Heidiland

Heidi die met haar opa de zomer op de alm doorbrengt: een romantische fabel over een onbezorgd leven in de natuur van de Alpen. Deze zomer kwam ik in de Dolomieten in een levensecht Heidi-sprookje terecht: de Heinzenalm. Een bloemenzee van meerdere hectaren aan de voet van het Rosengartenmassief.

Tegen de bosrand staat een boerderijtje, gerund door het praatgrage echtpaar Johann en Adelheid Kohler. Een van hun vijf kinderen, zoontje Daniel van vijf, blijft wekenlang met zijn moeder boven op de alm, waarmee hij in deze versie van het verhaal de rol van Heidi overneemt. Er is ook nog een oude, grijze man die ik nauwelijks kan verstaan, misschien omdat hij een enorme snor heeft die zijn mond grotendeels bedekt. Ik begreep dat hij geen lid van de familie is – geen een op een-versie van opa hier – maar als gepensioneerde duizendpoot komt meehelpen wanneer hij er zin in heeft. In de zomer zorgen ze samen op de alm voor twintig melkkoeien, een zevental kalfjes, twee varkens, enkele kippen en een loebas van een hond.

Zoals het elk ruimdenkend boerengezin in de Alpen betaamt, betrekken de Kohlers een niet onaanzienlijk deel van hun inkomsten uit het toerisme. Op de Heinzenalm staan tafeltjes en ligstoelen en is er een speeltuintje met schommel en zandbak. Er wordt bier, frisdrank en apfelstrudel geserveerd aan de bergwandelaars die de populaire dagwandeling van de Rosengartenhut naar het dal lopen. De Heinzenalm ligt, toeristisch gezien, op een A-locatie. In het dorp, vlak naast hun ‘echte’ boerenbedrijf en woning, verhuren de Kohlers ook nog vier royale appartementen aan toeristen.

Elke middag worden de koeien tussen half vijf en half zes gemolken. De melk gaat naar de melkfabriek in Bozen. Enkele dagen later vindt de consument het goedje in karton verpakt in de supermarkt terug, “von Südtiroler Bergbauernhöfen / Gentechnikfrei”. De kalfjes krijgen geen melk van de moeder maar poedermelk. “Anders produceert ze voor lange tijd niet genoeg melk meer”, weet Adelheid.

Te midden van deze bedrijvigheid heeft zoon Daniel het koninkrijk helemaal voor zich. Terwijl pa en ma van zonsop- tot zonsondergang het zaakje draaiende houden, is zijn leven één zorgeloos spel. Hij rost met zijn speelgoedvrachtwagen heen en weer, overduidelijk om de aandacht van onze dochter vragend. Kinderen hoeven elkaars taal niet te spreken om elkaar te verstaan. Tussen de twee is het meteen dikke pret.

Half vijf. We worden van harte uitgenodigd bij het melkritueel. Voor dochterlief – aan wie ik ’s avonds vaak genoeg het verhaal van Heidi heb voorgelezen – gaat een droom in vervulling. In de van vliegen vergeven stal onder het woongedeelte van de oude boerderij worden de dieren mechanisch afgekolfd. Haar kin valt bijna op de grond van verbazing.“Wat zijn dat voor apparaten, pappa?” Peter deed het bij de geitjes toch anders. Gelukkig mag ze het zelf met de hand proberen. Deze melk komt op de grond en niet in de supermarkt terecht. Daniel rent op blote voeten tussen de enorme beesten door.

Het is al enkele dagen erg warm en het rommelt boven de Latemar. Donkere wolken plakken tegen het massief dat een paar kilometer verderop ligt. “Der Latemar is ein kalter Berg”, zegt Adelheid wijs. “Hier daarentegen blijft het altijd droog.” De andere bergwandelaars hebben al lang het zekere voor het onzekere genomen en zijn naar het dal vertrokken.

Het gaat steeds harder waaien. In allerijl worden de parasols dichtgevouwen. Enkele hagelstenen stuiteren op de tafels en in het gras. Er zijn er bij van wel twee centimeter groot. Ze worden op de wind vanaf de Latemar tot hier meegevoerd. De besnorde man maakt zich op om in lederhosen en op goretex-bergschoenen te voet naar het dorp terug te keren. Zijn vrijwillige werkdag zit erop. De autochtoon slaat het hele schouwspel stoïcijns gade: “Het onweer komt toch nooit tot hier. Viel Lärm um nichts.” Hij zegt iedereen gedag en verdwijnt richting het bos. Geen tien minuten later gaan de hemelsluizen wijd open. Adelheid moet Daniel aan zijn arm naar binnen sleuren want die wil alleen maar buiten blijven spelen.

De hoosbui boven de Heinzenalm is een spektakel van jewelste. Enkele ferme knallen maken het onweer compleet. We schuilen in de armoedige zomerboerderij. De koeien in de stal, onder ons, zijn onrustig. Hun geloei doet de vloer trillen. Minder dan een uur later is het alweer droog en nemen we afscheid van de Kohlers.

Heidiland bestaat. Het ligt op een idyllische alm in de Dolomieten. De hoofdrolspelers in dit verhaal zijn goudeerlijke Alpenbewoners die hard werken voor de kost. Als je toevallig in de buurt bent, ga er een keer langs en blijf zeker tot na half vijf. Maar vertrouw voor de weersverwachting toch maar op het officiële weerbericht.

“Ah, little Fräulein, if only the rest of the world could see through your eyes.” (de butler in de filmversie van Heidi uit 1937, met Shirley Temple in de hoofdrol)