Tour de Bernina deel 2: Boval en Piz Morteratsch

Vrijdag 13 juli, een uitermate goed begin om de “Bernina tour” te beginnen. Lekker dom dat ik er nu pas bij het schrijven achter kom dat het VRIJDAG DE 13e was! ‘s Morgens gaat mijn wekker af: het valt mee, nog niet extreem vroeg. Het is nog stil bij de buren. Spullen pakken en een rondje toiletgebouw doen, en dan bij de auto verzamelen. Half zes vertrekken wij. Zondag zijn wij (Hans, Jan, Jordi en ik) in Italië aan gekomen, vervolgens hebben wij diverse inlooptochten gemaakt en een topje Pix Trovat 3145 m op hoogte beklommen (gelopen). Gisteren een rustdag genomen. Wat geshopt, spullen ingepakt en routebeschrijvingen gelezen. En tenslotte onder de hoge luifel van het campinggebouw, met belangstelling van enkele camping gasten, wat touwtechnieken geoefend (spletenredding, prusikken, zekeren). Zie verslag http://www.bergwijzer.nl/reisverhaal/tour-de-bernina-deel-1-inlopen-en-a...

Vlak over de grens trek ik nog wat Zwitserse Franken uit de geldautomaat. Wij komen half zeven op de parkeerplaats bij station Morteratsch (1815 m) aan en hebben problemen met de parkeerkaartautomaten. Het instellen van de tijd, dagen en de tien Frankbiljetten worden niet allemaal geaccepteerd. Uiteindelijk na een stand-up ontbijt rondom de auto gaan wij tegen zevenen op pad. Met iets te zware rugzakken lopen wij het pad op. Ik heb veel drinken mee; 1 liter water en 2 liter drinkyoghurt. En verder nog energierepen en hardkeks. Gelukkig is het nog niet warm en de weersverwachting voor de komende dagen is goed. Het is nu lekker fris, maar al snel wordt het warm. Op een slingerend bergpad lopen wij door het bos. Vervolgens gaat het over op een smal pad boven op de begroeide morene. Bij een korte pauze bestuderen wij het rotsmassief aan de overkant van de Morteratschgletsjer.

Wij vergelijken de uitgezette route op de kaart met de werkelijkheid. Over paar dagen lopen wij daar als alles volgens planning verloopt. Het leuke is dat ik nu de omgeving van de ander kant zie, donderdag stonden wij nog te genieten van het uitzicht bij de Diavolezzahut en keken de richting op waar wij nu lopen. Onderweg komen wij een klas met kinderen tegen, ik schat tussen de 10 en 12 jaar. Een van de oudste geeft aanwijzingen aan de anderen dat zij een stukje opzij moeten stappen, want... wij komen eraan. De kinderen zijn erg beleefd. Niet veel later komen wij de juf met wat achterblijvers tegen. Waarschijnlijk hebben zij in de Bovalhut overnacht. Tja, wat bij ons zwemmen is, is hier natuurlijk de bergen in. Na 2,5 uur lopen komen wij bij de Bovalhut (2495 m) aan. Hier pauzeren wij even. Wij hebben hier een prachtig uitzicht over de Pers- en Morteratschgletsjer.

Vanaf de hut moeten wij rechts richting het bergmassief van Boval en Morteratsch, omhoog. Het verdere verloop van het pad is redelijk zichtbaar. Onderweg aan de rechterkant kom ik een Alpine sportklimwand tegen. Een paar klimmers zijn bezig. Met de middagpauze (alweer) heeft Hans last van natte schoenen. Het luchten van de schoenen wordt niet in dank door ons afgenomen als wij lekker salamiworst zitten te eten. Ook hier worden wij nieuwsgierig waar de door/oversteek Boval zit. Het is van hieruit nog niet te ontdekken.

