Tour des Muverans: 4- of 5-daagse bergwandeltrektocht in Zwitserland

Het massief van de Muverans ligt tussen het Meer van Genève, Sion en Martigny. Het gebied is bij Nederlanders vrij onbekend. De meesten lopen de route in 4 of 5 dagen. Op internet staan de wandeltijden en hoogteverschillen. Het is een van de mooiste trektochten van Zwitserland die ik ken.

Tekst: Noes Lautier

Hoeveel dagen duurt de Tour des Muverans?

De Tour des Muverans loopt rondom de Petit (2810 m) en de Grand Muveran (3051 m). Je kunt de tocht in 4 of 5 dagen lopen. In 4 dagen betekent stevig doorlopen, maar het kan wel. De tocht gaat door twee kantons: Wallis oftewel Valais en Waadt oftewel Vaud. Een groot deel van de route speelt zich bovendien af in het Réserve Naturelle du Pont de Nant. De botanische tuin La Thomasia bij Pont de Nant is de poort naar het natuurpark. Omdat de klimatologische omstandigheden zeer gunstig zijn, staan hier bijna 3000 alpenplanten, ook uit de Himalaya. 

Let op!

De indeling in etappes in het artikel in Bergen Magazine is níet de dagindeling die wij hebben aangehouden. Omdat er vier uitstekende startpunten zijn en zo veel verschillende overnachtingsmogelijkheden, kun je prima je eigen etappe-indeling maken.

Beste periode om de Tour des Muverans te lopen

Eind juni tot eind september. Als er nog sneeuw ligt, kan een pickel handig zijn, eventueel zelfs stijgijzers. Wij liepen de route in september.

Markering Tour des Muverans

De route is uitstekend gemarkeerd, maar toch zijn er enkele punten waar je even in verwarring zou kunnen zijn. Zie bij De paden.

Startpunten Tour des Muverans

Er zijn vier goede startpunten voor de route: Derborence, Pont de Nant, Ovronnaz em Anzeindaz.
Derborence is bekend van twee disproportionele bergstortingen, in 1714 en 1749, die mens en dier hebben bedolven. Bij de tweede steenstorting is het Lac de Derborence ontstaan. Naar Derborence loopt een spannend, nogal smal en steil weggetje.

Pont de Nant is per auto te bereiken, of per bus plus taxi.
Anzeindaz is eveneens per taxi te bereiken vanuit Solalex. Taxi reserveren via Refuge de la Tour: 0041 24 498 11 47. Taxi reserveren via Refuge Giacomini: 0041 24 498 22 95.
Ovronnaz is de ideale startplaats omdat het makkelijk bereikbaar is. In het dorp zijn de thermale baden van Thermalp; men zegt dat die heilzaam werken na een forse inspanning.

Kabelbaan Jorasse

Ca. 14 juni – 26 okt, dagelijks (met slecht weer gesloten).
Eerste baan 8.30 of 9 uur, zie voor de actuele tijden de website, de tijden variëren gedurende het seizoen.
Laatste baan 16.15 of 17 uur

Beschreven tocht in het artikel in Bergen Magazine 5-2014

Dag 1: Ovronnaz/Jorasse – Lui d’Août – Col de Fénestral (2453 m)/Cabane de Fénestral – Cabane de Sorniot (3.15 uur, 515 m stijgen en 400 m dalen).

Dag 2: Sorniot – Col du Demècre (2361 m)/Cabane du Demècre – hoogtepad – Rionda – Cabane de la Tourche (4.30 uur, 490 m stijgen en 300 m dalen). Met slecht weer: Col du Demècre (2361 m)/Cabane du Demècre – Chalet Neuf (1865 m) – L’Au d’Arbignon (1649 m) – Rionda – Cabane de la Tourche (6 uur, 890 m stijgen en 700 m dalen).

Dag 3: La Tourche – Col des Perris Blancs (2544 m) – Pont de Nant/L’Auberge du Pont de Nant – Alpage de la Vare (5.10 uur, 850 m stijgen en 1290 m dalen).

