Wat is een ‘huisberg’?

Als je op vakantie bent in de Duitstalige delen van de Alpen, kom je de term ‘Hausberg’ vast wel tegen. Maar wat is zo’n Hausberg, of ‘huisberg’ nou eigenlijk?

Het Duitse woord ‘Hausberg’ betekent letterlijk ‘huisberg’ en wordt gebruikt om de meest prominente berg dichtbij de stad aan te duiden. Als een stad aan de voet van een berg ligt, is die berg vaak bijna automatisch de huisberg, maar een Hausberg hoeft niet in de stad te liggen.

Waar komt de term Hausberg vandaan?

Oorspronkelijk werd de term gebruikt om een berg aan te die bij de landerijen van een almboerderij hoort. De hoorde bij het gebied van een ‘huis’. In de wijnbouw wordt deze term nog vaak gebruikt om de relatie tussen een berg en de belangrijkste wijnboerderij op de berghellingen aan te duiden. Inmiddels is de relatie tussen berg en boerderij op veel plekken een beetje verwaterd, en is een nabijgelegen stad belangrijker geworden.

Geen nieuwtjes, vakantietips of winacties meer missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, of volg ons op Facebook

Wat maakt een Hausberg zo speciaal?

Vaak heeft een stad of dorpje een speciale band met de huisberg, of huisbergen. Van oudsher omdat de inwoners van de stad vaak erg afhankelijk waren van de boeren die op de hellingen van de hausberg voedsel verbouwden, er Vaak omdat ze de omgeving natuurlijk voor een groot deel bepalen. En daarmee ook het beeld dat mensen van een stad hebben. Waar je ook bent in bijvoorbeeld het Zwitserse Grindelwald, de machtige top van de huisberg, de Eiger, zie je overal. En denk je aan Zermatt? Dan denk je bijna automatisch aan de Matterhorn.

Soms zit er ook een bijzonder stukje geschiedenis aan de relatie tussen een stadje en de huisberg. De inwoners van het Oostenrijkse Zell am See zijn maar wat trots op het feit dat keizerin Sissi ‘hun’ huisberg, de Schmittenhöhe, beklom. En anders is de huisberg bijna altijd dé plek om van een mooi uitzicht over de stad te genieten.

Veel huisbergen zijn vanuit de stad dan ook prima te bereiken. Vaak gaan er kabelbanen direct vanuit de stad de berg op en kun je wandelend, mountainbikend of ’s winters skiënd tot bijna in de stad terug.

Hausberg of Stadtberg?

Een nadere term die je vaak tegenkomt is een Stadtberg. Hausberg en Stadtberg worden nog wel eens door elkaar gebruikt, maar meestal is er wel een verschil. Een Stadtberg is een berg die volledig binnen de bebouwde kom van een stad ligt. De Festungsberg en de Kapuzinerberg in Salzburg zijn daar een mooi voorbeeld van. Die bergen liggen helemaal binnen de bebouwde kom van de stad, terwijl de Gaisberg aan de rand van de stad als Hausberg wordt aangeduid.

Bekende huisbergen

Matterhorn, Zermatt

Het Zwitserse Zermatt en de Matterhorn zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Vanuit Zermatt ben je met de pendeltreinen gemakkelijk bij de berg. Ook is de omgeving van de berg goed ontsloten met kabelbanen. De bergtop zelf is echter wat minder makkelijk te bereiken. Nog altijd geldt de Matterhorn als een moeilijke beklimming.

Patscherkofel, Innsbruck

Van Innsbruck in Oostenrijk wordt wel eens gezegd dat de stad meer dan een huisberg heeft. Hoewel dat ook wel een beetje zo is, is de Patscherkofel toch eigenlijk wel de meest dominante berg, en wordt daarom vaak de Hausberg van Innsbruck genoemd. Alleen ligt de berg wel buiten de gemeentegrenzen. De Kleiner Solstein wordt ook wel eens de huisberg van Innsbruck genoemd.

Schmittenhöhe, Zell am See

De Schmittenhöhe bij Zell am See werd al genoemd. De 1965 meter hoge Schmittenhöhe is niet bepaald de meest imposante berg van de Kitzbüheler Alpen, maar het verhaal van Sissi die de berg beklom, maakt de inwoners van Zell am See maar wat trots. Wat natuurlijk ook meespeelt, is dat je ’s winters van de berg zo het stadje in skiet en ’s zomers wandel je vanuit het centrum zo de berg op. Of je pakt één van de kabelbanen waarvan het dalstation in de bebouwde kom van Zell am See ligt.

Mont Salève, Genève

De Mont Salève ligt in Frankrijk, maar je komt de berg net zo vaak in reisgidsen over Zwitserland tegen, meer specifiek, in reisgidsen over Genève. De 1379 meter hoge berg ligt praktisch op de grens tussen Zwitserland en Frankrijk en biedt een prachtig uitzicht op Genève en het gelijknamige meer. Daarom staat de berg vooral bekend als de huisberg, of meer poetisch, het balkon van Genève.