Skiënd de verlaten Oekraïense bergen verkennen
Bergsport in de Oekraïense Karpaten - wintertochten 2013
“Mensen! Opstaan, rugzakken pakken, ontbijten en wegwezen!” Het is half zes ’s ochtends. Donker buiten, een graad of min tien en de tent is van binnen beslagen. “Dat meen je niet”, denk ik en draai me om. Maar als ik een half uur later, tas grotendeels gepakt en rond het kampvuur, met een kop warme thee in mijn handen de eerste verlichte luchtstroken zie, geniet ik van de frisse ochtend en ons sportieve gezelschap.
Tekst en foto's: Tilia Maas Geesteranus
8-daagse skitocht
Ik ben mee op een 8-daagse skitocht door de verlaten Oekraïense bergen, de Karpaten (max. 2061 m). Rugzak, tent, eten, een wat ouder paar toerski’s en 8 Oekraïense mannen om me gezelschap te houden. Na de eerste dag is de scepsis eraf – deze Hollandse dame weet van aanpakken. En is niet bang om op d’r snufferd te gaan. Want dat gebeurt regelmatig. Het is lastig de balans te vinden met ietwat stroeve ski’s, af en toe papsneeuw, onderliggende stenen of struikjes en een rugzak van 20 kilo.
Milimeter voor milimeterDe tocht die we maken, gaat dwars door de wilde natuur, over ingesneeuwde 4x4 wegen en langs smalle paadjes. We komen geen levende ziel tegen en wanen ons heer en meester over de eindeloze bergtoppen. Een deel van de tocht gaat langs de Oekraïense -Roemeense grens (hiervoor was een vergunning aangevraagd). Met op één dag sneeuw en mist is het een wat onwerkelijk, guur terrein. De mensen met wie ik op pad ben, kennen de regio goed en hebben zich vakkundig voorbereid. Kaarten, GPS, kompas, ervaring, kennis van sneeuw. We hebben genoeg momenten om op krachten te komen met een hap noten en warme thee. Ik heb onder andere de ‘taak’ om elke dag zuurtjes te verdelen en ook die geven net dat zetje in de rug als het even zwaar is.
Met een paar anderen behoor ik tot de ‘paparazzigroep’ en we staan vaak stil om unieke momenten vast te leggen. Zoals op die prachtige zonovergoten ochtend. Het was een flinke klim omhoog. Mijn gezelschap heeft daarbij een aantal Nederlandse scheldwoorden kunnen leren… De sneeuw was papperig vanwege het heerlijke zonnetje en de helling zo steil, dat we dwars omhoog moesten, millimeter voor millimeter. Uiteindelijk bereikten we de bergkam en hadden we een spectaculair uitzicht over de Roemeense bergen. De zon scheen ons fel in de ogen en damp steeg op uit de dalen. Ik nam voor het eerst het voortouw en baande me een weg door de verse sneeuw, de groep mannen volgde in mijn sporen.
’s Avonds sliepen we in de tent of in herdershutten (koliba). Oekraïne heeft als een van de laatste Europese landen een levendige herderscultuur: in de zomermaanden trekken herders met het dorpsvee de bergen in naar verse bergweiden. Omdat de melk snel zuur wordt en er geen Campina-vrachtwagen voorbij komt rijden, maken ze ter plekke verse kazen, waaronder één soort die wel wat weg heeft van Parmezaanse kaas.
De hutten staan in de winter leeg en bieden prima beschutting en warmte: vaak is er een oven en droog hout! Ook op dit punt was onze organisatie perfect: bij aankomst op de overnachtingsplek werd de kookploeg ingedeeld en hield de rest zich bezig met hout halen, hakken en zagen en de slaapplekken in orde maken. Van te voren was per avond het menu bepaald en het eten verdeeld. De ene avond bietensoep, dan weer rijst met (gedroogde) groenten of pasta met vlees. De laatste avond zelfs hete thee van gedroogde appels met honing, een echte Oekraïense lekkernij. Het knisperende, open vuur warmt onze handen, voeten en gezichten, maar geeft bovenal een heerlijk groepsgevoel.
De top van de bergn Chevchen
De laatste dag was bijzonder. We lieten onze rugzakken en ski’s in de koliba en stapten in vlotte pas de berg op. Wat een heerlijkheid zonder zware bepakking. We wilden de top van de berg Chevchen (1766 m) bereiken alvorens aan de afdaling te beginnen. Het was ijzig koud en ik kreeg een bloedneus door mijn opwarmende lichaam. Doorlopen. Het vocht rond onze ogen vroor als prachtige parels vast aan onze wimpers. Eén foto van ons groepje ijsmannen is voldoende en we daalden snel af. Bij de koliba bepakten we ons weer met rugzak en ski’s en begonnen aan het eind van onze tocht. Het werd een beproeving na wat aanvankelijk een soepele afdaling leek: het pad werd smal, steil en vol met stenen en boompjes. De eerste meters leken nog leuk en de groep wachtte me juichend op als ik staand de bocht om kom geskied.
Maar toen ontsprong er een klein riviertje op ons pad en het skiën wordt echt onmogelijk gemaakt. We trokken onze ski’s uit en wandelden een stuk. Waar het riviertje zich bij de rivier ‘Zwarte Cheremosh’ voegt wordt ook het ‘pad’ breder. Deels skieden we over de bevroren rivier (die gelukkig niet diep is). Het was even spannend toen we onze ski’s weer uit moesten doen en een sprongetje over ijsschotsen maakten. Maar, op de eerste na die de ski’s nog aan had, bracht iedereen het er droog vanaf en wandelden we het eerste dorp binnen. Het was raar weer mensen te zien, honden te horen blaffen, een opgepimpte Lada voorbij zien stuiven. Het meest afgelegen en onherbergzaamste dorp staat voor ons symbool voor beschaving. We moesten er zelf om lachen.
Meer informatie of een reis naar Oekraïne boeken: www.karpatenreizen.com
