Hervé Barmasse “Bergen zijn als leermeesters”

Hervé Barmasse is een 39-jarige klimmer uit een Italiaanse familie van berggidsen en een van ’s werelds meest succesvolle alpinisten. Hij groeide op aan de voet van de Matterhorn. Hervé werd, onder bezielende leiding van zijn vader, berggids. Op ‘zijn’ Matterhorn heeft hij enkele primeurs geklommen, alsook in Patagonië en de Himalaya. Afgelopen winter was Barmasse op bezoek in ons land.

We ontmoeten Hervé midden in de drukte bij de stand van The North Face van de NKBV Bergsportdag. Tussen de lezingen door heeft hij nog net even tijd om ons te spreken. De 39 jarige klimmer weet er nog net een croissantje en een kop koffie tussendoor te verwerken.

Veel van onze lezers gaan naar de Alpen. Je werkt daar als berggids, wat zou je voor tips geven aan mensen die gaan klimmen?

Doe het rustig aan, ga stap voor stap. Begin bij de basis en ga dan verder. Alpinisme is niet zoals andere sporten. Je kunt het niet in een jaar onder de knie krijgen. Bij bergklimmen werkt dat niet zo. Je moet geduld hebben en je ervaring uitbreiden. Begin met een gids en als je solo gaat klimmen, begin dan met de juiste bergroute.

Wat zijn plekken die je kunt aanraden voor klimmers?

Voor beginnende klimmers is de noordelijke kam van de Piz Badile is een aanrader, en ook de Peuterey kam van de Mont Blanc.

Wat zou je zeggen tegen lezers die hun zinnen hebben gezet op het beklimmen van een berg, in die paar weken dat ze elk jaar in de Alpen zijn?

Ik zou tegen hen zeggen dat falen niet hetzelfde is als verliezen. Het is stom om te moeten klimmen. Zelfs als het weer goed is en de omstandigheden op de berg perfect zijn, kan het niet goed voelen. Je moet naar dat gevoel luisteren. Er is altijd een andere dag waarop je weer kunt gaan klimmen. Maar als je te ver gaat, krijg je die kans misschien nooit meer. Je moet een instinct ontwikkelen om te bepalen waar de grens ligt. Ook moet je accepteren dat een berg zich niet elke dag toegang tot de top geeft. 

Hoe kun je dat instinct ontwikkelen als je niet zo vaak in de bergen doorbrengt?

Als ik mensen naar een top gids, vorm ik een beeld van de groep. De groep mensen wil graag de top bereiken. Van tevoren bekijk ik de voorspelling van de weersomstandigheden. Bijna altijd lukt het om bij goede omstandigheden de top te halen. Als ik les geef aan toekomstige berggidsen gaan we soms voor de top terug. Ik leg uit dat vandaag niet de dag is en dat we terug moeten gaan. Het is soms een soort instinct. Je leert het in de praktijk, door ervaring.

Vraag je je wel eens af hoe je leven eruitziet wanneer je geen bergen beklimt?

Een hele dag thuis zitten, lukt me niet. Als ik 80 jaar ben zal het me misschien wel lukken. Elke dag doe ik wel iets buiten. Ik heb een racefiets waarmee ik graag de weg opga. Ook ga ik regelmatig hardlopen.

Lees je veel ?

Tijdens een expeditie heb ik veel tijd om te lezen. Er is dan geen laptop, geen televisie en geen mobiele telefoon, alleen boeken om te tijd mee door te komen. Ik lees dan tussen de tien en twaalf boeken. Tenminste als het mogelijk is ze mee te nemen. Zoveel boeken wegen al snel een kilo of 5, en de klimuitrusting moet ook nog mee. Extra gewicht is duur in het vliegtuig.

Spreek je van tevoren af met andere expeditieleden welke boeken ze meenemen?

Soms wel. Maar boeken zijn zoals schepijs. De een houdt van pistache, de ander van chocola. Met boeken is het net zo.

Je hebt over de hele wereld geklommen, van Patagonië tot de Himalaya. Wat zijn van je reizen de gebeurtenissen die je het meest zijn bijgebleven?