Het bergpad is opgehouden en gaat over in een routemarkering met steenmannetjes. Enige tijd later zien wij diverse klimmers naar beneden komen. De route waar wij heen moeten wordt nu duidelijker. Doordat de klimmers aan het afdalen zijn, met als gevolg de ene steenval na de ander, is het direct duidelijk geworden waar wij heen moeten. De rotsblokken komen naar beneden met de nodige waarschuwingen “stein, stein”. Via een klein, met slappe sneeuw bedekt veld, komen wij bij de instap van de oversteek Boval- Tschierva hut. De route is met rode stippen of pijlen goed aangegeven. Halverwege de route vragen Jordi en Hans om mijn touw-assistentie. Min of meer een ‘tussen de oren’ touwbeveiliging. Na het inbinden loopt het klimmen beter.

Onvoldoende geoefend in de Ardennen, de hoogte of de rugzak? Ik weet het niet. Misschien is het even inkomen. In principe moet II graads terrein te doen zijn zonder touw. Rond twaalf uur zitten wij boven op de graat, wat de overgang is van de Boval naar de Tschierva-gletsjer. Hier passen wij de touwlengte aan voor het gletsjerlopen. De stijgijzers komen aan onze voeten. Op de Tschierva-gletsjer zijn er twee routes zichtbaar. Op één van de routes komt er een soloklimmer omhoog. Schijnbaar zijn hier geen gletsjerspleten aanwezig. Wij lopen zonder problemen de route omlaag. In de buurt van de rotsen en waar de gletsjer een knik naar beneden maakt zijn wat gletsjerspleten. Geen grote spannende, maar kleine scheuren in het ijs. Het sneeuw is papperig, het zal niet lang meer duren of het is helemaal verdwenen.

Na een kleine foto- en drinkpauze komen wij uit op de morene. Nadat wij onze spullen hebben opgeborgen dalen wij over de morene verder af. Het is duidelijk dat de gletsjer zich enorm heeft terug getrokken. Volgens de kaart en oude foto’s liep de gletsjer nog een flink eind door. Het is zonnig en in de luwte loopt de temperatuur lekker op. Nu nog 600 meter afdalen naar de Tschiervahut. Het drinken is op. De afdaling lijkt maar niet op te schieten en hier en daar pikken wij de verloren steenmannetjes op. Het is toch vandaag 1200 m stijgen en 1200 m dalen. Op een gegeven moment hoor ik een pijnkreet achter lager gelegen rotsen vandaan komen. Ondertussen daal ik zo snel mogelijk af. Ik zie dat Jan behoorlijk is uitgegleden. Met een verwrongen gezicht van de pijn hangt hij over zijn loopstokken. Het was even zwart voor zijn ogen geweest. Wij komen snel bij elkaar. Hulp is niet nodig. Gelukkig is niets gebroken. Wij nemen wel even een pauze om te kijken hoe het verder gaat. Wij vervolgen onze weg. Het tempo is aangepast aan een voorzichtige afdaling van Jan. Het gaat, maar minder soepel. In de hut ziet hij wel wat de schade is.

Eindelijk om de hoek is beneden de Tschiervahut zichtbaar. Niet veel later volgt een klein stukje afdalen met ondersteuning van een ketting. Vanaf hier hebben wij weer met een slingerend bergpad te maken. Ondanks mijn brandende voetzolen (heb ik altijd met flinke afdalingen) gooi ik de spurt erin. Een zonnig terras en drinken in het verschiet geeft een nieuwe energie impuls. Heerlijk mijn schoenen en sokken uit, afkoelen die handel. Plotseling krijg ik wel erg veel ruimte aan de zonnig picknicktafel om me heen. Wij halen bier en appelsap; van die halve liter jongens.

Jan kijkt ondertussen wat de schade is van zijn valpartij. Aan de buitenkant ziet het er goed uit, maar gedurende de week zal het bont en blauw worden. Genietend in het zonnetje met salamiworst en drinken praten we wat na. Het is erg gezellig en het uitzicht op de Bernina is prachtig. De Tschiervahut bestaat uit oud- en nieuwbouw. Wij slapen in het nieuwbouwgedeelte en natuurlijk op de bovenste verdieping. Niet slecht telkens vanuit de kelder/drooghok naar de 2e verdieping; dit is om je spieren ook na een inspanning soepel te houden. Het heeft toch wel wat in de mannen klimwereld dat in de Tschierva een vlotte huttenwaardin de scepter zwaait. Sowieso zijn er veel gidsen en dames hier aanwezig ten opzichte van andere hutten (wat ik heb meegemaakt).

