Oktoberfest: bier met Beierse traditie

Als je aan Oktoberfest denkt; denk je meteen aan bier, feest en typerende kleding zoals Lederhosen en Dirndls. Dit is het beeld dat we tegenwoordig van dit Beierse feest hebben, maar oorspronkelijk omvatte het Oktoberfest veel meer dan enkel feesten en drinken. Waar komt deze feestdag vandaan en hoe is het uitgegroeid tot het bierfestijn zoals we het nu kennen?

Tradities van het Oktoberfest

Sinds 1950 wordt het festival altijd op dezelfde traditionele manier geopend: op de eerste dag van het festival wordt om 12 uur een saluut met 12 kanonschoten afgevuurd. Hierna wordt het eerste speciale Oktoberfest-biertje (dat 2% zwaarder is dan normaal bier) getapt door de burgemeester van München, waarbij hij “O’zapft is!” (Het wordt getapt!) afkondigt. Voor het festival begint, wordt er nog een kleurrijke parade gehouden door de straten van München. Je kan genieten van kilo’s braadworst, liters bier, en talloze kermisattracties. Voor wie goed zoekt, is zelfs een glaasje non-alcoholische drank beschikbaar.

Geen nieuwtjes, vakantietips of winacties meer missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, of volg ons op Facebook

Tijdens het Oktoberfest wordt er door sommige bewoners ook Beierse hoeden (Tirolerhüte) gedragen, deze hoeden bevatten een bosje gemzenhaar. Historisch gezien werd gemzenhaar in Beieren zeer gewaardeerd. Hoe meer plukjes zeem op je hoed, hoe rijker je werd beschouwd. Deze traditie wordt langzamerhand wel minder populair onder de jongere generatie.

Zoals de ceremonie begint, eindigt die ook. Het festival wordt afgesloten door middel van een saluutschot. Op de laatste dag van het Oktoberfest wordt om 12 uur bij het standbeeld van Beieren een saluut met één kanonschot afgevuurd. De schietkoningen van de Oktoberfest-schietwedstrijd worden ook op deze plek aan het eind van het festival gekroond.  

Het eerste Oktoberfest

Het eerste Oktoberfest werd gehouden ter ere van de bruiloft tussen kroonprins Ludwig I en prinses Therese van Saksen-Hildburghausen, die op 12 oktober 1810 trouwden. Alle inwoners van München waren uitgenodigd om de festiviteiten bij te wonen. Er werden paardenraces voor het bruidspaar gehouden op 18 oktober. In 1811 werd besloten om dit spektakel te herhalen, dit lanceerde de jaarlijkse Oktoberfest-traditie.

In 1811 werd ook een show toegevoegd om de Beierse landbouw te promoten. Elk jaar groeide het festival. Zo kwamen er boomklim wedstrijden, bowlingbanen, schommels en andere attracties. In 1818 verschenen er carnavalcabines en in 1881 werden er kraampjes met Bratwurst geopend. Pas in 1892 werden de eerste glazen bier geserveerd. De paardenraces stopten in 1960, toen de focus van het evenement langzamerhand steeds meer verplaatste naar de leuke attracties, feesten en het bier drinken zoals we het nu kennen. De agrarische show wordt nog wel elke vier jaar gehouden. Het Oktoberfest was zelfs de inspiratie voor de moderne Olympische Spelen, toen de Griekse delegatie het festival bezocht.

Oktoberfest in oktober?

Het feest heet dan wel het Oktoberfest, maar het grootste gedeelte van het festival vindt plaats in september. het festival begint meestal rond de derde week van september tot de eerste zondag van oktober. Dit kwam omdat het Oktoberfest verlengd werd en daarom ook vervroegd werd, omdat de dagen langer en meestal warmer zijn aan het einde van september. In 1994 werd dit aangepast vanwege de Duitse hereniging. Als de eerste zondag in oktober op de 1e of 2e zou vallen, dan zou het festival tot 3 oktober duren, omdat het dan de Duitse Eenheidsdag is.

Oktoberfest in de Alpen

Oktoberfest is ook in andere landen zeer populair, en dan met name de aangrenzende Alpenlanden. Zo zijn er zelfs specifieke tradities voor die regio’s tijdens Oktoberfest. Iedereen kent de Lederhosen wel en tijdens Oktoberfest is het in Oostenrijk gebruikelijk voor de mannen om Lederhosen te dragen en voor vrouwen om een “Dirndl” te dragen. Een Dirndl is een traditionele Oostenrijkse klederdracht die met name tijdens Oktoberfest, maar ook tijdens bepaalde kerkelijke feestdagen, gedragen wordt.

De Italianen krijgen zelfs op het Oktoberfest hun eigen weekend. Het tweede weekend van Oktoberfest is omgedoopt tot het “Italiaanse weekend”. Bijna 20% van de gasten op het Oktoberfest in München is dan ook Italiaans. Verder is het festival in Oost-Frankrijk wel erg populair, maar heeft het in het zuidwesten van het land minder animo.

In 2021 zou het 1888 Oktoberfest gevierd worden van 18 september tot 3 oktober, maar door de coronapandemie kon het feest niet doorgaan. De 188e, ook al bestaat het festival al wat langer, omdat het Oktoberfest soms werd overgeslagen tijdens bijvoorbeeld oorlogstijd. Dit Oktoberfest is vaak overweldigend druk, waardoor je vaak (dure) tickets moet kopen om het festivalterrein op te mogen. Ook stijgt de bierprijs op het festival al jaren, maar dat weerhoudt miljoenen bezoekers er niet van om elk jaar weer de (vaak lange) reis te maken.

Dit Duitse volksfeest is uitgegroeid tot het grootste Volksfest ter wereld, met meer dan zes miljoen bezoekers vanuit alle hoeken van de wereld die speciaal naar München komen voor dit zestiendaagse festival. Het festival wordt ook op andere plekken in de wereld gehouden, geïnspireerd door het moederfeest uit München. Bijna acht miljoen liter aan Oktoberfest-bier wordt geserveerd tijdens het Oktoberfest elk jaar. Op het Oktoberfest drinkt men aldus bier met een rijke traditie.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met IsGeschiedenis