Waarom er altijd een zonnebril in je rugzak moet zitten

Een zonnebril is een onmisbaar onderdeel van je bergsportuitrusting. Zowel in de winter als in de zomer. Het is niet alleen comfortabel om een goede zonnebril te dragen, het is ook een stuk veiliger.

Zonnebrillen in alle soorten en maten en in alle prijsklassen. Maar als je zomaar elke willekeurige zonnebril zou kunnen pakken voordat je de bergen in gaat, zouden we dit stuk niet schrijven. Niet elke zonnebril is geschikt voor je bergvakantie. Maar wat maakt een zonnebril dan wel of niet geschikt voor een tocht in de bergen en hoe herken je een goede zonnebril?

Of een bril geschikt is of niet, ligt er natuurlijk een klein beetje aan hoe je de zonnebril gaat gebruiken, maar we gaan ervan uit dat je je zonnebril toch zeker tijdens een bergwandeling wil gebruiken. Oftewel: je zonnebril moet geschikt zijn voor omstandigheden die je in de bergen tegenkomt. Kijk dus niet alleen maar naar hoe leuk of mooi een zonnebril eruitziet, kijk ook naar wat een zonnebril kan. Een goede zonnebril is namelijk in staat om je ogen te beschermen tegen UV-straling.  

Geen nieuwtjes, vakantietips of winacties meer missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief, of volg ons op Facebook

Welke zonnebril kan je ogen beschermen?

Een goede zonnebril herken je aan een CE-keurmerk met daarbij een getal. Dat getal loopt van 1 tot 4. De hoogste twee klassen, klasse drie en vier dus, zijn geschikt als je de bergen in gaat. Een zonnebril met klasse 3 filtert ook bij zonnig weer genoeg licht om ervoor te zorgen dat je ogen niet beschadigd raken door de UV-straling. Klasse 4 filtert nog meer licht en UV-straling. Dat zorgt ervoor dat je zelfs als je op een zonnige dag in de sneeuw goede bescherming hebt, maar let op: die brillen filteren zo veel licht dat je er niet mee achter het stuur van je auto mag gaan zitten.

Hoe herken je zulke brillen?

Als het goed is, staan er al aanwijzingen op het montuur van de bril, meestal aan de binnenkant van een brillenpootje. Daar zie je dan bijvoorbeeld staan CE CAT 3. Maar vaak staat de categorie ook gewoon op het prijskaartje. Om het makkelijk te maken staan er dan ook nog kleine icoontjes bij die aangeven voor welke omstandigheden de bril geschikt is. Bij categorie vier zie je dan ook een plaatje van een auto met een kruis erdoor.

Gepolariseerde glazen

Voor een bergwandeling zijn gepolariseerde glazen niet per se nodig, maar ze kunnen wel fijn zijn. Gepolariseerde glazen zorgen er vooral voor dat je minder last hebt van schitteringen van water. Tenzij je heel veel tijd op of aan een bergmeer doorbrengt, zul je daar in de bergen meestal niet veel last van hebben.

Gekleurde glazen

Gekleurde glazen, of liever gezegd lenzen, zijn niet per se van invloed op de hoeveelheid UV-straling die in je ogen komt. Wel kan het verstandig zijn om op de kleuren van de lenzen te letten, want ze beïnvloeden wel wat je ziet. De meeste zonnebrillen hebben een vrij neutrale kleur, zodat je door je bril weinig verschil ziet met de werkelijkheid, maar een gele lens kan er op een grijze dag met slecht zicht soms voor zorgen dat je meer diepte en contrast ziet. Echter, de kleuren die je door je bril ziet, lijken niet meer op de werkelijkheid.

Waarom is een goede zonnebril zo belangrijk?

Net als je huid zijn je ogen gevoelig voor UV-straling van de zon. En net zoals je huid moet je dus je ogen ook beschermen. Je huid smeer je in met zonnebrandcrème, voor je ogen zet je een zonnebril op. Maar hoe zit dat? Waar je huid door de UV-straling ‘verbrandt’ kun je ook last krijgen van je ogen, vaak noemen we dat ‘sneeuwblind’, maar je hoeft niet op een besneeuwde piste te staan om last te krijgen van je ogen. Op een dag met veel zon, komt er al genoeg UV-straling in je ogen terecht om schade te veroorzaken. 

Sneeuwblindheid en staar

Sneeuwblindheid is een acuut gevolg van een overdosis UV-straling in je ogen. Vaak herken je het aan rode, betraande en pijnlijke ogen. Soms gaan de symptomen na een paar uur voorbij, maar het gebeurt vaak dat mensen een paar dagen lang last houden. Als de klachten heel heftig zijn, is het daarom verstandig om een dokter te raadplegen.

