Cultuur en bergen in Ticino’s Valle Maggia en Val Verzasca
Valle Maggia en Val Verzasca zijn de twee lange bergdalen in Ticino die zich vanuit Locarno aan het Lago Maggiore uitstrekken in noordelijke richting. Behalve door een wilde natuur worden de dalen gekenmerkt door hun schilderachtige dorpen die er vaak nog net zo uitzien als eeuwen geleden. Het hoogteverschil tussen de diep uitgesneden dalen en de omringende bergtoppen is vaak rond de 2000 meter. Daarom heb je voor veel bergwandelingen een goede conditie nodig. En als je in deze omgeving bent, moet je zeker ook de volksgeschiedenis en de cultuur te proeven. Wandel daarom ook eens in de dalen en ontdek ook daar de charme van deze streek.
Tekst en foto's: Bert Vonk
We beginnen in Fusio. Een klein plaatsje dat als een adelaarsnest hoog in het Valle Maggia ligt. De Maggia is een 56 kilometer lange rivier die zich diep heeft ingesleten in de gneisbergen van Zuid-Zwitserland. Het puin van dit miljoenen jaren durende sloopwerk heeft de rivier netjes gedeponeerd in het noordelijkste deel van het Lago Maggiore: het vormt daar de halfcirkelvormige Maggiadelta. Op de stranden van Locarno en Ascona kun je er ’s zomers heerlijk luieren en zwemmen.
Vlak voor het tegen de berghelling geplakte Fusio doemt een van Zwitserlands iconische bouwwerken op: de moderne kerk van het gehuchtje Mogno. Aan de buitenkant oogt het bouwwerk ronduit minimalistisch. Uit de bergweide rijst een elliptische cilinder van gelaagd natuursteen op. Aan de bovenzijde is die schuin afgetopt en bekroond met een cirkelvormig glazen dak versterkt met parallelle ribben in visgraatmotief. Dan gaan we de kerk binnen. Wat een ruimte! Wat een hallucinerend lijnenspel! Op deze plek trotseerde sinds 1636 een kerkje 350 jaar lang weer en wind. Maar in 1986 werden kerk en een deel van het dorp verwoest door een enorme lawine. De ex-burgemeester en architect van de kerk wilde de oude kerk niet simpelweg herbouwen, omdat ons dorp nog maar vijftig bewoners had. Hij wilde een unieke ruimte creëren die mensen – gelovig of niet gelovig – naar het dal zou lokken om te mediteren over verleden en toekomst.
We vervolgen onze weg in de sporen van de spazzacamini op hun weg naar Milaan door het Valle Verzasca. Deze 34 kilometer lange Sentiero Verzasca loopt van Sonogno naar Locarno en is inmiddels opgewaardeerd tot Wanderweg der Schweiz nr. 74. De spazzacamini waren jonge jongens voornamelijk afkomstig uit de arme dalen van Ticino die als schoorsteenvegers in Noord Italie aan het werk werden gezet, onder slechte arbeidsomstandigheden.
Onderweg op de Sentiero Verzasca passeren we het bijzondere dorp Corippo. Dit onder monumentenzorg vallende helling dorp is met zijn 12 inwoners de kleinste gemeente van Zwitserland.
We lopen van het ene landschappelijke hoogtepunt naar het andere. Erg indrukwekkend is het uitzicht ter hoogte van Brione op de rivierbedding met zijn enorme rotsblokken. We overnachten halverwege in Lavertezzo dat we bereiken via de zeventiendeeeuwse dubbele stenen boogbrug Ponte dei Salti. De brug is een van Zwitserlands meest gefotografeerde objecten en in de smaragdgroene poelen onder de bogen kun je ’s zomers heerlijk zwemmen.
Meer weten over Vale Maggia, Val Verzasca en Ticino?
