Akvavit – rijpen op een schip tussen Noorwegen en Australië
Akvavit of akevitt is een sterke drank die vooral gedronken wordt in Scandinavische landen en in het noorden van Duitsland. De naam van het goedje is afkomstig van de Latijnse uitdrukking aqua vītae, dat ‘water van het leven’ betekent. In Nederland staat de drank daarom ook wel bekend als aquavit. Traditioneel gezien heeft akvavit een goudgele kleur en bevat het een alcoholpercentage van ongeveer 40 procent.
Productieproces
Het productieproces van akvavit begint met het destilleren van graan of gefermenteerde aardappelen. Na de eerste destillatie wordt het geheel op smaak gebracht met een mengsel van kruiden, specerijen en soms fruitolie. Volgens de reguleringen van de Europese Unie moet hierbij de smaak van karwij of dille overheersend zijn. Andere veelgebruikte smaakmakers zijn kardemom, komijn, anijs, venkel, koriander, amber en citroen- en sinaasappelschillen.
Geen nieuwtjes, vakantietips of winacties meer missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, of volg ons op Facebook
Nadat het brouwproces voltooid is wordt de akvavit vaak opgeslagen in eikenhouten vaten. De manier waarop dit gebeurt is van grote invloed op het eindproduct en verschilt sterk per land. Zo is het in Zweden en Denemarken gebruikelijk om de drank slechts kort te laten rijpen, waardoor deze zijn heldere kleur behoudt. In Noorwegen daarentegen slaat men de akvavit gedurende langere tijd op in eikenhouten vaten, soms wel voor een periode van twaalf jaar. De drank krijgt hierdoor een veel donkere kleur en sterkere smaak. Verscheidene merken akvavit worden na het rijpingsproces bovendien nog extra bijgekleurd met karamel.
Een bijzondere Noorse variant van de drank is de ‘Linje Aquavit’. Deze soort wordt voorafgaand aan de verkoop eerst per schip vanuit Noorwegen naar Australië en terug getransporteerd. Als gevolg van de constante beweging, de hoge luchtvochtigheid en de wisselende temperatuur aan boord van de schepen rijpt de akvavit op deze manier sneller en krijgt de drank een veel doordringendere smaak.
De oudste verwijzing naar een drankje genaamd akvavit stamt uit een brief uit 1531. Hierin schrijft Eske Bille, de Deense heer van Bergenhus, aan Olav Engelbrektsson, de laatste rooms-katholieke aartsbisschop van Noorwegen, over een drankje genaamd ‘Aqua vite’ dat “een hulpmiddel vormt tegen alle ziektes die een mens kan hebben, zowel van binnen als van buiten.”
Hoewel deze alles genezende werking van akvavit inmiddels door wetenschappers in twijfel wordt getrokken, zijn veel mensen er nog steeds van overtuigd dat de drank onder meer goed helpt bij het verteren van veel voedsel, in het bijzonder haring, krab en gerookte vis.
Traditioneel wordt de alcoholische versnapering dan ook vooral genuttigd op feestdagen, waaronder kerstmis in Denemarken en het midzomerfeest in Zweden.
Overigens bestaan er ook regionale verschillen in de manier waarop akvavit gedronken worden. Zo geven de Zweden, Denen en Duitsers er de voorkeur aan om de drank ijskoud te serveren, terwijl de Noren hun akvavit op kamertemperatuur drinken. Vaak gebeurt dit in kleine shotglaasjes en wordt de drank genuttigd als schnaps. Daarnaast wordt de sterke drank vaak gecombineerd met bier, maar volgens puristen gaat dit ten koste van de unieke smaak van akvavit.
