Onderzoek Ortler-massief: Gletsjers veranderen sneller dan ooit tevoren

Een groep geologen, klimaatonderzoekers, artsen, ingenieurs en wetenschappers uit meer dan 20 verschillende instellingen van over de hele wereld namen in 2011 deel aan een gezamenlijke onderzoeksexpeditie in het Ortler-massief om gegevens te verzamelen over de gletsjers, het klimaat en hoogteziekte.

Ortler-massief

Tussen de oostelijke Alpen (de Dolomieten) en de centrale Alpen (Graubünden, Zwitserland) ligt het Ortler-massief als schakel tussen de eerdergenoemde gebergten. Driekwart van het gebied bevindt zich meer dan 2.000 meter boven de zeespiegel en bevat spectaculaire gletsjers. De Ghiacciacaio dei Forni, de grootse gletsjer van Italië, ligt ook in het gebied. De belangrijkste toppen zijn de Ortler (3.905 m), Königspitze (3.851 m) en Cevedale (3.769 m).

Smeltende gletsjers

"Gletsjers zijn een waardevol archief. Ze geven informatie over het milieu en het klimaat van het verleden en tevens over de huidige en toekomstige ontwikkelingen”, aldus het persbericht van de European Academy van Bolzano (EURAC), in het hart van de Dolomieten. Experts van de afdeling brand- en civiele bescherming van de autonome provincie Bolzano boorden samen met een internationaal team van onderzoekers tot 75 meter diep op een hoogte van 3.859 meter op de gletsjer van de berg Ortler.

De ijsboorkernen werden geanalyseerd in de laboratoria van het Byrd Polar Research Center van de Amerikaanse Universiteit van Ohio, als ook in de laboratoria van de Universiteiten van Venetië en Innsbruck.

Resultaten van ijskernen

De eerste resultaten lieten zien hoe de opwarming van de atmosfeer invloed heeft uitgeoefend op het innerlijke van de gletsjers en de aanvulling van de gletsjeroppervlakken die 30 jaar lang geobserveerd waren. Daaruit bleek volgens de onderzoekers dat de gletsjers zich in de afgelopen eeuwen, en mogelijk in de laatste duizend jaren, nog nooit zo snel terug getrokken hebben zoals dat nu het geval is. De ijskernen tonen aan dat zowel de temperatuur van de atmosfeer als ook het smelten van het oppervlak in een razend tempo zal toenemen.

Povlakte

De wetenschappers bestudeerden ook de luchtvervuiling. Ze  haalden sneeuw weg van de oppervlaktelaag van de Ortler en vonden daarin sporen van milieuverontreinigende stoffen afkomstig van de Povlakte. Hieruit bleek dat de deeltjes door de luchtcirculatie van de omringende vlakten naar het hooggebergte worden vervoerd. Geologische experts kwamen door geplaatste sensoren op de gletsjer en de daaruit voortkomende metingen van boven- en ondergrondse temperaturen erachter dat de gletsjerbodem, ondanks de stijgende temperaturen, nog steeds stijf bevroren is.

Onderzoek naar hoogteziekte

Dankzij de gegevens die bij de gletsjers werden verzameld was er tevens de mogelijkheid voor een medisch onderzoek naar hoogteziekte. Wetenschappers van het EURAC-Instituut vergezelden de expeditie en onderzochten of het risico op hoogteziekte met behulp van echografie in een vroeg stadium kan worden gediagnosticeerd. Hun onderzoek toonde een relatie aan tussen de symptomen  van hoogteziekte en een toename van de diameter van de optische zenuw, wat met behulp van ultrageluid kon worden gedetecteerd.

Het behaalde resultaat zal nog verder uitgezocht moeten worden maar er is in ieder geval een belangrijke nieuwe benadering gevonden om hoogteziekte, dat voor hooggebergtebeklimmers dodelijk kan zijn, te voorkomen. Bron: stol.it