Maar naast acute sneeuwblindheid kan de invloed van schadelijke UV-straling je ook op langere termijn parten spelen. Volgens het Oogfonds heb je op latere leeftijd meer kans op oogziektes zoals staar, als je ogen vaak zijn blootgesteld aan heftige UV-straling. Op korte termijn merk je daar niks van, maar als je jaar in jaar uit je ogen elke zomervakantie blootstelt aan een flinke dosis UV-straling is de kans dat je daar op den duur last van krijgt, dus groot.

Veel UV-straling in de bergen

En juist in de bergen is die UV-straling heftig. Voor elke duizend hoogtemeter die je omhooggaat, wordt de UV-straling 10% sterker. En dan hebben we het alleen nog maar over UV-straling vanuit de zon. Witte wolken en witte sneeuw, weerkaatsen de UV-straling , dus als je door een sneeuwveld loopt, of boven een wolkendek wordt het allemaal nog een beetje heftiger. Veel sport-zonnebrillen zijn daarom ook wat gebogen. Zo zitten ze beter rond je gezicht en komt er minder licht langs je zonnebril in je ogen. Om dezelfde reden dragen skiërs ook altijd een skibril, die strak op het gezicht aansluit. Omdat de UV-straling op de sneeuw weerkaatst, komt die niet alleen meer van de zon, maar van alle kanten. Als je tijdens de wintersport alleen een zonnebril zou dragen, is de kans groot dat er heel wat van die UV-straling langs je bril in je ogen komt. Een skibril die goed aansluit op de vorm van je gezicht voorkomt dat en zorgt er dus voor dat je ogen niet beschadigd raken.

Achter de wolken schijnt de zon

Is het een bewolkte dag? Dan kan het vaak alsnog verstandig zijn om een zonnebril op te zetten. Immers achter de wolken schijnt de zon en een wolk filtert niet alle UV-straling. Zeker niet als je op hoogte bent. Kijk daarom even naar je zonnebril en check of je ergens een CE-keurmerk van categorie 3 of 4 ziet staan. Heeft je zonnebril niet zo’n keurmerk, of is het keurmerk lager? Dan is het dus verstandig om voordat je de bergen in gaat nog even een zonnebril met z’n keurmerk te halen.

Zonnebrillen voor kinderen

Voor kinderen is een goede zonnebril misschien wel nog belangrijker dan voor volwassenen. De ogen van kinderen zijn nog niet helemaal volgroeid, en kunnen  daardoor ook minder goed tegen UV-straling dan de ogen van volwassenen. Daarom is het nog belangrijker dat je kind een zonnebril met een CE-keurmerk in een goede categorie heeft, als jullie samen de bergen in trekken. Groot voordeel: zo’n zonnebril is natuurlijk ook wel stoer!

Zonnebril kopen? Let ook nog even hierop!

Uiteraard zijn er meer zaken die een rol spelen bij het kopen van een zonnebril. Een aantal zaken waar je ook op moet letten zijn:

• De vorm van de lenzen. Een bril mag je beeld natuurlijk niet vervormen. Of in jargon gezegd: de bril moet ‘optisch zuiver’ zijn. Als de lenzen van je zonnebril het beeld wel vervormen, gaan je ogen dat corrigeren, waardoor je eerder moe wordt of last van hoofdpijn krijgt. Het kan zelfs zijn dat je niet meer scherp kan zien door je bril en dat vergroot weer het risico dat je een keer een misstap maakt.
• De pasvorm van het montuur. Zeker als je de hele dag een bril op hebt, moet een zonnebril wel lekker zitten. Je wil niet dat er op je neus, of achter je oren drukplekken ontstaan doordat de bril te klein is. Het omgekeerde is ook geen pretje. Als je bril bij het minste of geringste van je hoofd glijdt, heb je er ook niks aan.
• Het materiaal. Van welk materiaal je zonnebril gemaakt is, is al meer een kwestie van smaak. Toch is het verstyandig om voor materialen te kiezen die een beetje tegen een stootje kunnen. De kans is immers groot dat je bril een keer hard met de stenen in aanraking komt, of in je rugzak met je meehobbelt als je je bril even niet nodig hebt. Het zou zonde zijn als je zonnebril dan meteen stuk is.
• Op zonnige dagen is een pet ook geen slecht idee. Een pet met een goede klep houdt direct zonlicht uit je ogen, en zeker op een warme, zonnige zomerdag helpt een pet ook nog eens tegen andere narigheid, zoals een zonnesteek. 
• Okee okee, het oog wil ook wat. Natuurlijk speelt het uiterlijk van je zonnebril wel een rol. Immers: je wil er wel een béétje leuk uitzien als je die selfie maakt op een bergtop. Gelukkig zijn er genoeg goede zonnebrillen in alle soorten en maten verkrijgbaar dat er voor ieder wat wils is.