Dag 4: La Vare – Col des Essets (2029 m) – Anzeindaz/Refuge de la Tour en Refuge Giacomini – Pas de Cheville (2012 m) – Derborence/Refuge du Lac de Derborence – Gîte de l’Alpage de Dorbon (5 uur, 890 m stijgen en 690 m dalen).

Dag 5: Dorbon – Col de la Forcla (2547 m) – Cabane de Rambert – Ovronnaz/Jorasse (5.10 uur, 815 m stijgen en 935 m dalen).

De onderkomens

Slechts twee hutten zijn eigendom van een afdeling van de Schweizer Alpen Club SAC – Rambert en La Tourche – de overige accommodatie is privébezit of eigendom van een vereniging. De Tour des Muverans is bij ons onbekend, maar niet bij de Zwitsers. In de weekends zijn sommige hutten druk. De hutten zijn het rustigst van zondag- tot en met donderdagnacht en in september.

Hoe moeilijk/makkelijk

De Tour des Muverans is geen moeilijke bergwandeling. Toch is deze route niet geschikt voor kleine kinderen of mensen met hoogtevrees omdat de paden op enkele trajecten zeer smal zijn en langs diepe afgronden lopen. Sommige trajecten zijn steil en stenig. Als er nog sneeuw ligt, kan een pickel noodzakelijk zijn en eventueel ook stijgijzers.

De moeilijkste trajecten zijn T3. Hier vind je informatie over de moeilijkheidswaardering van wandelpaden. De smalste passages zijn voorzien van zekeringen in de vorm van kabels of kettingen.

De paden

Hieronder volgt een beschrijving van de paden met de klok mee vanuit Ovronnaz.

Ovronnaz/kabelbaan Jorasse – Col de Fénestral
Mooi, makkelijk pad door alpenweiden en op het laatst door een niet al te steile flank.

Fénestral – Cabane de Sorniot
Eerst een redelijk steil paadje, daarna makkelijk pad naar de hut.

Sorniot – Col du Demècre
Prachtig pad door lieflijk alpenlandschap met alpenroosjes en bosbesstruiken (heerlijk).
Alternatief Sorniot – Portail de Fully – over de graat naar de Col du Demècre. Wegens dichte mist niet gelopen. Volgens de huttenwaardin prachtig uitzichtrijk pad over een graat.

Demècre – Cabane de la Tourche
Via de officiële, hoge route rechtstreeks naar Rionda. Weergaloos mooi pad dat een beetje op en neer gaat. Smal, waar nodig voorzien van kabels. Rechts de hoge rotswanden van het massief van de Muverans en de Petite en de Grande Dent de Morcles, links het mooie uitzicht op het Mont Blancmassief en verderop op het Meer van Genève. Het pad volgt de contouren van het gebergte, door alpenweiden. Dat pad loopt telkens via een uitzichtrijk rotskopje en ziet er vanuit de verte elke keer heel spectaculair uit. Over deze etappe staan enge verhalen op internet. Wij zaten de hele tijd te wachten waar het nu eindelijk eens levensgevaarlijk zou worden, maar er waren nergens gevaarlijke passages. Maar met slecht weer, slecht zicht, regen of sneeuw: niet doen. Dan moet je op de splitsing bij Le Dzéman links afslaan en via de hut Chalet Neuf naar La Tourche lopen.
Alternatief Demècre – Chalet Neuf – L’Au d’Arbignon – Rionda – Cabane de la Tourche. Niet gelopen, ik had mooi weer. Naar zeggen goed pad, wel steile stukken. Vierhonderd meter extra stijgen en dalen.

Top beklimmen: vanaf La Tourche, maar nog beter vanaf Rionda, waar je op weg naar La Tourche langskomt, kun je de Grande Dent de Morcles beklimmen via een oude militaire weg. Heel mooi, indrukwekkend en wit-blauw-wit gemarkeerd, oftewel moeilijkheidsgraad T4. Niet gedaan wegens tijdgebrek. Jammer! Reken ca. 2,5 à 3 uur heen-en-weer. Of korter als je snel bent.

