. Big smile op mijn gezicht. Geweldig ik heb van de Zwitserse parkeerwachters geen bon gehad. Zij hebben tenminste begrip voor het feit dat het wel eens een dag kan uitlopen. De spullen inladen.

Met de D-schoenen achter het stuur. Heerlijke zachte stoelen zijn het toch. Vlot rijden wij richting St. Moritz. Daar stoppen wij bij een supermarkt. Hans en Jordi halen wat te drinken. Het is ijs, cola en gebak geworden. Onder het rijden smullen we ervan. Onderweg naar de camping komen wij langs de prachtige meren. Met de zomerzon, blauw/groen water en op de achtergrond groene weiden en bergen met volop bezige watersporters. Het is een plaatje. Met meer geduld dan op de heenreis gaan wij de twee passen over. Het waren echt geen toeristen voor ons. En ik heb me echt aan de snelheid gehouden. Dan komt toch de gehaaste Hollander weer in me terug. Bij de camping aangekomen zien wij dat er heel wat tenten en auto’s erbij zijn gekomen. Het staat bomvol. Wij parkeren de auto even voor de tent. Erg prettig dat wij onze tenten hebben laten staan. Na een doucherondje spreken wij af, hoe laat wij uit eten gaan en waar. In en rondom de tent is alles in orde. Wij hebben wel nieuwe buren gekregen. Wij willen deze keer naar een andere eetgelegenheid. In de buurt gekomen van het restaurant blijkt het geen goede keuze te zijn. Dus rechtsomkeert naar het pizzeria restaurant van verleden week zondag. Daar ga ik opnieuw een poging doen om nu wel de juiste pizza te krijgen. Een week geleden mislukte het. Wel juist besteld, maar verkeerd gerecht geserveerd. Pizza met patat er boven op. Deze combinatie heb ik niet eerder gegeten. Biertje, wijn, water en pizza smaken voortreffelijk en het dessert ook. Onder het eten wordt alles even bijgepraat van de afgelopen dagen. Wat Mieke in de tussentijd heeft gedaan en wij. Wat zondermeer geholpen moet hebben is dat Mieke voor ons een kaars in een kerk heeft aangestoken voor de goede afloop. Morgen gaan Jan en Mieke door naar Frankrijk, ook in het Alpengebied. Maar nu voor een welverdiende relaxvakantie, deel 2. Voor de verandering om het eten te laten te zakken lopen wij rustig terug naar de camping. Ach, we hebben vandaag nog niet genoeg gelopen. Bij de tent aangekomen begin ik al aardig te knikkebollen. Tijd om mijn tent in te kruipen. Morgen weer vroeg dag. Er staat nog iets op het programma.