Voor het eten maak ik mijn bed en rugzak in orde. Gelukkig kunnen wij voor morgen aardig wat spullen (toilet, lakenzak, eten, droge reservekleding) in de hut achter laten. Wij blijven hier 2 nachten. Verder hangen wij wat rond. Het is wachten op voedertijd (de leeuwenkooi wordt om 19:00 uur geopend). Wij kijken naar de kaart en nemen de route voor morgen door. Piz Morteratsch (3751 m) wordt het om nog even beter op hoogte te komen (voor de Bernina overschrijding) en het is een mooie tocht. Wij zitten in het nieuwe eetzaalgedeelte. Met prachtig uitzicht door hele grote ramen. Maar dat is ook meteen een nadeel. Het avondzonnetje staat er volop in en dan nog de gasten erbij met nog erg warme spieren. Het dampt behoorlijk. Het was een sauna. Geen enkel raam kon open het was ook niet mogelijk om er een gordijn voor te schuiven. Goed voor de drankconsumptie. Bier en wijn is voor de huttenwaardinnen niet aan te slepen. Wij zitten aan de literflessen bubbelappelsap. Wij krijgen heerlijke soep, pasta met veel gehaktsaus een beetje salade en geen dessert. Wel keuze uit wat koekjes.

Na het eten luchten wij even. En kijken naar de komende zonsondergang. Die ga ik niet halen. Rond half tien zoek ik mijn bed op. Laatste dingen voor morgenochtend klaar zetten. Het is nog erg licht en warm op de slaapzaal. Wekker gezet, Buffy voor mijn ogen. Slapen maar. Weer een prachtige dag voorbij. Morgen Piz Morteratsch 3751 m, half vijf opstaan, vijf uur ontbijten en...zzz

Zaterdag 14 juli
Half vijf uur gaat mijn horlogewekker af. Ondanks de warmte in het lager heb ik toch goed geslapen. Om vijf uur gaan wij naar beneden voor het ontbijt. Een grote kom cornflakes, idem met thee en aangevuld met 2 broodjes en eigen meegenomen pindakaas. Jazeker de enige echte. Jan, Jordi en Hans nemen een soort betonpapbrei. De heren krijgen tegen heug en meug dit naar binnen. Het naar binnenwerken kost mij ook wel moeite, maar het is wel smaakvol. Een half uur later starten wij in het donker, niet veel later komen wij de steenmannetjessplitsing tegen. Links omhoog route Morteratsch, rechtdoor Bernina, het laatste is voor morgen.

Zondag een week geleden zijn wij (Hans, Jan, Jordi en ik) in Italië aangekomen, vervolgens hebben wij diverse inlooptochten gemaakt en een topje Pix Trovat (3145 m) op hoogte beklommen (gelopen). Met een rustdag ertussen zijn wij gisteren gestart met onze “Tour de Bernina”. Vanaf de camping met de auto naar het station Morteratsch gereden en vervolgens zijn we bepakt en bezakt naar de Bovalhut gelopen. Vandaar gaan we via het bergmassief Boval, de overschrijding van de Boval- en over de Tschiervagletsjer, naar het einddoel de Tschiervahut lopen. Zie verslagen “Tour de Bernina: inlopen en acclimatiseren”.

Jan moet zijn spieren nog een beetje warmlopen. Het is nog wel pijnlijk na die val van gisteren. Na verloop van tijd komen wij een gids met twee klanten tegen. Wij blijven erachter tot de instap op de gletsjer. Daar lopen wij iets verder door. Dit scheelt een gedeelte door de slappe sneeuw stappen. Het is veel beter te doen dan gisteren met de afdaling. A: wij zijn uitgerust en het is het begin van de dag. B: het is nu nog heerlijk koel. Na een korte pauze (eten en drinken) en het inbinden van de nodige klimspullen, vervolgen wij onze weg. We volgen het bekende spoor van gisteren.

