De Tour de du Balmhorn, een van de mooiste trektochten van de Alpen

De Balmhorn (3698 m) ligt in het Zwitserse Berner Oberland, ten zuiden van Kandersteg. Samen met de Altels (3629 m) is het dé blikvanger van het Gasteretal, een groene en lieflijke vallei die ligt ingebed tussen steile, hoge bergen van ongenaakbaar kalkgesteente. De tocht er omheen gaat van het kanton Wallis naar het Berner Oberland en terug.

Beste periode

Begin juli – eind september. Als er nog sneeuw ligt op de klim naar de Lötschenpasshütte, is een pickel nodig, eventueel ook stijgijzers. Op de Gitzifurggu ligt meestal tot vrij laat in juli nog sneeuw, maar die pas kun je vermijden (zoals wij noodgedwongen ook moesten doen); dat is wel een flink stuk om. De twee gletsjers zijn vanaf (half) juli meestal aper (er ligt dan geen sneeuw meer op) en in dat geval zonder touw, pickel en stijgijzers over te steken. Skistokken zijn altijd nodig. Ervaring met gletsjeroversteken is vereist.

Vervoer

Leukerbad is per auto en bus bereikbaar; Kandersteg per auto en trein. Er is een bus van Kandersteg het Gasteretal in, tot Selden: reserveren verplicht, T: (+41) (0)33 671 11 71; www.kander-reisen.ch.

Omhoog/omlaag

Op de eerste dag kun je per kabelbaan naar de Gemmipass zweven (is jammer, want dan sla je een mooi en beroemd pad over): Gemmibahn, www.gemmi.ch, de baan gaat van ca. half mei tot begin november.

Op dag 3 kun je met de kabelbaan Sunnbüel afdalen naar Eggeschwand (richting Kandersteg) en vervolgens per bus (reserveren verplicht) naar Waldhaus of Selden, zie bij ‘Vervoer’). Dat is niet erg logisch, maar bijvoorbeeld bij slecht weer wel een mogelijkheid. Info: Luftseilbahn Kandersteg – Sunnbüel, www.sunnbuel.ch.

Op de laatste dag kun je de wandeling verkorten door de Torrent-kabelbaan te nemen (www.torrent.ch) naar Leukerbad.

Slapen

– In Leukerbad b.v. Wander- und Bikehotel Hotel Walliserhof, T: (+41) (0)27 472 79 60. Bergwandelaars en fietsers krijgen een stevig ontbijt en vroeg vertrekken is geen probleem, dan wordt het ontbijt klaargezet.

– Dag 1: Lämmerenhütte SAC, T: (+41) (0)27 470 25 15. Heerlijke taart, lekker eten, prima huttenwaarden en een mooie droogruimte. De hut wordt verbouwd, maar vanaf zomer 2017 kun je er weer overnachten. Het mooie uiterlijk van de hut blijft. Onder andere worden de matrassen op de slaapzalen aangepast van 60 naar 70 cm en er komen meer kleine kamers. De stroom wordt verkregen uit groenere energie. De échte huttensfeer blijft behouden.

– Dag 2: Berghotel Schwarenbach, (+41) (0)33 675 12 72. Iets luxueuzer dan een berghut, maar het is dan ook een berghotel. Ook heerlijk eten en alles in orde. Kamers 2, 4 of 6 personen en slaapzalen.

– Dag 3: Berghotel Waldhaus, Gasteretal, Kandersteg, (+41) (0)33 675 12 73; geen website. Geen elektriciteit, dineren bij kaarslicht (maar wel een koelkast, diepvriezer en ijsjes?!). Prachtige plek, mooi oud hotel, maar enige aanpassing aan de moderne tijd zou hier geen kwaad kunnen. Kamers met lampetkan en slaapzalen.

– Op dag 3 zijn er twee alternatieven voor Waldhaus. Wie hiervoor kiest moet óf heel ver lopen, of de bus reserveren die door het Gasteretal naar Selden rijdt. Hotel Steinbock, Selden (aan het eind van het Gasteretal), T: (+41) (0)33 675 11 62. Kamers en slaapzalen. Er ligt een 17e-eeuwse bijbel in dit hotel. Hotel Gasterntal-Selden, T: (+41) 33 675 11 63. Kamers en slaapzalen.

