De eerste bergbeklimming van Katja Staartjes

Katja Staartjes (1963) woont samen met haar man en vaste klimpartner Henk Wesselius in een verbouwde boerderij in Okkenbroek (Salland). De vrije tijd door de week / in weekenden wordt zoveel mogelijk doorgebracht in de natuur: hardlopen of mountainbiken op de Sallandse heuvelrug en het maken van lange wandelingen ergens in Nederland of net over de grens. Hun grote passie ligt in de bergen, zowel in Europa als daarbuiten.

Wat herinner je je nog van je eerste bergwandeling?

Mijn eerste bergwandeling was in 1983, toen ik in mijn studententijd met drie vrienden 10 dagen met de tent ging wandelen in Oostenrijk. Het was verliefdheid op het eerste gezicht, de bergen zo te beleven in de zomer. Ik dacht meteen: ik ga voortaan alleen nog maar naar de bergen in de vakantie!Als mijn eerste echte ‘bergtop’ beschouw ik de Monte Perdido (3355m), in de Spaanse Pyreneën in 1984. Die overigens geheel wandelend en een beetje klauterend te bereiken is.Het heeft daarna een tijd geduurd voor ik ´echt ging klimmen´, cursussen volgen en zelfstandige beklimmingen doen. Dat is eigenlijk pas gekomen halverwege de jaren negentig.

Wat is je meest indrukwekkende beklimming geweest?

Met rotsklimmen was dat de zuidgraat van de Salbitschijen in de Urner Alpen; wat een prachtige route! Qua ijsklimmen: Smith’sGully op de berg CreagMeagaidh (CoireArdair, 1128 m) in Schotland. Deze route was op het randje van mijn technische kunnen met daarna een traverse van het topplateau in orkaan-achtige omstandigheden. Eigenlijk een perfecte voorbereiding op de Himalaya!Qua expedities: Gasherbrum 1, onze eerste zelfstandige expeditie.Qua trektocht is er geen twijfel mogelijk: de eerste etappe van onze Nepal Traverse, door het westen van Nepal in 2011.

Met wie ga je meestal de bergen in?

Ik loop en klim eigenlijk altijd samen met mijn man Henk Wesselius. Vaak met z´n tweeën, soms samen met vrienden.

Wat vind je het leukste aan bergbeklimmen?

De fysieke inspanning en het één zijn met de natuur, wat impliceert dat je zeer goed moet inspelen op alle factoren. Verder de intense band die je opbouwt met je teamgenoten, doordat je afhankelijk van elkaar bent en (regelmatig) in extreme omstandigheden belandt.In de bergen zijn is voor mij verder vooral genieten en inspiratie opdoen. Alles weer in perspectief plaatsen en mij persoonlijk ontwikkelen.

Wat vind je het moeilijkste aan bergbeklimmen?

Het risico dat samenhangt met bergbeklimmen. Het is niet zo dat mij dit een kick geeft, zoals je wel eens hoort van klimmers. Mij beperkt het eerder. Dat wil zeggen, zolang ik genoeg zelfvertrouwen heb is er niets aan de hand, maar als ik twijfel of ik de route goed kan volbrengen, dat begint het risico mij tegen te staan. Ik beschouw mijzelf ook echt als een doorgeschoten loper.

Wat is je grootste bergprestatie geweest tot nu toe?

De beklimming van de top van Gasherbrum 1 (8068 m, in 2004). Met een eigen expeditie bereikten we – zonder zuurstof - de top van de lastige Gasherbrum 1. We werkten hierbij intensief samen met twee andere teams.Deze top was niet alleen een Nederlandse primeur, we zijn tot nu toe ook de enige Nederlanders die op deze berg stonden. Voor ons is ook de wijze waarop je een berg beklimt belangrijk. Ik wil niet alleen maar langs vaste touwen omhoog. Op de G1 waren we intensief betrokken bij het zoeken en maken van de klimroute en de topbeklimming vond plaats zonder vaste touwen.Op mijn lijstje komt komt daarna de voortop van Manaslu (8140 m in 2008). Deze beklimming deden we volledig zelfstandig, zelfs zonder andere teamgenoten. We hadden in het basiskamp wel de ondersteuning van een kok.

Hoe motiveer je jezelf om op moeilijke momenten toch door te gaan?

Dan denk ik aan dat prachtige moment op de top. Of juist aan het moment dat je terugkomt in de hut, of bij de tent. En daar is dan de warme chocolademelk, of warme slaapzak. De voldoening van het uitzicht of juist na alle ontberingen, die maken alles goed.

