Drinken uit een bergbeek, kan dat wel?

Stel je even voor: het is een bloedhete dag en tijdens je wandeling door de bergen kom je langs een vrolijk klaterend beekje. Je voelt even: ijskoud! Heerlijk! En veel frisser dan dat lauwe water in je veldfles. Vul je je fles bij? Of niet?

Zeker op warme zomerdagen in de bergen kan je waterfles of waterzak sneller leegraken dan je dacht. En dan is het natuurlijk verleidelijk om je watervoorraad aan te vullen met het frisse water uit de bergen. Maar kan dat?

Wie op internet rondneust, komt al snel verhalen tegen van doorgewinterde backpackers die vertellen dat het allemaal wel kan. Maar daar zijn veel wetenschappers het dan weer niet mee mee eens. Er kleven behoorlijk wat risico’s aan het drinken van ongefilterd water uit een bergbeek, want ‘helder’ is niet hetzelfde als ‘schoon’! Daarom is het altijd het beste om voldoende schoon dinkwater bij te vullen bij een berghut of watertappunt. 

Geen nieuwtjes, vakantietips of winacties meer missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, of volg ons op Facebook

Helder is niet schoon

Een groot risico zijn onzichtbare bacteriën en virussen. Zoals gezegd: helder is niet hetzelfde als schoon en je kan simpelweg niet zien wat er allemaal aan narigheid in het water zit. En zeker stilstaand water kan hele volksstammen aan onzichtbare ziekmakers verbergen. Daar wil je geen slok van nemen! Maar ook als het water stroomt is het nog opletten geblazen. Vooral niet als je niet kan zien waar het water vandaan komt. Wie weet heeft er een paar honderd meter stroomopwaarts een koe of berggeit zijn behoefte gedaan. Of het water komt uit een hoger gelegen bergmeertje en wie weet wat er allemaal in dat meer ontstaan is of terechtgekomen.

Iets waar stilstaand water ook vaak last van kan hebben: algen. In de lage landen zijn we bekend met de risico’s van blauwalg, maar ook andere algensoorten kunnen voor narigheid zorgen.

Water uit de gletsjer, is dat veilig?

Water rechtstreeks uit een gletsjer drinken is vaak al iets veiliger, maar wordt alsnog afgeraden. Want ook voor water rechtstreeks uit sneeuw- en ijsvelden kan gelden dat het water onderweg vervuild is geraakt, al is de kans dat de resten van een gemzenkeutel in je veldfles spoelen wel een stuk kleiner dan lager op de helling. Maar dat wil niet zeggen dat het water ook echt schoon is. Veel wetenschappers wijzen erop dat gletsjerijs ook veel viezigheid kan bevatten. Van stof en gruis dat in het ijs terechtgekomen is, tot uitlaatgassen en andere rommel die in de atmosfeer rond dwarrelt en in de gletsjers terechtkomt. Daar word je misschien niet acuut ziek van, maar we zouden ze ook niet door de filters van ons kraanwater laten komen.

Waarom is dat nou zo belangrijk?

Betekent dit dat al het water in bergbeken vies en ziekmakend is? Nee, er zullen heel wat mensen rondlopen die een frisse slok bergwater hebben gedronken en nergens last van hadden. Maar omdat de kans dat je een slok vies water neemt, is wel groot, zeker in de drukkere gebieden van de bergen, waar toeristen, boeren en al die andere bewoners rondlopen. Of je ziek wordt en zo ja, hoe ziek je wordt, is dus onmogelijk te voorspellen. Maar bedenk je wel dat je niet doodziek hoeft te worden om toch het plezier van je bergvakantie kwijt te raken. Een huttentocht lopen terwijl je last hebt van misselijkheid en diarree is geen pretje.

Kan er dan écht niks?

Maar wat nou als je toch écht water nodig hebt, en er is geen kraan te bekennen? Dan moet je toch echt water uit de natuur pakken. Over water filteren kun je bibliotheken vol schrijven. Zorg ervoor dat je goed weet wat je moet doen als je een tocht gaat maken waarbij je in een situatie tereecht kan komen waarbij je water uit de natuur moet gebruiken. Kort gezegd kun je een paar dingen doen:

• Tussen de regels door had je het al kunnen lezen: probeer je water zo hoog mogelijk op de berghelling op te vangen. Hoe dichter je bij de bron bent, hoe schoner het water is. Maar, dat is een vuistregel. Er zijn veel situaties te bedenken waarin dit niet geldt.
• Zoek een snelstromende beek op. In de regel heeft snelstromend water minder vervuiling dan langzaam stromend water, maar ook dat is een vuistregel.
• Voel, ruik en proef het water (klein slokje en weer uitspugen!). Is het warm, staat het stil, ruikt het vreemd of smaakt het muf of naar aarde? Niet drinken!
• Filter het water dat je wil drinken. Veel outdoorwinkels verkopen handige waterfilters waarmee je water uit een beek kan filteren. Zulke filters komen in alle soorten en maten, van een soort rietjes tot opzetstukken voor je veldfles tot grotere filters voor wanneer je veel water moet filteren. Er zijn ook nog chemische tabletten waarmee je het water kan reinigen. Laat je goed adviseren, want het ene filter is het andere niet en voor verschillende soorten viezigheid heb je soms verschillende soorten filters nodig.
• Water koken. Daarmee dood je in ieder geval een hoop bacteriën en andere narigheid. Stof, zand en andere microscopisch kleine deeltjes, filter je er echter niet mee. Dat moet dus nog op een andere manier.