La Tourche – Col des Perris Blancs
Via La Vire aux Boeufs. Ook over dit korte traject staan enge verhalen op internet, maar hier konden wij opnieuw niets gevaarlijks ontdekken.
Vanuit de hut ben je zo bij de Vire, die uit een deels uit de rotsen gehakte traverse bestaat. Daarna beland je in een gruisflank waar een prima, zij het wel redelijk steil pad in is aangelegd. Het gruis is van de goede soort met afgeplatte steentjes die niet onder je zolen wegrollen, zogeheten gruis-met-grip. Op de col ontbreekt het bordje met de naam van de col en de hoogte. Die Zwitsers toch, die vergeten dat eigenlijk nooit.

Perris Blancs – Pont de Nant
Dit is een steile en stenige afdaling waar je je aandacht bij nodig hebt, maar het pad is niet smal en loopt niet langs gevaarlijke afgronden. Als de stenen vochtig zijn, zijn ze direct spekglad! Hier heb je onder andere zicht op de rotsmassieven van de Petit en de Grand Muveran. De prachtig geel en grijs gekleurde bergen vormen echter zo’n chaotische hoeveelheid hogere en lagere toppen, dat je niet meteen ontdekt wat nu welke top is. Eenmaal in de vlakte bij boerderij Le Nant loop je langs de ruisende beek l’Avançon de Nant naar de smaakvol ingerichte botanische tuin La Thomasia en L’Auberge du Pont de Nant.

Pont de Nant – La Vare
Het eerste stuk is een brede jeepweg, maar gelukkig door een mooi landschap. In een lekkere stijging loop je door een lariksbos naar Le Richard, een boerderij met kaasverkoop. Hopelijk leeft de oude eigenaar nog (met baard en snor), hij is al een beetje dementerend, maar is nog steeds zeer gevat. Op de vraag ‘Hoe lang woont u hier al’, antwoordde hij: ‘Ik ga pas weg als ik dood ben.’ De vrouwen runnen de boerderij.
Naar Alpage de la Vare loopt een goed pad door prachtige alpenweiden, met zicht op de hoge wanden van de Haut de Cry. De boerderij van La Vare ligt in een uitgestrekte vlakte, een superplek.

La Vare – Col des Essets – Anzeindaz
De wandeling naar Anzeindaz via de Col des Essets is een relaxte wandeling door weidelandschap met een kleine stijging. Eerst over de lange vlakte en dan in een prachtig groen landschap omhoog over een stenig maar prima pad naar de Col des Essets, die nauwelijks een echte col te noemen is. Heerlijk lopen, maar geen vermeldenswaardige hoogtepunten.
In Anzeindaz zijn drie hutten, maar La Barraux is een zelfverzorgershut die eigenlijk niet door wandelaars op de Tour des Muverans gebruikt wordt. Refuge Giacomini en Refuge de la Tour zijn wel etappeplaatsen op de Tour.

Anzeindaz – Pas de Cheville – Derborence
Het is een eitje om naar de Pas de Cheville te lopen. Daarna begint een steile en stenige afdaling in een soort kloof. Dit is landschappelijk de minst mooie etappe, ondanks de steilte en de omringende rotsbergen. Niet dat het hier lelijk is, maar de rest is zó mooi, dat het direct opvalt als een etappe iets minder mooi is.
Het laatste stuk naar het toeristische Derborence met zijn prachtige meer gaat door een bos. Op de splitsing rechts aanhouden, rechtstreeks naar het meer.

