Is de Rifugio Guide del Cervino Zwitsers of Italiaans?

In 1984 verrees op de rotspunt Testa Grigia, op de grens tussen Zwitserland en Italië de Rifugio Guide del Cervino. De berghut lag vlak aan de grens, nog net in Italië en bood een onderdak voor klimmers die de overgang tussen de twee landen maakten, of naar de top van de Klein Matterhorn wilden. Maar bijna veertig jaar later is er met de grens iets raars aan de hand. Ligt de hut nou nog in Italië, Zwitserland, of allebei?

Grensverschuivingen door klimaatverandering

Dat de warmte problemen geeft in de Alpen, mag geen nieuws meer heten. Gletsjers zijn door de warmte instabiel, waardoor er dit zomerseizoen al een groot dodelijk ongeluk is gebeurd, en er op veel plekken routes gesloten zijn om meer ellende te voorkomen. Maar naast zulke directe gevolgen, levert de warmte ook problemen op die je wellicht minder snel verwacht. Want door het smeltende ijs hoog in de bergen, is onduidelijk in welk land een berghut staat. 

Geen nieuwtjes, vakantietips of winacties meer missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, of volg ons op Facebook

Wat is er aan de hand?

Op veel plekken volgt de landsgrens tussen Italië en Zwitserland allerlei geografische grenzen. Denk dan aan bijvoorbeeld hoge bergkammen, rivieren, meren, of zoals in het geval van de Rifugio Guide del Cervino, een waterscheiding. Zulke natuurlijke grenzen lijken onveranderlijk, maar niets is minder waar. Want hoewel de Rifugio dus ooit in Italië werd gebouwd, is die situatie inmiddels veranderd. De waterscheiding die ooit de grens aangaf, ligt nu onder de hut. 

Hoe kan dat?

Heel simpel: de gletsjer smelt. Sinds de hut gebouwd is, is de gletsjer een groot deel van haar massa verloren. Onder invloed van die veranderende massa is de waterscheiding tussen Italië en Zwitserland verschoven en de grens dus ook. 

Tenminste, in theorie. Grenscorrecties als deze zijn niks nieuws, in de loop der jaren zijn de grenzen hoog in de Alpen wel vaker verschoven. Maar in dit geval zijn de Zwitsers en Italianen al jaren aan het onderhandelen. Want waar dit soort onderhandelingen normaliter gaan over ‘lege’ delen van het hooggebergte, gaat het nu over een lap grond met economische waarde. De berghut en alle andere infrastructuur en faciliteiten eromheen zijn namelijk behoorlijk wat geld waard. 

Dat zorgt voor problemen bij de berghut. Die is namelijk toe aan renovaties, maar omdat het onduidelijk is in welk land de berghut staat, kan er geen bouwvergunning worden aangevraagd. Daardoor zijn de noodzakelijke renovaties keer op keer uitgesteld. Inmiddels zou er een akkoord zijn, dat nog wel door de Zwitsers moet worden goedgekeurd. Maar dat gebeurt waarschijnlijk pas in 2023. Tot die tijd blijft de Rifugio Guide del Cervino een grensgeval. 

Meer weten? Op de website van de kaartenmakers van het Zwitserse Swisstopo staat een uitgebreid artikel over de verschuivende grens bij de Rifugio Guide del Cervino.