Het lopen gaat soepel in het juiste ritme en tempo. Wij zijn voldoende op elkaar ingespeeld. Bij de splitsing van het spoor, links Boval, rechts Morteratsch, binden wij ons kort in. Hier gaat het van een vlakke gletsjer over op een stijl en steilere passage. Vanaf hier gaat onze hartslag omhoog en wordt er serieus gewerkt. Halverwege de 2e etappe nemen wij een pauze. Het is een soort gidsenverzamelpunt. Er ligt nog een tijdelijk achtergelaten klimmer te slapen. Vanaf hier is het niet meer zo gemakkelijk om een touwgroep te passeren. Dus, instappen maar, de route in.

Slingerend op de steilere sneeuwhelling lopen en stampen wij naar boven. Het spoor is duidelijk aanwezig en uitgesleten. Af en toe gaan wij uit de pas slingerend omhoog. Lekker in de verse sneeuwlaag. Minder vermoeiend en het is een klein beetje meer klimgevoel erbij. In het laatste gedeelte komen we wat smallere passages tegen. Mogelijk is dit een gelijksoortige situatie zoals wij die op de Biancograat kunnen verwachten. Links en rechts is het luchtig. Eenmaal boven op het plateau zien wij in de verte een robbeneiland. Een verzamelpunt van picknickende klimmers en hoogtejagers. Natuurlijk is dit de plek waarvoor je o.a. een tocht maakt. Het hoort bij het geheel van de voorbereiding in Nederland, in de hut, over de morene en de gletsjer lopen, het klimmen en uiteindelijk strijk je daar dan neer. We staan op de top van Piz Morteratsch 3751 m. Het is 10:00 uur.

We genieten van een welverdiende pauze met als traktatie een prachtig uitzicht op de omgeving. En, heel toevallig, ligt nu, in volle glorie, de Biancograat en de Berninatop onder een strakke blauwe hemel erbij. Bijna ideaal weer voor de foto’s. Met een paar wolken erbij voor de diepte en verhoudingen, zou het perfect zijn. Tijd voor een panoramafoto, eten en drinken. Wij zien nog een tweemans-touwgroep op de Biancograat aan de gang.

Wij bestuderen de route zover het kan; de instap, de graat en vooral wat na de graat komt. Wij denken dat de Biancograat geen probleem vormt, alleen wat erna komt. Voor zover wij aan informatie hebben kunnen vinden, is er geen fotomateriaal of voldoende omschrijving van het laatste gedeelte. Van de gids op de camping hebben wij alleen de informatie van het laatste gedeelte gekregen. Op het laatste gedeelte verkijken de meeste klimmers zich. Daar zit de crux. Qua vermoeidheid en III en IVe graads rotsen. En je denkt dat je er al bent. Maar dan moet je nog hoog, laag, hoog.

Na verloop van tijd, 45 minuten, stappen wij weer op. Daarvoor is net een grote Engelse touwgroep vertrokken. Die komen wij later bij de afdaling weer tegen. Op een of andere manier loopt het niet lekker met de groep. De sneeuw is al behoorlijk gesmolten, en dit al ruim voor twaalven. Dit belooft wat voor morgen. De sporen zijn nu waardeloos. Zelfs met je stijgijzers aan zit je dicht tegen doorslippen aan. Dat is precies het probleem van de Engelsen voor ons. Zij willen dat wij voor gaan. De groep valt en slipt alle kanten op. Bij het passeren geef ik ze een tip. Ze kunnen beter proberen om kort aan het touw te gaan. Hiermee voorkom je dat bij het uitglijden je een te hoge snelheid kan krijgen. En met kort touw loopt een touwgroep beter in de pas. Zij zien aan ons dat het werkt. Of ligt het aan de groep, whatever, zij proberen het uit.