Derborence – Gîte de la Chaux de Dorbon
Voorbij het meer is het wel mooi, maar opnieuw niet groots en meeslepend. Wel ligt er ergens in de vlakte een gigantische boomstam die vermoedelijk uit de laatste ijstijd is, want er staan nergens zulke oude bomen met zulke dikke stammen. Hoe dichter je Dorbon nadert, hoe mooier het wordt, met mooie kalkrotsen. Gîte de la Chaux de Dorbon staat niet als een hut op mijn kaart aangegeven, hopelijk wel op de nieuwere versie. Op mijn kaart staat ‘la Chaux 1956 m’, maar zonder pictogrammetje ‘hut’.

Dorbon – Col de la Forcla
Volg vanaf de hut gewoon de bordjes ‘Col de la Forcla’. Het pad naar de col gaat door een telkens wisselend landschap. Eerst een makkelijk pad, daarna wat lopen op rotsplaten voorzien van gaten, daarna steeds meer rotsblokken op het pad, vervolgens een groot blokkenveld waar je met geen mogelijkheid ook maar enigszins comfortabel doorheen komt. Tot in september ligt er een sneeuwveld, niet steil, midden in dat blokkenterrein. Het laatste stuk is weer een gruispad met een goed pad erdoorheen.

Forcla – Cabane de Rambert
Het gruispaadje aan de andere kant van de col is zeer steil en wordt gevolgd door een traverse via een smal paadje. Verrassing: je moet ca. 2 à 3 meter makkelijk afklimmen door een schoorsteen. Let op de traverse goed op dat je de onooglijke afslag naar de Cabane de Rambert niet mist: er is met rode verf ‘Rambert’ op een rotsblok geschilderd, hier rechts aanhouden. Dat pad is smal en steil en dus vermoeiend. Je kunt ook links aanhouden en dan verderop via het normale huttenpad naar de hut, maar dat is ook vrij steil.

Rambert – Ovronnaz
De afdaling naar Ovronnaz bestaat uit telkens een steil stuk pad en dan weer een vlakte. Niet moeilijk, wel opletten waar je je voeten neerzet. Vanaf de hut volg je eerst een stuk ‘La Saille’, maar op de splitsing waar La Saille en Bougnone verschillende kanten op gaan en waar géén aanwijzing ‘Tour des Muverans’ op het richtingbord staat, het pad nemen dat lichtjes stijgend rechtdoor gaat. Als je daar kiest voor afdalen richting Ovronnaz kun je bij het huisje van Saille voor ‘Bougnone’ en ‘Jorasse’ kiezen maar dan moet je wel weer ruim 100 meter stijgen.

De hutten langs de Tour des Muverans

Lui d’Août
Gezellige hut in een voormalige boerderij. Twee slaapzalen, een grote met 32 matrassen en een kleinere, type lange plank met een rij matrassen naast elkaar. Goed sanitair (douches). Er worden zo veel mogelijk streekproducten gebruikt. Specialiteiten: Thé marmotte met kruiden die rond de hut worden geplukt, o.a. wilde tijm, brandnetel, dennennaalden, munt etc.

Soep met wilde spinazie en brandnetelblad; de kaas komt van de boerderij iets verderop. De tarte maison is altijd van het fruit dat op dat moment in de streek rijp is. Op de Assiette du berger, met kaas en worst loop je moeiteloos naar de volgende hut.

Bijzonder: Pavé de sérac, witte kaas die van het vocht van de kaas gemaakt wordt. De kaas wordt in plakken van ca. 1 cm gesneden, en in olijfolie gebakken, met tomaten.
Meer weten?

Cabane de Fénestral
Er is een nieuw, modern gebouw neergezet. Helaas heb ik het interieur niet gezien omdat de hut nog in aanbouw was. Van buiten ziet het er prima uit. Bijzonder: het fenomenale uitzicht op het Mont Blancmassief en de bergen ten oosten daarvan.
Meer weten?

Cabane de Sorniot
Makkelijk bereikbare en dus drukke hut. Sober uiterlijk, maar binnenin modern en comfortabel. Met kamers voor 4, 6, 8 en 12 personen, lekkere dekbedden, prima sanitair. Het eten was heerlijk, maar hoe de menukaart er in 2015 uit zal zien is ongewis, want er komt een nieuwe huttenwaardin. Ongetwijfeld zal zij haar eigen culinaire specialiteiten introduceren. Fantastisch uitzicht op de Grand Combin.
Meer weten?