– Dag 4: Lötschenpasshütte, (+41) (0)27 939 19 81. Grote en kleine slaapzalen, 2-persoons-suite. Grote, moderne hut die bijna helemaal klimaatneutraal. Bijzondere plek, mooi uitzicht. Veel info over het milieu, de bouw van de hut en de manieren waarop het milieu wordt ontzien, o.a. met wind- en zonne-energie.

Voordeelpassen OV

Als je met het vliegtuig of de trein naar Zwitserland reist, kun je vanaf het Zwitserse vliegveld of een treinstation aan de Zwitserse grens met een Swiss Transfer Ticket heen-en-weer naar Leukerbad (of Kandersteg) reizen.

Voor info over het Zwitserse OV en voor allerlei kortingpassen: www.SwissTravelSystem.com.

Bergredding

Voor het Berner Oberland, ARBE (Alpine Rettung Bern): met een mobiele telefoon met niet-Zwitserse SIM-kaart: (+41) 333 333 333.

• Met een Zwitserse SIM-kaart: 1414.
• Kanton Wallis, KWRO (Kantonale Walliser Rettungsorganisation): 144.
• Of je nu in het Berner Oberland bent of in het kanton Wallis, beide bergreddingsorganisaties bieden hulp.

Heel nuttig: deze nummers voorprogrammeren in je telefoon, onder het mom: beter mee, dan om verlegen.

Beschreven route: Rondom de Balmhorn

Vijfdaagse huttentrektocht met enkele T4-passages. De rest is T2 en T3, maar deze route is ongeschikt voor families met kinderen vanwege de steile afdalingen, de korte gletsjeroversteek en de vele smalle paden op steile hellingen. Op dag 3 en 4 zijn enkele met kabels, kettingen, voetsteunen gezekerde passages en er is één korte ladder.

Vertrek- en eindpunt

Leukerbad of Kandersteg, dat maakt niet uit als je bent ingelopen. Als je nog niet bent geacclimatiseerd, dan is Leukerbad beter omdat de wandeling naar de Lämmerenhut niet al te zwaar is (je kunt de kabelbaan gebruiken) en de hut niet zo hoog ligt (2502 m). De tocht naar de Lötschenpasshütte is zwaarder en de hut ligt op 2690 m hoogte.

Dag 1: Leukerbad (1424 m) – Gemmipass (2346 m) – Lämmerenhütte (2502 m), 4.30 uur, 1080 m stijgen. Mooie stijging naar de Gemmipass, niet moeilijk, wel comfortabel en vrij steil.

Dag 2: Lämmerenhütte – Rote Totz Lücke (2805 m) – Schwarenbach (2060 m), 5 uur, 320 m stijgen/800 m dalen. De afdaling van de Rote Totz Lücke gaat over een gletsjer, die het grootste deel van de zomer aper (sneeuwvrij) is. Wandelstokken zijn onontbeerlijk, evenals stevige bergwandelschoenen en ervaring met gletsjeroversteken (moeilijkheidsgraad T4; zie voor uitleg over de moeilijkheidsgraden http://www.noeslautier.nl/infoalpen.php (naar beneden scrollen)).

Dag 3: Schwarenbach – Üschenegrat (2318 m) – Waldhaus (1358 m), 300 m stijgen, 1050 m dalen. De Üschenegrat is een uitzichtrijke, makkelijke graat. De afdaling naar Waldhaus is lang, steil en op enkele plekken zeer smal (moeilijkheidsgraad T3). Bij regen is het pad vaak extra glad vanwege steenbok- en schapenkeutels.

Dag 4. Waldhaus – Lötschenpasshütte (2690 m), 5 uur, 1330 m stijgen. Het eerste deel van de klim vanaf Selden verloopt via een makkelijk en uitzichtrijk pad. Daarna beland je op de eindmorene van de Lötschegletscher, die hier en daar glad kan zijn. Vervolgens ga je steil door een rotsflank omhoog. Sommige delen zijn gezekerd, maar tredzekerheid is ook hier vereist.