Woensdag 18 juli
Half acht. Eerst kijken hoe het J&M gaat. Of ze al ingepakt of klaar voor vertrek zijn. Om precies te zijn half, half. Eerst even ontbijten. Ik pik een broodje mee. Wij ‘Hans, Jordi en ik’ gaan vandaag in Zwitserland, bij Vicosoprano nog een sportklimroute doen. Een granieten oefenwand bij de stuwdam en de Albigna hut. Nadat wij afscheid hebben genomen van J&M verzamelen wij de klimspullen. Eerst via de lokale winkel om brood, drinken en andere eten voor vandaag in te kopen. Meteen rijden wij daarna door naar de kabelbaan Albigna. Ruim voor de Zwitserse grens merkt Jordi op dat hij zijn id-kaart niet bij zich heeft. Het ligt nog in de tent. Dus omdraaien maar, want verleden jaar en nu zijn wij nog niet aangehouden en je zult zien nu wel. Dit voelen ze (douaniers) feilloos aan. Zo gezegd en gedaan. En verdomd bij de grens worden wij aan de kant gezet. Paspoortcontrole. Jordi bekent dat hij anders heeft gekeken. Meer aanstaren en langdurig oogcontact. Eenmaal weer onderweg komen we vlot bij de kabelbaan Albigna. Daar kopen wij kaartjes en wachten op de gondel. Wij waren als eerste en enige, later werd het al drukker. Je gelooft het niet, bij het instappen moesten wij nog ons best doen om ook nog mee te kunnen. Compleet met onze klimspullen. Op volgorde instappen en op je beurt wachten was er even niet bij.
Bovenaan komen we onder de stuwdam aan. Vervolgens lopen wij over een betonnen pad omhoog. Onderweg zien we de instap voor de Fiamma. Over de stuwdam en daar omhoog richting de hut Albigna (2236 m). De afslag van het bergpad richting de instap van onze granietroute weet ik niet meer zo goed te herinneren. Er staan ook geen aanwijzingen op de rotsen. Uiteindelijk lopen wij door en zien in de verte een paar klimmers in de wand hangen. Dus besluiten wij de route van bovenaf te beginnen. Eerst even abseilen. Bovenaan de route aangekomen komen wij een paar Hollanders tegen. Wij raken zo in gesprek en ondertussen bereiden we ons voor op het abseilen. Tussen de twee stijgende klimmers door laten wij rustig ons touw zakken. Op dit plateau zijn drie routes aanwezig en er was ruimte zat. Toch helemaal onderaan worden een paar Engelse klimmers een beetje zenuwachtig. Wij doen lekker rustig aan. Het is mooi weer, de omgeving mooi en het is onze laatste dag. Geen aanleiding om te stressen. Ik maak er maar een beetje een instructiedag van. Beneden aangekomen, nadat we de touwen en spullen hebben voorbereid, gaan wij op weg voor de 1e touwlengte. Hans ziet het nog niet zitten om hier voor te klimmen. Dus mag ik voorop. Jordi volgt later bij de 1e standplaats en heeft het andere touw van Hans ingebonden. Vervolgens komt Hans als laatste op de standplaats. Het is een geheel nieuwe ervaring voor beiden heren om op een granieten plaat op wrijving te klimmen. Tevens om alleen met een bandslinge in zijn geheel aan een haak te hangen. Vervolgens klimmen we van de ene naar de volgende standplaats. Wij zijn erg relaxt bezig. Bovenaan gekomen gaan wij maar weer eens eten. Jordi heeft in het winkeltje pizzabroodjes gekocht. Heerlijk smullen. Ondertussen zien wij de Engelse klimmers zich voorbereiden voor de abseil en kijken naar hun nieuwe route. Het is leuk om te zien hoe een andere (touw)techniek gebruikt wordt toch? Twee ronden klimmen zat er vandaag niet in. Wij moeten op tijd terug zijn om de laatste of de een na laatste lift te halen. Bij de lift komen wij de macho klimmer tegen van vanochtend. Hij is bezig wat power oefeningen aan de staalconstructie van de lift te doen. Vreemd genoeg vertilt hij zich in de gondel aan Jordi’s rugzak. Op de camping terugkomen, beginnen wij alles op te ruimen, in te pakken en de auto zo goed en zo kwaad als mogelijk weer in te ruimen. Wij willen morgenochtend vroeg vertrekken. A: wij maken dan niet zo veel lawaai en B: het scheelt zeker wel één uur vroeger opstaan. Tjonge, wat een berg spullen hebben wij bij ons. Op de kook- en slaapspullen na is alles ingepakt. Even nog bij de gids, de campingbaas afrekenen. Tegen die tijd kunnen wij onze weggooi BBQ aansteken. Met wat aansteek- en gloeihikken, brandt de BBQ als een tierelier. Alle worsten, sticks en vlees worden er nog gaar op ook. Tonnetje vol en tegen elfen houden wij het voor gezien.

Donderdag 19 juli
Wij vertrekken even voor zevenen van de camping. Het zit er helaas op. Wij rijden via een ander pas dan op de heenweg, Julier pass P. dal Güglia, terug. Onderweg in Tamins slaan wij voor de laatste keer proviand voor de dag in. Jordi koopt nog wat souvenirs. Ik neem zijn nieuw gekochte Zwitsers zakmes over. Zelf koop ik in de boekhandel het boek Zwitsers Plaisir Alpin. In Duitsland pakken wij op de snelweg tweemaal een verkeerde route. Gevolg is dat wij honderd kilometer omrijden. Bij de grens van Nederland duiken wij een fritkot in. Mmm heerlijk patat met broodje croquet. Vervolgens rijden we toch nog even langs bij de Outlet Roermond. Daar hebben Hans en Jordi en familie veel goedkope spullen kunnen kopen. Rond 22:15 uur ben ik veilig en wel weer thuis in Alkmaar. Twee weken verder, ervaringen rijker, 2600 kilometer gereden en met een baard van twee weken sta ik weer op de stoep. Tegen twaalven ga eindelijk slapen in een heerlijk super de luxe bed (dat zeg ik na 2 weken matje, lager). Tour de Bernina zit erop.
Volgend jaar naar ???