Cabane du Demècre
Kleine hut op een prachtige plek. Omdat de hut in 1914 als verdedigingswerk is gebouwd, staat hij niet óp de brede graat, maar verstopt achter een rotsmuur zodat hij niet zou opvallen. De hut wordt gerund door vrijwilligers. Hier krijg je het echte huttengevoel, vanwege de kleine ruimte en de weinig luxe, met buitentoilet. Gelukkig zijn er wel dekbedden en niet van die vreselijke paardenharen kriebeldekens. Culinaire hoogtepunten zijn hier niet te verwachten, tenzij een van de vrijwilligers veel van koken houdt. Mooi uitzicht. Dat geldt voor alle hooggelegen hutten op deze tocht.
Meer weten?

Cabane du Chalet Neuf
Omdat wij de hoge route hebben gelopen, zijn wij hier niet geweest. Volgens de site: 32 slaapplaatsen, maar je moet zelf je eten meenemen en koken. Er is alleen in het weekend een huttenwaard.
Meer weten? 

Cabane de la Tourche
Supermoderne, grote hut met veel comfort en kleine en grote kamers/slaapzalen met dekbedden. Het eten is prima, huttenwaardin Karine Moix is een goede kokkin. Karine is inventief en vol energie. Ze organiseert onder andere eenmaal per jaar een vrijgezellendag waarbij een berg beklommen wordt en er gespeed-datet kan worden. Elke zomer werkt er een Nepalees als huttenhulp.
Meer weten? 

L’Auberge de Pont du Nant
Meer een herberg dan een berghut, sfeervol, met 2-persoonskamers en een slaapzaal. Mooi oud gebouw met een heerlijk terras. Als je van de haute cuisine houdt, moet je hier zijn. Het devies is hier cuisine nature, dus koken met verse ingrediënten, voor zover mogelijk uit de streek. Heel lekker, niet goedkoop maar evenmin heel erg duur.
Meer weten? 

Alpage de la Vare
Heerlijke plek, twee gebouwen: eentje voor het eten en de keuken, het andere met de slaapzalen. Hier kun je slapen in het stro, maar er zijn ook twee normale slaapzalen, met dekbedden. Wie het stro wil proberen: op het stro wordt een stevig doek gelegd, zodat je het stro niet voelt kriebelen. Het sanitair is niet luxueus, maar voldoet prima. Het past perfect bij deze plek; hier zou grote luxe misstaan. De specialiteiten zijn de zelfgemaakte siropen, onder andere de lavendelsiroop, die elke lavendelliefhebber ooit een keer gedronken zou moeten hebben. De ingrediënten voor de soep worden deels uit de omgeving geplukt, zoals wilde spinazie etc. De eigenaar is boer en hij hoedt koeien en schapen. Het vlees in de soep van de dag komt van zijn eigen koeien. Ook hier krijg je regionaal eten. De fondue was subliem.
Meer weten? 

Refuge Giacomini
Was gesloten toen ik erlangs kwam, maar vrienden die de Tour des Muverans al tweemaal gelopen hebben, zijn zeer enthousiast over dit adres. Zowel over de sfeer als over het eten.
Meer weten? 

Refuge de la Tour
Sympathieke herberg met een uitgebreide menukaart. Goede kamers voor 2 en voor 4 personen plus een slaapzaal. De ham is in de schoorsteen gerookt, en bij de rösti kijg je ham, kaas en eieren (Poêlon de la four). Zoals de waard het zelf zei: ‘Daarna heb je drie dagen geen eten meer nodig.’ Alles wordt op houtvuur klaargemaakt, ook de tarte maison. Zoetekauwen mogen de Cornet à la crème niet missen: een krokant gebakken mandje van koek gevuld met vanille-ijs, dubbele slagroom en warm fruit. Ook daarop kun je een paar uur vooruit.
Meer weten?