Wie is je voorbeeld (en waarom?)

Bij de mannen is dat Reinhold Messner. Vooral vanwege zijn baanbrekende prestaties in het klimmen, niet zozeer hoe hij overkomt als persoon. Bij de vrouwen is mijn voorbeeld GerlindeKaltenbrunner. Zij beklom als eerste vrouw de top van alle 14 achtduizenders zonder zuurstof, en een aantal bergen via moeilijke routes. Zij is voor mij in alle opzichten een voorbeeld en inspiratiebron. Ik ken haar redelijk goed, we stonden samen op de top van G1.

Welke berg zou je ooit nog eens willen beklimmen?

Mijn droom zou zijn de K2 te beklimmen via de noordgraat. Maar deze beklimming gaat er zeker niet meer van komen. Dat blijft dus bij dromen.Ik denk trouwens dat het hoofdstuk van de achtduizenders helemaal wordt afgesloten. Alhoewel, ik vind Tibet en Shishapangma prachtig. We hoopten even op een beklimming dit najaar (2012), maar de grenzen van Tibet blijken dan gesloten voor klimmers: er worden geen permits afgegeven. De kans is minimaal, dat we dit project opnieuw gaan oppakken.

Welke andere bergsport lijkt je uitdagend om een keer te doen?

Geen enkele! Ik heb gelopen en geklommen door vele soorten terrein en op vele plekken van de aardbol. Allemaal machtig om te doen met prachtige herinneringen als resultaat. Maar er zijn geen andere bergsport-onderdelen die mij dusdanig aanspreken dat ik ze zelf zou willen doen.

Heb je nog een bijzondere of onbekende wandel/klimtip?

Ja zeker: naar het verre westen van Nepal gaan! De districten Darchula en Bajhang zijn totaal onontgonnen. Het voorjaar leent zich dan het beste want de moesson heeft hier gezien de minimale infrastructuur nog meer impact dan in de rest van het land. Prachtige wandelbestemming. Qua hoge bergen vormen de zevenduizendersApi en Saipal geweldige uitdagingen. Of de berg Nampa (6829 m), een berg met een K2-achtig voorkomen. Deze drie bergen kennen elk slechts enkele succesvolle beklimmingen. Daarnaast zijn in deze bergen nog honderden maagdelijke toppen.Dichter bij huis vind ik Ticino in Italië een prachtige rustige bestemming.

Heb je wel eens vreemde dingen meegemaakt in de bergen?

De keer dat ik het meest bang ben geweest was- misschien vreemd genoeg - niet tijdens klimmen maar tijdens een zware trektocht in de Far-West van Nepal. We waren met ons team van vier verdwaald in de afdaling van een steil rodondendron-woud bij slecht weer. Het paadje werd langzaam aan steeds smaller. Uiteindelijk kregen we te maken met afgronden en woeste bergstromen waar we doorheen moesten en dat allemaal met uiterst verse berensporen om ons heen. Verder was een vreemde gewaarwording het moment dat we op de voortop stonden van de Manaslu in 2008. Henk en ik zonder zuurstof, samen met een team van vijf mét zuurstof. Zij claimden later op de top te hebben gestaan. Waarna ik mailtjes ontving hoe het toch kon dat wij de top niet hadden gehaald en zij wél. Tja…

Is er nog iets dat je kwijt wil?

Het is een groot geluk om je passie te kennen. En nog veel mooier is het als je je passie kunt delen met je partner.

Meer over Katja Staartjes:

Katja was in 1999 de eerste Nederlandse vrouw op de top van de Mount Everest (8848 m). Zij beklom daarnaast de achtduizenders Cho Oyu en Gasherbrum1. Op Manaslu (8163 m) bereikte zij de voortop (8140 m). De klimster schreef de boeken Hoog spel en Top-inspiratie. Katja werkt als zelfstandig interim-manager en geeft lezingen/ worskshops over haar expeditie-ervaringen met name in relatie tot management-vraagstukken.Katja en Henk vervolgen half september 2012 hun Nepal Traverse: een uitgebreide variant van de Great HimalayaTrail in Nepal. Een tocht van 2000 km door Nepal van het noord-westelijk drielandenpunt naar het noord-oostelijk drielandenpunt. De eerste etappe van de tocht, door het westen van Nepal was exceptioneel. Zie www.nepaltraverse.nl.

Lees verder op: www.katjastaartjes.nl