Wij dalen met een lekker tempo. Het ritme is zoals bij het stijgen, en bij het afdalen, loopt het met vier man goed. De temperatuurverschillen onderweg zijn bij het lopen groot. Van nog relatief hard naar zachte sneeuw en terug (zon- en schaduwzijde). Het zomerzonnetje brandt goed. Met dit tempo van temperatuurstijging zullen wij in de toekomst de tochten op de gletsjer 1 á 2 maanden moeten vervroegen. Voor een deel zal het wel degelijk de menselijke invloed op het milieu zijn. Maar ik ben toch ook wel van mening dat voor een gedeelte natuurlijke eigen warmte- en koude cyclussen hierop van invloed zijn. Dat neemt niet weg dat wij met elkaar echt iets aan de uitlaatgassenuitstoot moeten doen. Dan bedoel ik wel, echt iets doen. En niet belasting innen en achterover leunen en dan maar hopen dat het vanzelf door consumenten afname spontaan oplost.

Hé, waar ben ik mee bezig, ik ben aan het genieten: terug naar de basis. Fysiek inspannen, geestelijk loskomen. Weer en wind voelen. Heerlijk de benenwagen nemen. Stap, stap, dalen tot wij bij de overgang van de ene naar de ander gletsjer zijn. Daar nemen wij een pauze en verlengen het touw van kort naar lang. Het laatste stukje over de gletsjer is gemakkelijk. Dat hebben wij gisteren al gedaan. Bekend terrein. Aan het einde van de gletsjer, bij de morene, kunnen wij onze klimspullen opbergen. Zo nu eerst een Bav…. Nog even wachten tot wij in de hut zijn.

Het afdalen over de morene is net zoals gisteren, alleen vandaag is er geen valpartij. Het loopt een stuk gemakkelijker als je de route weet. Je kunt beter je energie verdelen wanneer je het eindpunt weet. Eenmaal aangekomen bij de Tschiervahut (2583 m) storten wij ons op de 1,5 liter appelsap per man. Jan heeft de voorraad gehaald. Gisteren is het slecht bevallen om aan het bier te zitten: je droogt een beetje meer uit. Het is super warm op het terras. In de schaduw rusten wij uit onder het genot van salamiworst, noten, alles wat los en vast zit werken wij naar binnen. Het is vandaag prima gegaan, goed op hoogte gekomen, geen andere problemen gehad. Het weer is nog voor de komende dag goed. Dus morgen gaan wij over de Biancograat, de Bernina en dan slapen in de Marco e Rosahut. Alleen één probleem nog. Even de hut reserveren. De geruchten zijn dat het al volgeboekt zit. Via de huttenwaardin proberen we het, maar wij moeten het zelf doen.

Jordi gaat bellen, geen gehoor of gesprekstoon. En bij Hans lukt het ook niet. Mmmmmm dit zal toch niet waar zijn, na verloop van tijd waag ik ook een poging. Ik krijg contact. Met mijn houtje-touwtje Engels en Duits kan ik voor vier personen van de NKBV een reservering voor zondagnacht voor elkaar krijgen. YES!, voor de bakker. Inpakken, orde op zaken stellen en water maken. Nou ja, water zuiveren met een Miox-apparaat. Eten in de oude eetzaal. Soep, vlees en groenten en als dessert: koekjes. Het is iets minder warm dan gisteren. De ramen kunnen aan deze zijde wel open. Nog een beetje rommelen en wachten op het opladen van mijn camera-accu. Om negen uur kruip ik mijn lakenzak in, de rest ook. Gelukkig lig ik naast een raam, dat open kan en ook de hele nacht open blijft. Raam/deur open/dicht schijnt nog wel eens een discussiepunt in een lager te zijn. Het blijft nog lang rumoerig en warm. Met een vermoeid lichaam en een lege geest zweef ik toch weg, morgen de Bernina…

Bronnen:

http://www.sac-bernina.ch
http://www.hutten.be/htn-ch-tshierva.html
http://nl.wikipedia.org/wiki/Berninamassief