Refuge du Lac de Derborence
Het minst gezellige adres op deze route. Prachtige ligging, mooi terras en de kaart is ook in orde. Maar het personeel is een beetje stug en dit is een toeristische trekpleister waardoor het echte bergengevoel ontbreekt.
Meer weten?

Gîte de la Chaux de Dorbon
Het meest Spartaanse onderkomen qua comfort, maar wel – evenals La Vare – een absolute aanrader. Mooi boerderijtje midden in de alpenweiden. Met een kleine veestapel. Een koe zorgt voor melk en daar wordt yoghurt van gemaakt. Van de geitenmelk wordt kaas gemaakt en de kippen zorgen voor eieren. Tel daar de moestuin bij op en je hebt een bijzonder adres waar bijna alles biologisch is. De huttenwaardin is een goede kokkin. Afzien is er niet bij, ook al is de slaapzaal niet luxueus en is er slechts een kraan om je aan te wassen.
Meer weten?

Cabane de Rambert
Ouderwetse hut, prachtig gelegen, schitterend gebouw, dat lang een ouderwetse poepdoos in een hutje vlak bij de hut had. In zijn er ingrijpende verbouwingen gedaan, waarbij er een monsterlijk gebouw aan de bestaande hut is vastgeplakt, dat meters boven de originele hut uitsteekt. Onbegrijpelijk welke architect dat heeft verzonnen, smaken verschillen. De nieuwe is wel hut zeer milieuvriendelijk en energiezuinig. 
Meer weten?

Thermalp
Wie de tocht in stijl wil afsluiten kan een nacht in Thermalp Wellness en Spa in Ovronnaz slapen en zich urenlang onderdompelen in de bubbelbaden, de ijskoude baden, de zwembaden en luieren op het terras. Zoals gezegd: het schijnt dat badderen in thermaal water goed is voor de spieren en het hele lijf.
Meer weten?

Gratis poloshirt ‘Tour des Muverans’

Stempelverzamelaars kunnen een gratis poloshirt bemachtigen als zij na afloop van de route een stempelkaart (verkrijgbaar bij het toeristenbureau van Ovronnaz) met tien stempels van tien verschillende hutten inleveren bij het toeristenbureau van Ovronnaz, Auberge de Pont de Nant of Refuge du Lac de Derborence. De kaart moet tussen mei en oktober van hetzelfde jaar volgestempeld zijn, voorzien van de data waarop je de hutten hebt bezocht.

Kaarten voor de Tour des Muverans

Valrando/Éditions MPA, Topo Rando Du Rhône aux Muverans, 1:25.000. Met de hele route, behalve het bovenste kleine puntje. Dat stukje kun je b.v. downloaden via http://map.geo.admin.ch. (Nog) niet in Nederland te koop, wel te bestellen via www.valrando.ch.
Landeskarte der Schweiz, 1:25.000, nr. 1305 Dent de Morcles en nr. 1285 Les Diablerets. In Nederland te koop, maar op deze kaarten zijn de wandelroutes niet met een kleurtje aangegeven.

Nuttige websites

Zwitserland Toerisme: www.myswitzerland.com
Toeristenbureau Wallis: www.valais.ch, CH-1950 Sitten, Zwitserland; (0041) 27 327 35 90; info@valais.ch.
Tour des Muverans: www.tourdesmuverans.ch
Toeristenbureau Ovronnaz: www.ovronnaz.ch, toeristenbureau Ovronnaz. Met alle info over de Tour des Muverans (http://www.ovronnaz.ch/randonnee/ete/tour-des-muverans/)
Walliser Wanderwege/Valrando: wwwvalrando.ch.
Réserve naturelle Pont de Nant: www.myswitzerland.com/nl-nl/natuurreservaat-van-le-pont-de-nant.htm
Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging: www.nkbv.nl