Het vreemdste voorval was in Chili waar ik tien dagen heb vastgezeten omdat ik mijn paspoort kwijt was. We waren vanuit Argentinië vertrokken, en kwamen over een gletsjer in Chili terecht. Chili was op dat moment kwaad op Argentinië. Ik zou niet op een gewone manier de grens naar Chili oversteken. Op de gletsjer staan immers geen grenskantoren. Ik zat in een kazerne waar ik niet weg mocht. Uiteindelijk is het via de ambassade goed gekomen. Een jaar lang was ik in Chili niet meer welkom.

Ook In China in 2012 is me een gebeurtenis bijgebleven. Ik was daar met andere klimmers aangekomen om te klimmen. Een bureau zou onze uitrusting naar het basiskamp brengen. Door allerlei moeilijkheden en politieke conflicten tussen Pakistan, China en India is het materiaal daar nooit gekomen. We hebben toen maar een kleinere top beklommen.

Wat was je beste ervaring?

De beste ervaringen zijn eigenlijk alle keren dat ik een nieuwe route probeerde te ontdekken. Klimmers die alleen zo snel mogelijk een top willen bereiken snap ik niet. Onderweg kijk ik ook altijd om me heen. De mensen en de cultuur van de plek waar ik ben zijn voor mij net zo belangrijk. Het gaat om het ontdekken. Nieuwe routes vinden op bekende bergen zoals ik samen met mijn vader op de Matterhorn deed.

Ervaar je druk om een top te moeten bereiken, om sponsoren tevreden te houden?

Nee, ik denk dat ik ook een mooi verhaal kan vertellen als ik de top niet bereik. De tocht, de ervaringen in de bergen is waar het voor mij om gaat. Een top beklimmen is voor mij niet zo belangrijk. De Everest via de normale weg beklimmen bijvoorbeeld, is voor mij niet aantrekkelijk.

Veel klimmers hebben en bucketlist met toppen, jij dus niet?

Voor mij is iets nieuws ontdekken belangrijker dan een top beklimmen. De Everest via de vaste route beklimmen lijkt me zoals gezegd niet interessant. Als ik zo de top bereik doe ik hetzelfde als duizenden voor me.

En je loopt er een groot risico

Het risico is betrekkelijk. Een maand nadat Reinholdt Messner me prees, als een van de klimmers die de traditie van het ware alpinisme voortzet, kreeg ik last van mijn schouders en nek. Het was zo erg dat ik me nauwelijks kon bewegen van de pijn. Röntgenfoto’s in het ziekenhuis lieten niets opmerkelijks zien.

Uiteindelijk besloten artsen door een operatie te kijken wat er mis was. Ze vonden een kleine botsplinter, ongeveer een centimeter van mijn centrale zenuwbaan. Als de botsplinter een centimeter de ander kant op was gegaan, was ik verlamd geweest. Ik besefte me toen hoe betrekkelijk alles is, en hoe betrekkelijk gevaar is.

Vanavond vertrek je weer naar Italië in voorbereiding op een nieuwe expeditie?

Ja, ik vertrek over een week naar Nepal om me voor te bereiden op een expeditie. Het doel van de expeditie is het openen van een nieuwe route op het zuiden van de Shisha Pangma. In Nepal blijf ik 3 weken. Daarna zal ik nog een maand in de Alpen trainen. Als de berg de kans geeft om de route te klimmen, moet ik er klaar voor zijn.

Voorlopig blijf je op zoek naar nieuwe uitdagingen?

Er zijn altijd nieuwe routes te ontdekken, daar is altijd kans op. Zoals op de Matterhorn. Eerst was er geen succes, er was geen goed advies. Later is het toch gelukt. Ik denk dat er een verandering in cultuur is, richting het verzamelen van prestaties. De noordwand van de Eiger is nu bijvoorbeeld een route waar berggidsen klanten mee omhoog nemen. Voor mij zijn bergen als leermeesters. Bergen geven me nieuwe, en verschillende ervaringen, waardoor ik verander. Ik bedoel met verandering in techniek als mentaal. Nieuwe ervaringen vormen me, en dat is voor mij avontuur.

Een deel van dit interview verscheen ook in Bergen Magazine 2017-2. Dat nummer kun je hier nabestellen