Dag 5: Lötschenpasshütte – Restipass (2626 m) – Leukerbad (1424 m), 7 uur, 540 m stijgen, 920 m dalen. Via de Gitzifurggu: ca. 2 uur korter, wel veel steiler en moeilijker. Het is aan te raden om af te zien van de Gitzifurggu (moeilijkheidsgraad T4) als er nog sneeuw ligt of als het weer slecht of instabiel is. De klim is steil, evenals de afdaling. De afdaling via de Restipass is niet moeilijk, maar wel erg lang.

Tips en topjes

• Op donderdag is het Wildstrubeldag in de Lämmerenhütte. Dan beklimt de huttenwaard, die tevens berggids is, de Wildstrubel (3243 m) met klanten (bij voldoende aanmeldingen).
• In de buurt van de Rote Totz Lücke lopen regelmatig steenbokken, evenals op de afdaling van de Üschenegrat.
• In het Berner Oberland is zelfgebakken taart standaard in de hutten en bergrestaurants. Het is de moeite waard die eens uit te proberen.
• Je kunt onderweg enkele toppen beklimmen.
• Vanaf de Rote Totz Lücke sta je in circa 30 minuten op de Rote Totz (2848 m; moeilijkheidsgraad T4). De laatste meters naar de top bestaan uit mooie vaste rots, waarin je 2e-graads moet klimmen.
• Vanuit de Lötschenpasshütte kun je de Hockenhorn (3293 m) beklimmen. Vanaf de hut sta je in 1.30 à 2 uur op de top. Vroeg in het seizoen is een deel van de route bij de Klein Hockenhorn vaak verijsd. Zonder sneeuw en ijs is het een T4-tocht via padsporen naar de top. Je kunt over de top van de Klein Hockenhorn, maar je kunt ook zuidelijk om die berg heen.

Heilzaam water

Leukerbad is een van de plaatsen waar water vol mineralen uit de grond opborrelt. Er zijn zo’n 65 bronnen waar dagelijks ongeveer 3,9 miljoen liter bronwater uit stroomt. En dus zijn er drie openbare wellness-centra in Leukerbad waar je van al dat heerlijke water – ijskoud of juist warm tot heet – kunt genieten. In 1548 schreef reisverhalenschrijver Johannes Stumpf over Leukerbad: ‘Het water is zo warm dat men er kippen en eieren in kan koken.’

Kaarten

Berner Wanderwege, Wanderkarte Kandersteg, Blausee/Kiental/Reichenbach, 1:25.000. Een belangrijk deel van de makkelijke afdaling van dag 5 staat er niet op. Daarvoor heb je twee Swisstopo-kaarten nodig:

• Swisstopo, LKS 1267 Gemmi, 1:25.000, ISBN 978-3-302-01267-4.
• Swisstopo, LKS 1268 Lötschental, 1:25.000, ISBN 978-3-302-01268-1.

(Of je donwload dat stukje kaart van een van de kaartensites.)

Leestips

Er is geen gidsje waar deze route in staat, maar al snuffelend op internet kom je allerlei varianten tegen, waaruit je je eigen route kunt samenstellen. Zo heeft de auteur het ook gedaan.

Zie ook 'Tour du Balmhorn', door Noes Lautier in Bergen Magazine 2016-4

Weerbericht

www.meteoschweiz.ch

Twee nuttige apps: MeteoSwiss en Weather Pro

Meer weten?

• www.myswitzerland.com, 00800 100 200 30 (gratis, ook voor boekingen).
• SWISS vliegt 4x p.d. naar Zürich, www.swiss.com.
• Kandersteg Tourismus, T: (+41) 33 675 80 80; www.kandersteg.ch. Open: ma-vr 8-12 en 13.30-18 uur; za 8.30-12 en 15-18 uur (juli-aug); za 8.30-12 en 14-17 uur (juni-sep).
• Leukerbad tourism, Rathaus, CH-3954 Leukerbad, T: (+41) (0)27 472 71 71; www.leukerbad.ch. Open: ma-za 9-12 en 13.15-17.30 uur.