De Romaanse kerken van Vall de Boi in Catalonië
Aan de rand van nationaal park Aigüestortes ligt het schilderachtige Vall de Boí. De negen Catalaans-romaanse kerken zijn er UNESCO-werelderfgoed. Even zo indrukwekkend is het landschap: juist door de hoge Pyreneeën bleven de kerken zo goed bewaard. Een staaltje moderne techniek in de kerk Sant Climent de Taüll.
foto's en tekst: Jessica de Korte
Een lichtshow toont hoe de muurschilderingen met aardekleuren er vroeger uitzagen. Blauw, geel, oranje, allemaal pigmenten uit de natuur. Het lijken zo net echte fresco’s. Later vervagen de kleuren, tot de verf vrijwel geheel verdwijnt en je ziet wat er over is. De muziek straalt een plechtige en spirituele kerksfeer uit. Gids Anna Monsó Porté raakt niet uitverteld over de fresco’s. Ieder fragment heeft een betekenis. De ronde vorm onder de voeten van Jezus is de aarde, de halo om zijn hoofd staat voor goddelijkheid. In zijn linkerhand heeft hij een boek met de tekst “Ego Sum Lux Mundi”, oftewel: ik ben het licht van de wereld.
Mijn gids Anna kan er uren naar kijken, en de tekening stukje voor stukje ontrafelen. “De periode van de zevende tot de tiende eeuw was een smeltkroes van westelijke kunststijlen. Dat kun je in deze kerken goed zien.” Kunstliefhebbers kijken hier hun ogen uit, maar buiten is het decor eigenlijk ook al heel fraai. De mooie stenen, die rechthoekige en ronde torens vormen. De leistenen dakjes. En dan daaromheen de scherpen punten van de Pyreneeën, bruin, groen of met sneeuw bedekt.
“Elke kerk had een eigen gemeenschap van gelovigen”, vertelt Anna. “Kunst werd als heilig gezien, dus daarom zie je zoveel beschilderingen.” Kerk Sant Joan de Boi heeft veel dieren op de muren, echt of fictie. Ieder dier heeft zijn eigen gewoontes en ook daar zitten weer hele verhalen achter. Anna: “Je ziet veel rood en blauw, die pigmenten waren makkelijk om te maken.” Kerk Santa Eulàlia d’Erill la Vall is juist heel sober. Je kunt er de toren in klimmen, waar een hels lawaai klinkt als de klokken beginnen te luiden. Het uitzicht? Een plaatje! Met al die natuurpracht is het niet zo gek dat de bewoners zich volledig overgaven aan hun Schepper.
Dit artikel is eerder verschenen in de Lleida-special bij Bergen Magazine 2 2017. Deze special nabestellen? Klik hier
